اخیراً یک تحلیل گر روس ادعا کرده است روسیه از آن رو خواهان راه حلی دیپلماتیک برای مناقشۀناگورنو - قره باغ است، چون از لحاظ نظامی در مقابل ترکیه ضعف دارد.

الکساندر ژلنین سه رویارویی بزرگ را در سال 2020 مثال زده است که در آنها ترکیه و روسیه در جبهۀ مقابل هم قرار داشته اند و در هر سه رویارویی جبهۀ ترکیه پیروز شده است. این سه رویارویی در ادلب سوریه در لیبی و در درگیری جمهوری آذربایجان و ارمنستان اتفاق افتاده اند.

ژلنین معتقد است «ضعف نظامی روسیه در برابر ترکیه» در قره باغ، ادلب و لیبی خود را نشان داده است. و ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه «از قدرت نظامی ترکیه و بی پروایی [رئیس جمهور ترکیه رجب طیب] اردوغان در استفاده از این قدرت نظامی واهمه دارد.»

پل ایدون در تحلیلی در پایگاه خبری – تحلیلی احوال به بررسی این ادعا و دیدگاه های مخالف آن پرداخته است.

تحلیل گران گروه تحقیقاتی بلوملانژ در آنکارا معتقدند ژلنین در تحلیل خود یک نکتۀ اساسی را نادیده گرفته است. ارتش ترکیه می تواند در مناطق درگیری مستقیماً وارد شود و همچنین از نیروهای نیابتی خود استفاده کند، در حالی که ارتش روسیه به خاطر فشارهای بین المللی بر این کشور، (جز در موارد استثنایی) قادر به دخالت مستقیم و آشکار نیست.

به همین خاطر است که می بینینم ارتش ترکیه با جنگ افزارهای خود و سیستم ها و اپراتورهای مجرب آنها در طرابلس، ادلب و ناگورنو - قره باغ حضور دارند. در حالی که روسیه تنها نظاره گر است که چگونه متحدانش تلاش می کنند در مقابل «ماشین جنگی آماده و آزمودۀ ترکیه» ایستادگی کنند.

اما این مطلقاً بدان معنا نیست که روسیه خود را از لحاظ نظامی از ترکیه ضعیف تر می داند. تام رنکویست پژوهشگر مؤسسۀ اطلاعات ژئوپولتیک استراتفور معتقد است «مسکو تهدید پهپادهای ترکیه تنها تا حدی جدی می گیرد.» اگرچه پهپادهای ترکیه در اوایل سال 2020 تا حدی موازنات ادلب را پیچیده کردند، اما روسیه در پایگاه هوایی امن خود در شرق مدیترانه نشسته است و کمک به بشار اسد رئیس جمهور سوریه برای بازپس گیری کنترل ادلب، برای روسیه تنها یک «هدف متوسط» است. به باور رنکویست اگر هدف جدی تر شود، مثلاً اگر جان نظامیان روسی مستقر در سوریه به خطر بیفتد، مسألۀ حضور پهپادهای ترکیه برای روسیه کاملاً قابل مدیریت کردن است. و در نهایت پهپادهای جنگی ترکیه نمی توانند کنترل ادلب را حفظ کنند.

یکی از دلایل موفقیت هواپیماهای بدون سرنشین ترکیه در سه جنگ یاد شده، توانایی آنها در مقابل سامانۀ دفاع هوایی قدیمی است که متحدان روسیه از آنها استفاده می کنند. این سامانه ها عمدتاً نیمه خودکار و در مقایسه با جنگ افزارهای جدید می توان گفت از مد افتاده اند. پهپادهای ترکیه توانسته اند سامانۀ دفاع موشکی روسی PANTSIR-S1 را در لیبی منهدم کنند. اما سامانۀ دفاع موشکی دوربرد S-300 در ناگورنو – قره باغ عمدتاً از پهپادهای انتحاری اسرائیلی آسیب دیده اند، نه از پهپادهای ترکیه.

این یک واقعیت است که سامانه های ضد هوایی نمی توانند موشک های گران قیمت خود را برای منهدم کردن یک شیء بی ارزش که می تواند در ارتفاع پایین پرواز کند و احتمال خطا را نیز بالا ببرد، خرج کنند. اما این بدان معنا نیست که روسیه و البته ایالات متحده که هر دو با این مسأله مواجهند، در مقابل حملات پهپادی دست و پا بسته اند. در یک درگیری واقعی که در آن لایه های دفاع هوایی فعال باشند، پهپادها تأثیری قابل چشم پوشی دارند. آنها در نهایت می توانند حملات محدودی ترتیب دهند و به پیروزی های تاکتیکی کوچکی منجر شوند.