به گزارش خبرگزاری کردپرس، آیا نام ایل بزرگ علیشروان در شهرستان بدره استان ایلام برگرفته از نام یک شاعر در قرنهای گذشته در همین منطقه است؟ و آیا شاعری از دودمان علیشروان در عهد افشاریه نام تخلص خود را از نام طایفه اش انتخاب کرده؟

یکی از اهالی بدره و علیشروان در یک نوشتار و گفتگو که در اختیار کردپرس قرار داده ضمن پرده برداری از نام شاعری بنام علیقلی خان متخلص به علیشروان جزئیات بیشتری از هویت این شاعر را بیان کرده است که متن آن در پی می آید:

در لابه لای کتب تاریخ ایران که با عناوین موضوعی هدف گذاری شده مطرح است جویای حقایقی از یک شخصیت ادبی کرد تبار در استان ایلام شدیم که هم اینک ایل و تبار بزرگی از او در استان ایلام وجود دارد.

واقعیات تاریخ آنجا که مثل حریر مغلطه ای در آن چیدمانی نیست یک صحنه از حقایق پیشرو است که جلوه ای از رخدادهای روز را در معرض دیدگان ما قرار می دهد. روتوشی در کار نیست و هرچه که بود عینا به دست ما رسیده است.

بر پایه این مقدمه از چگونگی دیروز ، امروز و فردا شدن یک صحنه از گذشته را می توان در اشعار فارسی یک شخصیت' کرد ' از اهالی استان ایلام در سلسله زاگرس دید.

او علیشروان از اهالی شهرستان بدره در استان ایلام است که بنابه اسناد مندرج در برخی کتب تاریخ و ملحقات آن از جمله تذکره نصرآبادی نزدیک به ۲۰۰سال قبل در نزدیک ترین و پرجاذبه ترین قلمرو کبیرکوه درشهرستان بدره می زیسته است.

این اسناد را هم اینک می توان در کتابخانه ملی ایران مرور کرد و سرگذشت و تبار «علیشروان»را خواند.

درهمین ارتباط و برای آشنایی بیشتر با چگونگی سروده های فارسی این شخصیت کرد و قدرت شناخت ادبیات پارسیان سراغ خانم دکتر فرح صفری نیا از نوادگان وی رفتیم و درباره این شخصیت اقلیم زاگرس سوال کردیم که وی گفت : بر اساس اسناد منضم در کتب تاریخ ایران از جمله تذکره نصرآبادی ، علیشروان یکی از چند صد شاعر دوران افشاریان و قبل از آن است.

وی با عنوان اینکه از سروده های علیشروان به زبان کردی اطلاعات و اسنادی در دست نیست اظهار کرد: چیدمان ادبی در گفتار فارسی علیشروان نشان می دهد محیط پرورش یافتگی او به حکمرانان آن برهه برمیگردد و در نقد شرایط آن زمان از ادبیات گفتاری شعر بهره گرفته است و این روند حتی در ادبیات عرب به سبک 'ایاک اعنی فسمعی جارتی 'قابل مشاهده است .

دکتر صفری نیا اضافه کرد: زبان رسمی مملکت از عهد افشار یان و پیش از آن و ساختار جمعیت آن برهه فارسی بوده از همین رو علیشروان توانسته با تحصیل فیت و فن ادبی پارسی خیلی ساده و راحت حرف دل خود را در قالب نقد بیان کند.

وی با اشاره به بیت :

نهالی را از آغاز سعی کن تا راست برخیزد /که چون گردد قوی از زور بازو خم نگردد

اضافه می کند: بنظر برداشت اولیه ازاین گفتار نشان می دهد منطق را می توان در همان نهاله ها در درون انسان ها پروراند واین یعنی زور و بی محابایی در اندیشه های این شخصیت کرد محلی از اعراب نداشته است .

خانم دکتر فرح صفری نیا سپس با اشاره به ابیاتی دیگر از این شخصیت کرد فارسی گو آنجا که می سراید: بعد مجنون علم عشق ز پا افتاده است/ همتی کو که کنم راست به بالای کسی می افزاید: مرور تاریخ اهالی زاگرس و شکل گیری شخصیت ادبی امثال علیشروان که می توان درباره او در اندیشه های استاد وحید دستگردی در بررسی و نقد تذکره نصرآبادی دید یا حواشی طاهر ابوالحسن فیلی به طور کلی نشان می دهد قاموس ادبای کرد نیازمند بازخوانی است .

دکتر صفری نیا سپس به بیتی دیگر از علیشروان اشاره می کند که گوید : ز اشک طوفانی خود غوطه زنان می گذرم / تا توان گفت که دیوانه ز سیلاب گذشت اظهار کرد: بی تردید در بیان سرگذشت گذشتگان این قلمرو بسیار کم کاری شده و اگر جنب و جوشی در برهه ای نمود پیدا کرده متاسفانه یا نیمه کاره رهاشده یا غیر منصفانه بوده است و همین نتیجه گیری ها برآیندی غیرقابل اعتماد و غیرقابل قبول نشان داده است .

دکتر فرح صفری نیا درباره زادکاه ومزار علی قلیخان یاهمان علیشروان اضافه می کند: به استناد اثر آرشیوی الحاقی در کتابخانه ملی ایران به شناسه 5957/92ش و منضمات تذکره نصرآبادی علی قلیخان یا همان علیشروان فرزند شاهوردی خان والی پشت کوه و سرو بدیع الزمان از نوادگان شاه اسماعیل در پشتکوه متولد و محل مزار وی در آرامستان گلشور شهرمشهد که مقبره همزمان مسلمانان و مسیحیان است واقع است .

بنا به اظهار خانم فرح صفری نیا درباره چگونگی شرح حال شعرای دوره افشاریه وقبل از آن ازجمله علیشروان به عنوان یک شخصیت کرد درتحقیق هواس ظاهربین نیز انجام گرفته درسال ۱۲۲۰ه ق ,جزییاتی مطرح شده است و از آنجا که این اثر ماندگار در تذکره نصرآبادی وپژوهش دکتر دستگردی درباره شعرای پارسی گوی بوده کند وکاوها به جهت شناخت ودستیابی به اشعارکردی وی همچنان درحال انجام است .

بگفته دکتر صفری نیا علیشروان دارای چهار فرزند پسر بنام های حیدر ، چراغ ، دارا و صفر بوده و رسمیه ، سمیرا ، ثمینه و سهیله چهار دختر وی بودند که هم اینک هریک دارای تیره و تبار پرجمعیتی در شهرستان بدره استان ایلام اند.

یادداشت و گفت وگو :علی صفری