به گزارش خبرنگار کردپرس، اواخر سال 97، کارگروه مدیریت پسماند استان آذربایجان غربی با تعیین مناطق 9 گانه در سطح استان، برای دفع اصولی پسماند، میاندوآب و مهاباد را ملزم به ایجاد سایت مشترک پسماند کرد.

اما طی 3 سال اخیر، هیچ موفقیتی در زمینه ایجاد این سایت مشترک حاصل نشده است و هر بار توافقات حاصله منتفی می شود. پس از همه این ماجراها مسئله تا کنون مسکوت مانده بود تا اینکه دوباره زمزمه سایت مشترک پسماند این دو شهرستان مطرح شد. موضوعی که کارگروه پسماند استانی بر آن اصرار دارد اما به دلایل مختلف این دو شهرستان هنوز نتوانسته اند به توافق قطعی دست یابند.

دیروز جلسه مشترک بین مسئولان دو شهرستان به ریاست معاون امور عمرانی استاندار و در مرکز استان برگزار شد.

فرماندار میاندوآب در خصوص نتیجه این جلسه به ایرنا می گوید: «بعد از بررسی، مطالعه و مباحث کارشناسی طولانی، محل دفن پسماند بین ۲ شهر میاندوآب و مهاباد به صورت مشترک تصویب شد».

حسام شیرازه‌ محبت بیان می کند: «کار مطالعات و اجرای دقیق این مهم با نظارت کارشناسان حفاظت محیط زیست استان به اتمام رسیده و محل مورد نظر در مرز بین این ۲ شهرستان واقع شده است».

اما فرماندار مهاباد در گفت و گو با خبرنگار کردپرس می گوید: «جلسه ایی به منظور بررسی سایت مشترک پسماند مهاباد و میاندوآب برگزار شد اما هنوز تفاهمنامه مذکور امضا نشده است و در حال حاضر تنها پیش نویس آن در حال آماده شدن است و در صورت تایید نهایی منتشر خواهد شد».

انگار این داستان تمامی ندارد. سایت ناکام مشترک پسماند مهاباد و میاندوآب تا کنون هفت خان رستم را طی کرده و هنوز هم در خان اول باقی مانده است.

جانمایی نامناسب سایت پسماند مشترک مهاباد و میاندوآب و انصراف مهاباد

قضیه بر سر تعیین زمین مورد نظر برای سایت مشترک است که مهاباد هر بار با موضوع مخالفت می کند زیرا زمین های مورد نظر برای سایت مشترک که از سوی میاندوآب پیشنهاد داده می شود، اغلب نزدیک به مهاباد و در اراضی کشاورزی و نزدیک روستاهای پر جمعیت در منطقه شامات است که بارها با اعتراض روستاییان آن مناطق هم همراه بوده است.

به نحوی که دقیقا یک سال بعد از طرح سایت مشترک پسماند و در دی ماه 98، فرماندار مهاباد اعلام کرد:«پس از انجام مطالعات کارگروه پسماند شهری مهاباد، این کارگروه به دلایل متعدد از ایجاد سایت مشترک پسماند با میاندوآب منصرف شده است».

ایرج شجاعی، دلایل انصراف مهاباد را نزدیکی به جاده اصلی، دور بودن مسافت 35 کیلومتری از شهر مهاباد، وجود چاه های متعدد، چشمه و قنات و نزدیکی به سطح آب های زیرزمینی در آن محل، نزدیکی به بازار هفتگی مهاباد و اختصاص این زمین به کاربری صنعتی، معرفی کرد و گفت: «مهاباد از ایجاد سایت مشترک با میاندوآب در این محل منصرف شده است».

اصرار مکرر کارگروه پسماند آذربایجان غربی به ایجاد سایت مشترک و مسکوت ماندن پروژه

چند روز پس از انصراف مهاباد، دبیر کارگروه پسماند استان دوباره بر ایجاد یک سایت مشترک میان دو شهرستان تاکید کرد و شهرداران را ملزم به مطالعات مشترک کرد و دو هفته به آنها مهلت داد تا محل سایت مشترک را معرفی کنند.

اما با ورود به سال 99 باز هم خبری از سایت مشترک نبود و میاندوآب که مستاصل از همه جا در نبود سایت دفن پسماند که مشکلی 20 ساله در این شهرستان است، هر روز بدون مجوز قصد خالی کردن کامیونهای زباله خود را، یک بار در باروق، یک بار در ارومیه، و مهاباد داشت و هر بار هم صدای اعتراض اهالی آن مناطق را بلند می کرد و زباله ها در سطح شهر تلنبار شده بود و فرماندار سابق میاندوآب این وضعیت را نشان از ناکارآمدی شهردارای ادوار در این شهرستان معرفی کرد.

تک رویی میاندوآب در انتخاب سایت پسماند در منطقه «شامات» و صدای اعتراض مردم

در نهایت میاندوآب ناکام مانده بود، تا اینکه در اردیبهشت سال جاری، استاندار آذربایجان غربی به همراه معاون عمرانی خود و فرماندار میاندوآب به صورت هوایی از جانمایی سایت دفن زباله این شهرستان بازدید کردند و فرماندار میاندوآب از تصویب احداث 2 سایت مجزا برای بخش مرکزی و بخش باروق این شهرستان طبق پیشنهاد کارگروه پسماند میاندوآب خبر داد و گفت: هفته آینده عملیات اجرایی سایت بخش مرکزی آغاز خواهد شد.

اما قضیه به همین راحتی ختم به خیر نشد. جانمایی سایت جدید زباله میاندوآب، منطقه "شامات" در شمال شرق مهاباد، بود که صدای اهالی منطقه را درآورد.

در آن زمان، نماینده مهاباد در مجلس شورای اسلامی در نامه‌ای به قائم مقام حقوقی امور مجلس وزارت کشور، خواستار جلوگیری از انتقال سایت زباله میاندوآب به دشت حاصلخیز و دارای پتانسیل بالای کشاورزی «مکریان شمالی» و «مکریان شرقی» شد.

او همچنین در نامه‌ای جداگانه به استاندار آذربایجان غربی در خصوص تبعات اقتصادی و اجتماعی انتقال سایت پسماند میاندوآب و نارضایتی اهالی و کشاورزان آن منطقه هشدار داد.

تا اینکه اواسط اردیبهشت ماه، معاون فنی اداره کل حفاظت محیط زیست آذربایجان‌غربی از منتفی شدن سایت پسماند تالاو (تلخاب) در میاندوآب به دلیل نارضایتی های مردمی و تعارضات اجتماعی خبر داد.

انفجار سایت های پسماند شهری مهاباد و میاندوآب و گره کور لاینحل

گره کور پسماند در دو شهرستان مهاباد و میاندوآب با تعلل اضافه مسئولین تا کنون نارضایتی های فراوانی را به همراه داشته است در میاندوآب، که تنها شهری در کشور است که سایت زباله آن در بالای کوه دفع می‌شود در پی تكميل ظرفيت 200 هكتاري این کوه، علاوه بر آلوده شدن طبيعت، شيرابه زباله هاي دفن شده در سايت پسماند فعلي نیز از کوه سرازير شده و با نفوذ به سمت زمين هاي كشاورزي موجب خسارت به اراضي اين منطقه مي شود و شهر چند سال است سایت پسماند ندارد.

مهاباد نیز که با بمب انفجاری سایت پسماند سیدآباد رو به رواست. منطقه ایی که به زودی به محدوده شهر الحاق می شود و با تکمیل ظرفیت بیش از یک سال همچنان به عنوان سایت پسماند مورد استفاده قرار می گیرد و امراض تنفسی و پوستی و آلوده شدن آب های زیر زمینی در این منطقه از مهاباد هم از عواید این سایت بدون مجوز و غیر قانونی است که بیش از دو دهه است به کار گیری شده است و دیگر جوابگویی وضعیت ممکن است و تا کنون بارها با اعتراض مردم منطقه همراه بوده است.

سیدآباد این زخم چرکین مهاباد، نشان از سال ها نامدیریتی، بی تدبیری مسئولانی است که آمدند و رفتند اما دستاوردشان همانند لکه پاک نشدنی بر چهره این شهر جا خوش کرده و با این بی خیالی مسئولان کنونی هم انگار خیال پاک شدن ندارد.

انتخاب مجدد منطقه «شامات» توسط میاندوآب و عدم توجه به تبعات زیستی و اجتماعی

داستان مفصل پسماند در دو شهر جنوب آذربایجان غربی به همن جا ختم نشد و دوباره این میاندوآب بود که با انتخابی دوباره صدای اعتراض مهاباد را بلند کرد.

دو ماه بعد از رد تعیین سایت پسماند میاندوآب در منطقه شامات به دلیل تبعات اجتماعی و زیست محیطی، اینبار در تیر ماه 99، محل دفن پسماند شهرستان میاندوآب منطقه " اسماعیل کندی" در ۷ کیلومتری میاندوآب از سمت مهاباد تصویب و به تایید اداره کل حفاظت محیط زیست ، منابع طبیعی و آب منطقه ای استان هم رسید.

در آن زمان خبرنگار کردپرس در گفت و گو با نماینده مهاباد خواستار پیگیری این موضوع و کند و کاو از محل دقیق این سایت جدید میاندوآب شد و "جلال محمودزاده"، نیز وعده داد تحقیقات لازم انجام می گیرد و در صورتی که سایت جدید پسماند میاندوآب دوباره در نزدیکی اراضی کشاورزی و روستایی مهاباد باشد، با این مسئله مخالفت خواهد کرد.

دست بر قضا دوباره «همان آش بود و همان کاسه» و مجددا میاندوآب «شامات» را برای دفن پسماند معرفی و تصویب هم کرده بود.

در نتیجه نماینده مهاباد سوم مهر ماه سال جاری، در گفت و گو با کردپرس بیان کرد: بنده در نامه ایی سرگشاده خطاب به استاندار محترم آذربایجان غربی بارها عرض کرده ام که اراضی شهرستان مهاباد و منطقه کردنشین "شامات" محل دپوی زباله شهرهای دیگر نیست و یادآوری کردم که مواظب آدرس غلط تعدادی از مدیران استانی و شهرستانی باشند.

او ادامه داد: ولی متأسفانه بازهم مشاهده شده مدیران مربوطه بدون لحاظ نمودن مشخصات جغرافیایی، پلاک ثبتی، مسائل سیاسی، امنیتی و اجتماعی اقدام به جانمایی سایت زباله شهر میاندوآب در اراضی پلاک ثبتی مهاباد در کنار و جوار روستاهای گرده رش، خطایی، تنگ بالکه و امیر آباد مهاباد نموده اند و در کمال ناباوری و بدور از اخلاق و منش مدیریتی علی رغم یاد آوری چند روز پیش اینجانب با بکارگیری قوه قهریه اقدام به حمل زباله شهر میاندوآب به این مناطق و در پلاک ثبتی مهاباد نموده اند!

نماینده مهاباد تاکید کرد: به استاندار و تیم مدیریتی ایشان توصیه کردیم، برای جلوگیری از حوادث تلخ سریعاً نسبت به جمع آوری دستگاه های حمل زباله میاندوآب در پلاک ثبتی و اطراف روستاهای مهاباد اقدام کنند، در غیر این صورت عواقب اجتماعی و امنیتی و سیاسی این عمل غیر کارشناسی به عهده تصمیم گیرندگان امر خواهد بود.

«شامات» چشم و چراغ ماست

منطقه شامات که مورد اختلاف دو شهرستان است، در شمال شرق مهاباد و شامل دشت های حاصلخیز کشاورزی است که در ابتدای دهه هفتاد، به انضمام دهها روستای کردنشین دیگر از مهاباد جدا و به میاندوآب ملحق شدند.

اما اصرار میاندوآب بر این منطقه برای ایجاد سایت زباله شهری مشخص نیست!

صلاح الدین خدیو، فعال مدنی؛ اوایل بهار امسال «شامات» را چشم و چراغ خواند و نوشت؛ «در هر گونه تصمیم گیری باید از شتابزدگی پرهیز و تمام جوانب زیست محیطی، آینده نگری، صرفه اقتصادی و حساسیت های سیاسی و قومی را در نظر گرفت. هرچند دست شهرستان میاندوآب بخاطر داشتن زمینهای باز و لم یزرع در محور ملکان از شهرهای دیگر بازتر است».

ولی باز هم این شهرستان بر منطقه شامات اصرار دارد که تا کنون موفق نشده است. گفته می شود؛ در صورت اجرای ایجاد سایت پسماند در این منطقه، تبعات زیست محیطی و اجتماعی خطرناکی متوجه آن خواهد شد و در نهایت سبب کوچ اجباری مردم و کشاورزان می گردد.

باید دید تکلیف سایت مشترک پسماند این دو شهرستان که مورد نظر استانداری است به کجا کشیده می شود، معضلی 20 ساله که تاکنون پاسخی درخور نیافته است!

گزارش/ تانیا شعفی