به گزارش خبرنگار کردپرس، بعد از آنکه ساخت پروژه تونل انتقال آب از رودخانه زاب پیرانشهر به دریاچه ارومیه به عنوان بزرگترین و شاخص ترین پروژه احیای دریاچه ارومیه و تیر آخر مسئولان برای احیای دریاچه، با بیش از ٣هزار میلیارد تومان هزینه، ترک خورد و کار انتقال آب باز هم عقب افتاد، حالا مسئولان و مدیران جدید احیای دریاچه می خواهند به خوان اول بازگردند و همان پروژه های کم هزینه تر و نرم افزاری احیای دریاچه را امتحان کنند.
پروژه های که مربوط به تغییر الگوی کشت، مدیریت منابع آبی، اجرای سیستم های آبیاری نوین، کشاورزی مدرن و از همه مهم تر مشارکت جوامع محلی و اساتید دانشگاهی و انجام مطالعات میدانی است، مواردی که در ٨ سال اخیر نادیده مانده اند.
در حالی که از ابتدا هم قرار بود، الگوی کشت محصولات پر آب بر در آذربایجان غربی و حوضه آبریز دریاچه تغییر پیدا کند، سیستم آبیاری نوین در اراضی کشاورزی استان برقرار شود، اما این تغییرات صورت نگرفت و متاسفانه از ۴۰۰ هزار هکتار از زمینهای کشاورزی آبی استان تنها ۶۰ هزار هکتار به تجهیزات نوین آبیاری مجهز شدند و با وجود تامین مالی ۸۵ درصدی متقاضیان استفاده از این تجهیزات، جهاد کشاورزی و ستاد احیای دریاچه ارومیه نتوانستند در تغییر الگوی کشت و استفاده از این تجهیزات توسط کشاورزان موفق عمل کند.
در عین حال تولید سیب و چغندر به عنوان محصولات پر آب بر هر سال افزایش یافت و در مسئولان به دلیل تولید انبوه و نبود برنامه ریزی دقیق برای فروش در بازار عرضه و فروش آن هم ناکام ماندند!
ستاد احیای دریاچه ارومیه هم در این سال ها مانع از توسعه واحدهای گلخانه ای در استان شده بود و مجموع این اقدامات بعد از یک دهه دریاچه ارومیه را خشکاند.
حالا بعد از ترک خوردن تونل انتقال آب و سخت تر شدن کار در بعد سخت افزاری، مجریان جدید امر احیای دریاچه ارومیه تصمیم گرفته اند بر همان بُعد نرم افزاری تاکید کنند و ناکامی های حاصله را به تاکید بیش از حد مدیران قبلی بر بخش سخت افزاری احیای دریاچه نسبت دهند.
به همین منظور شب گذشته جلسه هم‌اندیشی استاندار آذربایجان‌غربی، به عنوان مدیر اجرایی احیای دریاچه ارومیه و دبیر کارگروه ملی نجات دریاچه ارومیه؛ با اعضای هیات علمی و رؤسای دانشکده های آب و کشاورزی دانشگاه ارومیه و پژوهشکده دریاچه ارومیه برگزار شد.
در این جلسه محمدصادق معتمدیان، استاندار آذربایجان‌غربی، با اشاره به اینکه ترک خورگی تونل انتقال آب زاب به دریاچه ارومیه به طول ٧٥٠ متر مشکل حادی نیست! گفت: «در این راستا کلیپ مربوط به وجود برخی مشکلات در تونل خط انتقال آب پخش و چرایی تاخیر در بهره برداری از این طرح به اطلاع مردم رسید».
او با بیان اینکه امروز متخصصان به این نتیجه رسیده اند که بُعد نرم افزاری احیای دریاچه ارومیه به مراتب مهم تر از بخش سخت افزاری آن بوده است، تاکید کرد: «متاسفانه در گذشته طرح‌های نرم افزاری احیای دریاچه مورد غفلت واقع شده و تمرکز بر ایجاد سازه‌ها و احداث بخش سخت افزاری، سبب توفیق نیافتن در احیای دریاچه ارومیه شده است».
مدیر جدید اجرایی احیای دریاچه ارومیه با اشاره به اینکه توسعه اراضی کشاورزی و کشت محصولاتی با مصرف بالای آب نظیر سیب و چغندرقند سبب از بین رفتن منابع آبی شده، اضافه کرد : «دریاچه ارومیه نمونه‌ای از آسیب دیدن منابع آبی بوده و باید ادغان کنیم که تغییر الگوی کشت در منطقه ضروری و اجتناب ناپذیر است».
او اضافه کرد: «بخش قابل توجهی از معیشت مردم استان کشاورزی است و مردم باید بدانند که لازمه جان گرفتن دوباره دریاچه تغییر الگوی کشت است و صرفا با انتقال آب به دریاچه، امکان‌احیای آن وجود ندارد. با شعار دادن نمی‌شود با معیشت مردم بازی کرد؛ باید اشتغال زایی در این استان به سمت صنعت و فرآوری‌ها با ارزش افزوده بالا هدایت شود».
در ادامه مدیر جدید اجرایی احیای دریاچه ارومیه تصریح کرد: «از تمامی‌امکانات حاکمیتی برای احیای دریاچه بهره مند خواهیم شد و استفاده از ظرفیت علمی و دانشگاهی نیز از مهمترین این ظرفیت ها به شمار می رود».
در واقع، ستاد احیای دریاچه ارومیه با ٨ سال هدر دادن زمان و وقت طلایی برای احیای دریاچه ارومیه و صرف هزاران میلیارد تومان بیت المال، عاقبت دریاچه را خشکاند و حالا که بحران بالا گرفته است، تازه مدیران جدید احیای دریاچه به این نتیجه رسیده اند که بعد سخت افزاری هدر دادن پول و زمان بوده و باید به بعد نرم افزاری یعنی مشارکت مردم و تغییر الگوی کشت توجه کرد، بعدی که به هزینه کمتری نیاز دارد اما مشخص نیست در وضعیت کنونی دریاچه ارومیه تا چه حد بتواند پاسخگوی فجایع شکل گرفته باشد؟!
اعضای ستاد احیای دریاچه ارومیه از ابتدای کار تا کنون از مشارکت جوامع محلی و اساتید با تجربه دانشگاهی کشور برخوردار نبوده و تنها به هزینه کرد اعتبارات در پشت پرده های تبلیغاتی و ماموریت های خارج از کشور به نام احیای دریاچه ارومیه مشغول بوده اند.
پیشتر نماینده مهاباد در مجلس و از طراحان طرح تحقیق و تفحص از عمکرد ستاد احیای دریاچه ارومیه گفته بود: «حسابرسی دیوان محاسبات و مرکز پژوهش های مجلس در رابطه با عملکرد مالی و اداری ستاد احیای دریاچه ارومیه نیز نشان داده؛ پروژه های مطالعاتی ستاد احیای دریاچه ارومیه به کپی کردن مفاد اطلاعات از اینترنت بدون بررسی میدانی، پرداخت مبالغ کلان به افراد خاص بابت مطالعات انجام نشده! و همچنین گزارش سال ۱۳۹۸ مرکز استراتژیک وقت دولت در ١٥٠ صفحه حاکی از آن است که تخلفات گسترده ای در ستاد احیای دریاچه ارومیه رخ است».
اخیرا هم کشت گیاهان دارویی کم آب‌بر با جای سیب و چغندر قند، در جلسات کارگروه جدید احیای دریاچه مطرح می شود، اما جای این سوال باقی است؛ استانی که قطب تولید سیب ایران خوانده می شود، اما ناکام ترین در عرضه و فروش این محصول است و از سویی دیگر ٥ کارخانه تولید قند دارد و سالیانه چندین هزار هکتار چغندر پرآب بر تولید می کند؛ چگونه می تواند به تغییر سیاست های زود بازده در راستای تغییر الگوی کشت جهت احیای دریاچه ارومیه در کمترین زمان ممکن اقدام کند؟! حال که متاسفانه ٩٥ درصد دریاچه ارومیه خشک شده است؟! آیا زمان طلایی از دست نرفته است؟!
گزارش/ تانیا شعفی
در کردپرس بیشتر بخوانید؛
تیر آخر مسئولان برای احیای دریاچه ارومیه ترک خورد!
ستاد احیای دریاچه ارومیه حیاط خلوتی جهت هدر دادن بیت المال بود!
عقب گردی ٩ ساله؛ دریاچه ارومیه به نقطه آغازین بحران بازگشت
نظر شما