با گمانه زنی های بسیار و بعد از حرف و حدیث هایی که پیرامون ثبت جهانی هورامان مطرح شده بود بالاخره نماینده یونسکو “آقای حسام مهدی” به ایران آمد و جلسات متعدد و بازدیدهای زیادی از منطقه به صورت هوایی و زمینی داشتند. عده ی زیادی از این رویداد استقبال کردند ، تعدادی مخالف بودند و عده ی کثیری نیز بی تفاوت.

• اما براستی اثرات مثبت و منفی ثبت جهانی هورامان چیست؟
• وظیفه ی ساکنان این منطقه نسبت به موضوع پیش آمده چیست؟
• آیا می توان از این فرصت در جهت منافع منطقه استفاده کرد؟
• اقدامات مسئولین و مردم منطقه در صورت نهایی شدن ثبت جهانی چیست؟
• و سوالات از این دست….

اواخر شهریور و اوایل مهر ۱۳۹۹ هورامان و اخبار آن در صدر خبرهای مهم ایران قرار گرفت از این رو شاید بتوان این بازه ی زمانی را برای منطقه اورامانات برهه ی تاریخی به شمار آورد. اکنون برای نه تنها مردم ایران بلکه برای جهانیان فرهنگ، تمدن و قدمت هورامانات اهیمت پیدا کرده است. لذا می بایست از تجربیات افرادی که در این مباحث فعالیت داشته اند در راستای انجام کار درست بهره برد.

الگوبرداری از مناطقی که پیشتر در این پروسه قرار گرفته اند می تواند راه گشای بسیاری از مسائل باشد همچنین پاسخ بسیاری از سوالات ما می تواند در آثار قبلی ثبت شده باشد. الگوبرداری صحیح با کمک کارشناسان امر کمک زیادی در مراحل ثبت و پس از ثبت هورامان است. در حال حاضر در کشور بیش از ۲۰ اثر در زمره آثار یونسکو به ثبت جهانی رسیده اند آثاری با ارزش فرهنگی بالا و قدمتی هزاران ساله در تمدن ایران و جهان. از این رو بهره گیری از افراد اهل فن در این حوزه ی تخصصی خصوصا از جانب اداره میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی شهرستان و استان و برگزاری سمینارها، کارگاهها و حتی ساخت مستندهای و تیزرهای تلویزیونی کمک شایانی در استفاده از این فرصت تاریخی برای هورامان است.

در صورت نهایی شدن پروسه ی ثبت جهانی هورامان، سازمان میراث فرهنگی وظایف سنگینی در منطقه ایفا خواهد کرد و جایگاه حساستری را نسبت به سایر ارگانهای ذیربط خواهد داشت. پیاده سازی قوانین و مقررات ملی و بین المللی و راهنمایی مردم در بهره گیری از این فرصت تاریخی و حفط منظر فرهنگی و نمادهای هورامان از وظایف مهم این نهاد می باشد.

آگاهی مردم منطقه از مزیت ها و پتانسیل های این اتفاق می بایست از یک عنوان صرف به آموزش و آگاهی آحاد مردم تبدیل شود. این روزها سوالی که ذهن بیشتر مردم هورامان را به خود مشغول کرده است اثرات این رویداد در زندگی شخصی و اجتماعی آنان است. مردم اطلاعات کافی را در این باره در اختیار ندارند به همین دلیل آماده هورامان جهانی نیستند. دغدغه ی مردم علاوه بر موضوعات اقتصادی، حفط و نگهداری از فرهنگ چندین هزار ساله ی هورامان است بهبود شرایط اقتصادی در کنار حفظ محیط زیست و فرهنگ هورامانات مطمئنا دغدغه ی ساکنان این منطقه بوده و هست.

مسئولین امر و خصوصا نماینده مطالبه گر هورامانات در مجلس شورای اسلامی با اقدامات خود می توانند کمک شایانی در ایجاد زیرساختهای لازم برای هورامان بعد از جهانی شدن داشته باشند. هورامان بعد از ثبت جهانی شاهد ورود گردشگران داخلی و خارجی بسیاری از سراسر جهان خواهد بود هورامان از طرف یونسکو به عنوان اثری جهانی به گردشگران سراسر دنیا معرفی خواهد شد زیر ساختهای ضعیف و ناآگاهی مردم از اساسی ترین مشکلات در آینده ی نزدیک خواهد بود. این ضعف ها می تواند تبعات ناگواری در ادامه برای محیط زیست، فرهنگ و … منطقه به همراه داشته باشد.

تصویب قوانین و مقررات و نظارت دقیق بر روی اجرای آن، ارائه تسهیلات در راستای مرمت و بازسازی روستاها و مراکز با قدمت و ارزش فرهنگی بالا کمک شایانی در راستای حفظ فرهنگ و تمدن هورامانات است. در سالیان اخیر شاهد تخریب و تغییر بافت اصیل خانه های منطقه بوده ایم امیدواریم با چاره اندیشی دیگر شاهد این فجایع فرهنگی نباشیم.

سازماندهی مراکز تولید صنایع دستی و حمایت های دولتی می تواند این صنایع را در راستای جهانی شدن یاری کند. براستی غنای فرهنگی هورامان در جوامع جهانی حرف های زیادی برای گفتن دارد.

به همین دلیل حضور صنعت گران این دیار در بازارهای جهانی امری قابل دسترس است. هورامان خواسته یا ناخواسته در مسیر جهانی شدن قدم برداشته است و هر کدام از ما (مسئولین و مردم) وظایفی داریم که باید به آن عمل کنیم.

NGO ها و فعالین فرهنگی می توانند هم راستا با سازمان جهانی یونسکو نقش مهمی در شناسایی صحیح هورامانات به جهانیان ایفا کنند. تولید محتوای فاخر و نشر آن در فضای مجازی و فعالیت در شبکه های اجتماعی امری لازم و ضروری به نظر می رسد. آگاهی بخشی به مردم منطقه و آموزش های لازم به آنان با روش های مختلف اثرات مثبت و چشمگیری در میان مدت و بلند مدت دارد.

امیدواریم با نهایی شدن این رویداد مهم شاهد اتفاقات خوشایندی در اورامانات باشیم:

– ورود گردشگران داخلی و خارجی
– معرفی فرهنگ فاخر هورامانات به جهان
– کاهش بیکاری و پدیده هایی نظیر کول بری
– رونق تولید صنایع دستی
– بازسازی و حفظ منظر فرهنگی اورامانات با نظارت سازمانهای بین المللی
– اختصاص بودجه و امکانات به انجمن ها و نهادهای حافظ محیط زیست
– کاهش تخریب محیط زیست منطقه
– توسعه ی متوازن در همه ی بخش های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی

منبع: پاوه پرس