به گزارش خبرنگار کردپرس، حوضخانه «عباس آقا» مهاباد، یکی از چند حوضخانه موجود در مساجد شهر مهاباد است که قدمت آن به قرن ۱۳ هجری قمری بازمی گردد و توسط شخصی نیکوکار به همین نام ‌وقف شده و در سال ۱۳۸۵ به شماره ۱۶۳۸۹ در فهرست آثار ملی قرار گرفته است.

حو‌ضخانه «عباس آقا» در داخل مسجدی به همین نام و نزدیک مسجد خانقای شمزینان مهاباد قرار گرفته و گنبدی آجری و اسلوب هشتی ‌ها زیبایی خاصی به آن بخشیده است. آب این حوضخانه از کوه های اطراف مهاباد تامین می ‌شود که با استفاده از قنات به حوض‌خانه می رسد. حیاط مسجد هم که دور تا دور حوضخانه را دربر گرفته بزرگ و با صفا بوده و یک جاذبه گردشگردی تاریخی و زیبا به شمار می رود، اما این همه زیبایی در دل شهر متاسفانه این روزها با تهدید بلند مرتبه سازی روبه رو است.

انبوه سازیی که گفته می شود مالکانش قصد دارند تا ٧ طبقه به دل آسمان بزنند و بر حوضخانه عباس آقا تاریکی بیاندازند. این موضوع در حال حاضر با انتقاد فعالان مدنی شهر مهاباد همراه شده است. در حالی که انجام ساخت و ساز در اطراف بنا‌های تاریخی دارای ضوابط خاصی است و شامل کد ارتفاعی و نمای آن‌ها و نیز خط آسمانی که دارند، می‌شود. اما آیا این موضوعات در ساخت و ساز مذکور رعایت می شود؟

همچنین یک سری الگو‌هایی را میراث فرهنگی برای بافت تاریخی ارائه می‌کند که بر این اساس اگر ساخت و ساز خارج از بافت باشد و در کنار آثار ثبتی قرار گرفته باشد درصورتی که بنای تاریخی حریم اختصاصی داشته باشد ضوابط حریم اختصاصی مشمول بنا‌های پیرامونی آن بنای ثبتی می‌شود، اما اگر ضوابط اختصاصی نداشته باشد میراث فرهنگی می تواند طی مکاتباتی با شهرداری، از ضوابط عمومی حریم آثار ثبتی استفاده کند. لذا به هیچ عنوان بدون اعمال ضوابط مجوزی برای ساخت و ساز پیرامون آثار ثبتی صادر نمی‌شود و برای صدور مجوز ساخت وساز در اطراف بنا‌های تاریخی ثبت شده قطعا ضوابط حفاظتی لازم باید اعمال شود.

برای پاسخ سوال هایم به اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مهاباد مراجعه کردم. ناصر صدفی، رییس اداره میراث فرهنگی شهرستان در این باره به خبرنگار کردپرس می گوید: روبروی مسجد و حوضخانه تاریخی عباس آقا زمین موقوفه ای به مساحت حدود ۷۰۰ متر وجود دارد که در سال ۹۸ بنا بر استعلامی که شهرداری وقت از اداره میراث فرهنگی درخواست کرده بود، بر اساس حریم مصوب قانونی در آن زمان اجازه ساخت و ساز به مالک داده شده بود.

او ادامه می دهد: در واقع در آن زمان میراث فرهنگی وقت هم طبق حریم مصوب قانونی این اثر تاریخی پاسخ اداره میراث فرهنگی به شهرداری پاسخ داده که زمین مذکور در حریم اثر تاریخی حوضخانه قرار نمی گیرد. در نتیجه شهرداری بر اساس طرح تفصیلی شهر اجازه ساخت و ساز را صادر کرده بود.

رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مهاباد بیان می کند: در حال حاضر عملیات ساخت و ساز در زمین روبه روی اثر تاریخی حوضخانه عباس آقا شروع شده و مالکان قصد بلندمرتبه سازی را دارند لذا، میراث فرهنگی به قضیه ورود کرده و به دلیل حساسیت ها موجود و اهمیت حفظ و حراست از آثار تاریخی خواستار توقف عملیات ساخت و ساز شده تا بازبینی حریم مصوب انجام شود.

صدفی می گوید: اکنون اداره میراث فرهنگی مهاباد از اداره کل بازبینی حریم مصوب اثر را درخواست کرده که بر اساس روند قانونی اداره کل میراث فرهنگی استان هم از وزارتخانه متبوع باید درخواست کند تا کارشناسان مربوطه در این خصوص اقدام کنند و در نهایت بر اساس حریم بازبینی شده جدید و مورد تایید وزارت میراث فرهنگی رای نهایی صادر شود.

رئیس اداره میراث فرهنگی مهاباد تاکید می کند: تا زمانی که نتیجه بازبینی حریم مصوب اعلام نشود، هر گونه عملیات ساخت و ساز در حریم و محدوده این اثر تاریخی نیز متوقف خواهد شد.

گفتنی است، برخی از سازه های پیرامون این اثر تاریخی هم پیش از ثبت ملی شدن آن ساخته شده اند، اما از زمان ثبت شدن اثر دیگر اجازه انبوه سازی در حریم اثر صادر نشده است.