به گزارش کرد پرس، حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران امروز (دوشنبه) ۲۴ مرداد ماه در مراسمی به مناسبت روز خبرنگار ضمن تبریک این روز به خبرنگاران از تلاش‌های آنها قدردانی کرد.

به هیچ وجه سیاست خارجی خود را به هیچ بلوکی گره نخواهیم زد

وی در این نشست به سیاست خارجی دولت سیزدهم و همچنین سیاست همسایگی دولت سیزدهم پرداخت و افزود: ما اولویت اول خود را نگاه به آسیا گذاشتیم و در نگاه به آسیا استدلالمان این بود که قرن ۲۱ متعلق به آسیاست. نگاه به همسایگان برای ما خیلی مهم است. در حوزه همسایگان ظرفیت‌هایی داشتیم که توانستیم بخش هایی که فعال بود فعال‌تر کنیم و بخش‌هایی که خاموش بود به مرحله فعالیت در بیاوریم. در برخی حوزه ها مثل ترکمنستان به خاطر تهاتر مالی بین ما و ترکمنستان در موضوع مسئله گاز تمام روابط ما در بخش‌های سیاسی و امنیتی تحت تاثیر قرار گرفته بود یا در نگاه به همسایگان شمالی حساسیت‌هایی به صورت سنتی در داخل ایران وجود دارد الان اگر ملاقات و تماس تلفنی با وزرای خارجه روسیه یا چین داشته باشیم یک باره هجمه شدیدی علیه ما می‌شود. از تابلونه شرقی نه غربی در سر در وزارت خارجه حمله می‌کنند و اینکه چرا مدت مکالمه و گفت‌وگو با وزرای خارجه روسیه و چین به طول انجامید. این نگاه ممکن است به دلایل مختلف در داخل وجود داشته باشد.

وزیر خارجه ادامه داد: ما در نگاه به آسیا با پایبندی به استقلال سیاسی و متعهد بودن به سیاست نه شرقی نه غربی در حوزه استقلال سیاسی و در حوزه همکاری اقتصادی و تعامل هم شرقی و هم غربی حتما این سیاست را دنبال می‌کنیم و هیچ وقت هیچ کس بنا ندارد از خط قرمز و استقلال سیاسی کشور عبور کند. به هیچ وجه سیاست خارجی خود را به هیچ بلوکی گره نخواهیم زد. نه سیاست خارجی را به غرب و نه شرق نه به روسیه، چین، فرانسه و انگلیس ونه آمریکا گره می‌زنیم، بلکه سیاست خارجی را به منافع ملی گره می‌زنیم. منفعت ملی در هر جای جهان باشد حتما دنبال می‌کنیم صرفنظر از اینکه در حوزه شرق است یا غرب. ولی به نگاه‌های متعارضی که در داخل کشور در خصوص نوع تعامل و رویکرد کشور در حوزه دیپلماسی وجود دارد احترام می‌گذاریم و به صراحت تعامل را در چارچوب سیاست خارجی متوازن همه بخش‌ها را می‌بینیم ولی در حوزه اروپا در یک سال گذشته در برخی از کشورهای اروپایی علیرغم تحریم‌ها حجم تبادل تجاری از ۳۵ درصد به ۱۸۰ درصد افزایش یافته است.

دولت کشور را به برجام گره نخواهد زد

رئیس دستگاه دیپلماسی خاطرنشان کرد: همه اروپا را سه کشور عضو برجام ندیدیم و سراغ سایر کشورها رفتیم و آنها هم سراغ ما آمدند. در حوزه‌های دیگر توانستیم سیاست در ارتباط با اروپا و همکاری با اروپا را تا حدی پیش ببریم که برخی شرکت‌های متوسط اروپایی در یک سال گذشته در ایران اقدام به سرمایه گذاری کرده و پروژه‌هایشان را افتتاح کردند و این‌که با تحریم چگونه مشکلشان را حل کردند راهکاری بود که خودشان دنبال کردند و در تعاملی که با هم داشتیم این موضوع دنبال شد.

امیرعبداللهیان خاطرنشان کرد: دیپلماسی اقتصادی ۴۰ درصدی را تیم همکاران من در برنامه‌های وزارت خارجه به صورت جدی دنبال کردند. شورای عالی را هر ۱۵ روز یک بار را برای هماهنگی مسائل اقتصادی کل کشور در وزارت خارجه داریم و همه وزارتخانه‌های ذیربط و بخش خصوصی در این زمینه دخیل هستند.

وی همچنین گفت: در حوزه حجم تبادل تجاری با همسایگان و غیرهمسایگان از حوزه آسیا، آمریکای لاتین و تا اروپا و آفریقا از ۳۷ درصد تا ۵۷۰ درصد حجم تبادل تجاری ما افزایش یافته است. به دلیل کار هماهنگی که در دولت در این زمینه انجام شده است. شعار دولت این است که توافق هسته‌ای را وزارت خارجه که مسؤول است دنبال کند ولی دولت کشور را به برجام گره نخواهد زد، برنامه توسعه پایدار اقتصادی را دولت دنبال کند، حتی اگر فردا برجام به نتیجه رسید و حتی اگر برجام خوب و به درستی کار کرد، باز تحریم‌های ثانویه برداشته شده و تحریم‌های اولیه پابرجاست. سیاست توسعه اقتصادی پایدار بر سیاست بی اثر کردن تحریم‌ها را در حوزه تحریم‌های اولیه را باید بتوانیم دنبال کنیم.

اهمیت دیپلماسی آب

وزیر خارجه بیان کرد: دیپلماسی آب برای ما خیلی مهم است. گشایشی در این حوزه در این روزها ایجاد شده است. برخی گفتند افغانستان سیلاب‌ها را به سمت ایران می‌فرستد وزیر نیروی ما دو سه روز پیش در کابل بود و تیم فنی ما بررسی‌های دقیق کردند و عکس‌های ماهواره‌ای نشان می‌دهد که دریچه سد کمال خان باز شده و اگر در سد کمال خان سیلاب جمع شده به آنجا برمی‌گردد. اما مشکل اساسی آب هیرمند از طریق سد کجکی که در ۷۰۰ کیلومتری مرز ما قرار دارد حل و فصل می‌شود. مذاکراتی که با افغان ها و هیأت حاکمه موقت افغانستان توسط وزیر نیرو انجام شد و آقای کاظمی قمی هم مذاکراتی داشت دنبال می‌کنیم که مسئله به صورت ریشه‌ای حل شود. مشکلی هم در مرزهای غربی به خاطر سدسازی‌ها مکرر ترکیه داریم که هم در سفرم به ترکیه و در جریان سفر اردوغان این موضوع مطرح و کارگروه فنی تشکیل شده است. دیپلماسی آب برای ما مهم است حدود ۱۰ درصد آب کشور به دو حوزه افغانستان و رودخانه ارس وابسته است ولی این ۱۰ درصد یک حساسیت ویژه دارد و این‌که همه آب سیستان از این جا تامین می‌شود و بخش عمده نیازهای استان‌های مرزی ما از ارس تامین می شود.

امیرعبداللهیان همچنین از خبرنگاران خواست که به ایرانیان خارج از کشور به صورت ویژه بپردازند و افزود: براساس آمار رسمی تعداد ایرانیان خارج از کشور چهار و نیم میلیون نفر و براساس آمار غیررسمی هفت میلیون نفر هستند. همبستگی ایرانیان در خارج از کشور خیلی قوی نیست.

وزیر خارجه بیان کرد: زمانی که با ایرانیان دیدار داریم یک اعتراض دارند و می‌گویند چرا یارانه ما را قطع کرده‌اید، حق ما از نفت است و این یارانه بر اساس قانون موظف هستید به ما بدهید. امیدواریم در سه ماه آینده بتوانیم قانون جامع حمایت از ایرانیان خارج از کشور را در مجلس به تصویب برسانیم و حساس‌ترین بخش آن ایرانیان دوتابعیتی هستند. تعداد انگشت شماری از ایرانیان گاهی اوقات مورد سوءاستفاده سرویس های جاسوسی قرار گرفتند و این حساسیت ایجاد کرده است. جامعه ایرانی در خارج از کشور جامعه فرهیخته‌ای است.

تصمیم نظام بر این قرار گرفت موضوع مذاکرات وین را به زندگی روزمره مردم گره نزند

وی درباره گفت‌وگوهای وین گفت: تصمیم نظام بر این قرار گرفت موضوع مذاکرات وین را به زندگی روزمره مردم گره نزند. از تیتر اخبار صدا و سیما و رسانه‌ها خارج کنیم ولی به جای اینکه یک روزشمار هیجانی به کشور ارائه دهیم در دل مذاکرات کار واقعی را انجام دهیم. آنچه امروز مردم از ما می‌خواهند این است که به اندازه کافی مذاکره کردید و حرف زدید، مردم از ما نتیجه می‌خواهند. نتیجه‌ای که می‌خواهند صرفنظر از نگاه سیاسی و چپ و راست، برداشتم از یک سال گذشته که موضوع را دنبال می‌کنیم در مسائل ملی چپ و راست و مستقل همه نگاهشان ملی است. ممکن است فردی نظر شخصی خود را بگوید ولی رویکرد اصولی و اساسی در بین اصحاب رسانه نگاه به منافع ملی است و به حزب و جریان و گروه و فرد نیست و این برای ما در میز مذاکره قدرت ایجاد کرده است و این نشانگر فرهیختگی جامعه رسانه‌ای کشور است.

برخی به من ایراد می‌گیرند که شما چیدمانی را گذاشته‌ای که توافق نشود

امیرعبداللهیان ادامه داد: نگاه توام با فرهیختگی رسانه‌ها به ما کمک کرده و برای ما فرصت و تولید قدرت در میز مذاکره کرده است. آیا ما به دنبال توافق هستیم یا خیر؟ برخی به من ایراد می‌گیرند که شما چیدمانی را گذاشته‌ای که توافق نشود، واقعا این چنین نیست. ممکن است فردی یا افرادی در تیم ملاحظاتی به برجام داشته باشند. از خود من هم بپرسید می‌گویم برجام نتیجه ماه‌ها تلاش همکاران ما در وزارت خارجه بوده و به سندی رسیدیم و این سند مثل هر سند دیگر می‌تواند ایردات زیادی داشته باشد. نمی‌خواهم وارد جزییات ایراد شوم.

وزیر خارجه خاطرنشان کرد: ایراد اساسی که در سند برجام می‌بینیم این است که در حوزه راستی آزمایی آنچه مربوط به تعهد هسته‌ای ما می‌شود به خوبی راستی آزمایی می‌شود و مشخص است چند دستگاه سانتریفیوژ ما کار کند و چه درصد غنی سازی و میزان و آژانس هم باید نظارت کند و صفر تا صد آن بررسی می‌شود. آنچه مربوط به لغو تحریم‌هاست ابهامات زیادی وجود دارد ولی بخشی از آن به ماهیت مذاکره برمی‌گردد. ما که الان مذاکره می‌کنیم ممکن است با مشکلاتی مواجه باشیم. ما خودمان متنی داریم با روایت و مطالبات خود و منافع صد درصد ملی ایرانی ولی طرف‌های مقابل هم شش کشور هستند ملاحظات خود ا دارند. توافقی که حاصل می‌شود نتیجه تضارب آرای ۶+۱ است. هفت طرف آرای خود را در این ظرف ریختند و آمده بیرون.

وی گفت: هفته پیش مجلس بودم و گفتند پیش نویس را دیدیم و این ایرادات را دارد. ولی از همین الان می‌گویم اگر فردا به توافق رسیدیم اگر کسی موشکافی کند، حتما متنی که ما نوشتیم ایرداتی دارد اما ایرادات به این برمی‌گردد که بالاخره طرف مذاکرات ما هم مطالباتی دارد و نمی‌توانیم بگوییم آنچه شما می‌گویید دست نیست و حرف شما قابل قبول ما نیست. متنی که داریم ممکن است ایرادات برجام در آن باشد. این به دلیل ماهیت مذاکره است و آنهایی که کار کردند فن مذاکره را می‌دانند.

یکی از دلایلی که تا الان مذاکرات طولانی شده به این خاطر است که نمی‌خواهیم از خطوط قرمز عبور کنیم

امیرعبداللهیان بیان کرد: تیم با نگاه به این‌که می‌خواهیم توافق انجام شود اعزام شده است و صرفنظر از نگاه فردی من یا دیگران، تصمیم کشور این است که چنانچه خطوط قرمز ما رعایت و منافع ما تامین شود، توافق را کار معقولی می‌دانیم ولو این‌که دوست داشتیم سقف توافق فراتر از برجام باشد. وقتی وارد مذاکره شدیم، علاقه‌مند بودیم اگر ایراداتی در برجام وجود دارد که حتی بخشی از ایرادات را تیم قبلی که همکاران ما هستند، تایید می‌کنند. بله تا اینجا را توانستیم بگیریم از این به بعد را نتوانستیم بگیریم. یکی از دلایلی که تا الان مذاکرات طولانی شده به این خاطر است که نمی‌خواهیم از خطوط قرمز عبور کنیم. روی خطوط قرمز ایستادیم و برایمان مهم است روی خطوط قرمزی که درباره آن منطق داریم بایستیم، روی بخش‌هایی از آن هم نتیجه گرفتیم.

شاید در شروع پایان توافق هستیم

وزیر خارجه گفت: الان در نقطه‌ای هستیم که شاید در شروع پایان توافق هستیم، ولی اینکه شروع پایان توافق چقدر می‌‌تواند زمان ببرد، دقیقا بستگی به طرف آمریکایی دارد. آنچه بین ما و سه کشور اروپایی و چین و روسیه باید انجام می‌شده، انجام شده است. آنچه بین ما و آمریکا باید انجام شود، موضوع اساسی لغو تحریم‌هاست. تمام منافع ما روی این است ولی در مدیریت بحث هسته‌ای باید یکسری چیزها را از دست بدهیم که بتوانیم این طرف چیزهایی را در حوزه تحریم به دست بیاوریم.

در مذاکرات اخیر وین پیشرفت‌هایی را داشتیم

وی افزود: در مذاکرات اخیر وین پیشرفت‌هایی را داشتیم و به طرف آمریکایی از قبل گفتیم. واسطه‌هایی برای مذاکره هستند. واسطه رسمی ما در سطح مذاکره کنندگان ارشد آقای مورا هست و رئیس مورا آقای بورل هست و بورل شاید تا سه ماه پیش کمتر خودش مستقیم وارد موضوع می‌شد، ولی از زمانی که به تهران آمد به صورت مستقیم وارد طراحی‌‌ها و بحث‌های مذاکره و ارائه متن شده است. ما خیلی موافق نبودیم که هماهنگ کننده متن ارائه بدهد. ولی می‌گویند ما پستچی نیستیم که پاکت شما را به آمریکا بدهیم و پاکت آمریکا را به شما برگردانیم. برای خودمان فکر داریم. بورل تا الان دو متن داده است و متن‌های آنها تلفیقی از ایده‌های طرف‌های مقابل است.

امیرعبداللهیان بیان کرد: در هر دور از مذاکرات یک پشت پرده و عقبه‌ای دارد. رفت و آمدهایی هست. وزیر خارجه قطر، عمان، عراق، فرانسه و ایتالیا در کنار کاری که اتحادیه اروپا انجام می‌دهد پیام‌هایی را می‌آورند و می‌برند و منتقل می‌کنند و تلاش می‌کنند دیدگاه‌های ما و طرف آمریکایی به هم نزدیک شود.. آمریکایی‌ها می‌خواهند در مذاکرات مشکلات خود را بزرگ کنند. در هر مقطعی یک ادبیات تکراری نخ نما دارند و می‌گویند این همه چیزی است که ما می‌توانیم بدهیم و ما می‌گوییم نمی‌خواهیم از خطوط قرمز خود عبور کنیم نمی‌خواهیم توافقی را به نتیجه برسانیم که بعد از دو سه ماه بگوییم، توافق انجام شد ولی روی زمین هیچ اتفاقی رخ نداد.

نقطه توافق عزتمند

رئیس دستگاه دیپلماسی ادامه داد: در چانه‌زنی‌ها خطوط قرمز ما این است اگر قرار باشد روی کاغذ توافقی انجام شود و مردم حس نکنند در زندگی‌شان تاثیری رخ داده چه اتفاقی را این دولت توانسته رقم بزند؟ ضمن این‌که خود را معطل توافق نکردیم و دولت برنامه اقتصادی را با همه فراز و نشیب‌ها با جدیت دنبال می‌کند. ما در وزارت خارجه خودمان را متعهد می‌‌دانیم ماموریتی که به ما واگذار شده را به نقطه توافق برسانیم، ولی نقطه توافق عزتمند.

وزیر خارجه بیان کرد: الان به صورت مشخص درباره سه موضوع با آمریکا در حال تبادل پیام هستیم و طی روزهای آینده آخرین نظرات خود را اعلام می‌کنیم. کشورهای دیگر که به پایتخت‌ها رفتند نظرات را با هماهنگی بورل و مورا مورد بررسی قرار می‌دهند و به صورت مشخص آمریکایی‌ها. به آمریکا به صراحت گفتیم اگر نظرات ما روی این سه موضوع که نظرات منطقی است تامین شود آمادگی داریم وارد مرحله اعلام توافق بشویم و نشست جمع بندی را با حضور وزرای خارجه در وین برگزار کنیم و مراحل بعدی را براساس جدول زمانبندی و توافقی که داریم پیش ببریم.

الان نوبت انعطاف طرف آمریکایی است

وی خاطرنشان کرد: به صراحت به آمریکا گفتیم که پیام داده در آستانه انتخابات هستیم و مشکل بنزین داریم و در حوزه انرژی مشکل داریم و کمک کنید، برای اینکه قدم نهایی را بردایم حتما طرف آمریکایی باید انعطاف نشان دهد. ما در همه مراحل مذاکره در موضوعاتی که می‌توانستیم انعطاف نشان دهیم، نشان دادیم. آمریکا به خوبی می‌فهمد چقدر انعطاف نشان دادیم که حسن نیت را در رسیدن به توافق نشان دهیم. الان نوبت انعطاف طرف آمریکایی است.

امیرعبداللهیان خاطرنشان کرد: طرف آمریکایی در مذاکرات اخیر وین در حد نسبی در دو موضوع انعطاف شفاهی خود را بیان کرده و باید تبدیل به متن شود و در موضوع سوم برای ما مهم است که به مسئله تضمین‌ها برمی‌گردد که گارانتی لازم و انعطاف لازم و واقع بینی آمریکا را باید داشته باشیم.روزهای آینده روزهای مهمی برای توافق هسته‌ای است. اگر آمریکا انعطاف را نشان دهد در روزهای آینده به نقطه توافق می‌رسیم. اگر نشان ندهد دنیا آخر نخواهد شد. آنها از پلان بی صحبت می‌کنند، ما هم پلان بی خود را داریم. معتقدیم این موضوع باید با واقع بینی همه طرف‌ها از طریق مذاکرات به نتیجه برسد.

وزیر خارجه اعلام کرد: جمع بندی نهایی خود را به طرف مقابل ندادیم و تا ۱۲ امشب آخرین جمع بندی خود را راجع به مسائل باقیمانده بین ما به صورت مکتوب به هماهنگ کننده اتحادیه اروپا ارائه می‌دهیم و باید ببینیم چه بازخوردی می‌بینیم و واکنش آمریکا چه خواهد بود. اگر واکنش آمریکا با واقع بینی و انعطاف همراه باشد در نقطه توافق خواهیم بود و اگر آمریکا به تکرار مصیبت‌های داخلی خود بپردازد و بخواهد امتیاز بگیرد و انعطاف نشان ندهد باید بیشتر گفت‌وگو کنیم و طرف‌هایی که تلاش می‌کنند که دیدگاه‌ها را به هم نزدیک کنند آمریکایی‌ها را به دیدگاه‌های منطقی ما نزدیک‌تر کنند.