1. هنوز هم ممکن است رأی گیری لغو شود

دادگاه عالی عراق به حکومت اقلیم کردستان دستور داد تا این همه پرسی را به دلیل نقض قانون اساسی عراق لغو کند. بر اساس گزارش عرب نیوز، نمایندگان کرد با نمایندگان مجلس در بغداد دیدار خواهند کرد تا درباره این وضعیت مذاکره کنند و ممکن است تصمیم بگیرند که رأی گیری را لغو کنند. اواخر روز سه شنبه 19 سپتامبر مسعود بارزانی، رئیس اقلیم عراق گفت که رای گیری را بدون تضمین استقلال از جانب بغداد به تعویق نخواهد انداخت. اما این حرکت ممکن است باعث خشم مردم کرد شود که در مورد همه پرسی بسیار هیجان زده هستند و به طور کلی از عزم ملی مردم خود حمایت می کنند. بسیاری از شهرهای عمدتا کردنشین مانند کرکوک، با نزدیک شدن زمان برگزاری همه پرسی، شاهد فوران احساسات طرفدار استقلال کردها می باشند.

2. مخالفت بین المللی با استقلال کردستان متفاوت است

سازمان ملل با رأی گیری مخالف است و از مسعود بارزانی، رهبر کردستان، خواسته است تا به جای آن، با هدف دستیابی به توافق در سه سال آینده با بغداد وارد مذاکره شود.

ایالات متحده به شدت با رفراندوم پیشنهادی حکومت اقلیم کردستان مخالف است. ایالات متحده از حکومت اقلیم کردستان خواسته است تا همه پرسی را لغو کند و این رأی گیری را موجب اختلال در جنگ علیه دولت اسلامی دانسته است. این بیانیه پس از آن منتشر شد که وزارت امور خارجه و وزارت دفاع هفته ها تلاش کردند که حکومت اقلیم کردستان را از برگزاری این همه پرسی منصرف کنند. از سوی دیگر، ایالات متحده مدت ها است که از نیروهای پیشمرگه کردی در نبرد علیه دولت اسلامی می جنگند حمایت می کند. این نیروها نقشی کلیدی در مواضع نظامی حکومت اقلیم کردستان در شهرهای مهمی مانند کرکوک ایفا کرده اند که می توانند برای استقلال آینده و تبدیل شدن آن به یک کشور ضروری باشند.

موضع روسیه روشن تر است. روسیه پیش از این، اظهارات خود را مبنی بر حمایت از استقلال کردها اعلام کرده است، گرچه موضع خود را در مورد رفراندوم 25 سپتامبر مشخص نکرده است. روس‌نِفت ، غول انرژی روسیه، اخیرا یک سرمایه گذاری میلیارد دلاری را در خطوط لوله گاز طبیعی در کردستان اعلام کرد که در صورت تصمیم به جدا شدن از عراق، حامی کلیدی مالی و اقتصادی کردستان خواهد بود.

3. مخالف منطقه ای نیز متفاوت است

اسرائیل، اولین کشور خاورمیانه است که حمایت خود را از کردستان مستقل اعلام کرده است. حمایت از کردستان مستقل در میان مردم اسرائیل، قدرتمند است و اسرائیل و حکومت اقلیم کردستان روابط اقتصادی محکمی با هم دارند. اعتقاد بر این است که از سال 2015، اسرائیل 77% درصد از نفت خود را از اقلیم کردستان وارد کرده است.

ترکیه مدت ها است که با کردستان مستقل مخالف است و حزب ملی گرای کارگران کردستان (پ.ک.ک.) را در ترکیه یک سازمان تروریستی می داند. ترکیه رسما مخالف این رأی گیری است. در واقع، روز دوشنبه ترکیه با استفاده از تانک رزمایشی را در مرز خود با کردستان عراق به نشانه مخالفت با این همه پرسی برگزار کرد. با این وجود، ترکیه مدت ها است که روابط خوبی، خصوصا در زمینه نفت، با حکومت اقلیم کردستان دارد. تقریبا تمامی نفت شمال عراق از طریق یک خط لوله نفتی که ترکیه آن را مدیریت می کند به بندرهای آن کشور منتقل می شود. در سال 2016، حتی حکومت اقلیم کردستان پیشنهاد فروش سهام میدان های نفتی اقلیم به ترکیه را به مبلغ 5 میلیارد دلار به آنکار داد. گرچه مسئله کردها مدت هاست که در سیاست ترکیه بحران زا بوده است اما نقش رو به رشد ترکیه در صنعت نفت کردستان برای ترکیه سودمند بوده و در عین حال موضع ترکیه را در مورد کردستان پیچیده کرده است.

عربستان سعودی و دیگر کشورهای خلیج موضعی دیپلماتیک اتخاذ کرده اند و پیشنهاد میانجی گری بین حکومت اقلیم کردستان و دولت عراق در بغداد را داده اند. تاکنون یک هیأت سعودی با بارزانی دیدار کرده است. وی از عربستان سعودی به خاطر میانجی گری تشکر کرده است اما به معلق ساختن یا نساختن این همه پرسی اشاره ای نکرده است. عربستان سعودی از ماه ژانویه سال 2016 هنگامی که کنسولگری خود را در اربیل افتتاح کرد، روابط دیپلماتیک مستقیمی با حکومت اقلیم کردستان داشته است.

4. استقلال کردستان می تواند بازارهای نفتی را به لرزه درآورد

حکومت اقلیم کردستان هم اکنون 20% درصد از منابع نفتی عراق را تحت کنترل خود دارد. اگر کردها در درون مرزهایی که در حال حاضر تحت کنترل حکومت اقلیم کردستان است اعلام استقلال کرده و آن را حفظ کنند، صنعت نفت کردستان در بین 10 کشور بزرگ اوپک قرار خواهد گرفت. این امر کردستان را به بازیگری مهم در بازار نفت مبدل خواهد ساخت. حکومت اقلیم کردستان هم اکنون تمایل خود را برای استفاده از منابع نفتی خود برای ایجاد روابط با همسایگان و بازیکنان بین المللی نشان داده است. با این وجود، در مورد بازار نفت عدم اطمینان زیادی وجود دارد. آیا یک کردستان مستقل قصد دارد به منظور تامین دولت نوپای خود، تولید نفت خود را افزایش دهد؟ آیا ترکیه تلاش می کند تا با ایجاد اختلال در خط لوله جیهان که صادرات نفت کردستان از طریق آن به جریان افتاد، کردستان مستقل را نابود کند؟ آیا اوپک کردستان مستقل را برای پیوستن به کارتل دعوت می کند و خطر خشم عراق را در این میان می پذیرد؟

اگر رفراندوم استقلال حکومت اقلیم کردستان به نتیجه برسد، تاثیر آن بر ژئوپلیتیک و صنعت نفت می تواند بسیار زیاد و قابل توجه باشد. هیچ کس نمی تواند پیش بینی کند که چه اتفاقی خواهد افتاد، اما هفته ها و ماه های آینده می توانند خاورمیانه را تغییر دهد.

دکتر الن ار والد، تاریخ شناس و دانشمند صنعت انرژی است. او در مورد ژئوپلیتیک و انرژی مشاوره می دهد.

منبع: مجله فوربس

ترجمه: خبرگزاری کردپرس- سرویس جهان

کد خبرنگار: 40101