عوامل نفوذی ترکیه در عراق به آنکارا گزارش داده اند که یک جاسوس انگلیسی با شخصیت های با نفوذ کرد در ارتباط است. این جاسوس را در لباس محلی در نزدیکی خانقین و حلبچه دیده اند که به صورت مخفیانه با سران کرد منطقه دربارۀ اقدامات بعدی آنها گفتگو کرده است.

بر اساس یک گزارش اطلاعاتی رسمی دولت ترکیه به تاریخ اول آوریل 1930، احتمال داده اند این جاسوس در لباس و قیافۀ مبدل توماس ادوارد لورنس، همان لورنس مشهور عربستان، بوده باشد. تلاش های لورنس در قیام اعراب به تجزیۀ امپراتوری ترکیه تحت سلطنت خاندان عثمانی کمک کرد و حاکمان جمهوری جوان ترکیه هرگز آن را فراموش نکردند. قیام کردها در سال 1925 باعث شد یک سال پس از آن ترکیه موصل را به حکام عراق تحت قیمومت انگلستان واگذار کند و مصطفی کمال پاشا [آتا ترک] در آنکارا همچنان سوء ظن داشت که ممکن است انگلیسی ها از قبایل کرد در عراق برای راه انداختن یک شورش دیگر استفاده کنند.

این گزارش اطلاعاتی که توسط سازمان اطلاعات ملی ترکیه (میت) از رده بندی محرمانه خارج شده و در کتابچه ای که به مناسبت نودمین سالگرد تأسیس این سازمان و به عنوان هدیۀ آغاز سال 2018 میلادی منتشرکرده، گنجانده شده است، نشان دهندۀ سوء ظنی است نسبت به این که جاسوس بدنام بریتانیایی در سال 1930 نیز همچنان علیه ترک ها فعالیت می کرده است.

در آن زمان لورنس برای دفتر عربی سازمان اطلاعات نظامی انگلستان در قاهره کار می کرد. بر اساس گزارش دیگری که برای نخستین بار از رده بندی خارج شده و در همین کتابچه به نام «90 سال، 90 هدف» چاپ شده است، جاسوسان ترک نیز وی را در قاهره زیر نظر داشته اند. در یک گزارش اطلاعاتی از قاهره به آنکارا به تاریخ 15 ژوئن 1930 آمده است که لورنس در قاهره و این بار در لباس عربی دیده شده است که با چهره های سرشناس جامعۀ قاهره و احتمالاً با هدف سازمان دهی آنها جهت قیام در مقابل مقامات مصری، گفتگو می کرده است.

من در سال 1991 پس از حملۀ نظامی عراق به کویت در سال 1990 و پس از ورود نیروهای نظامی تحت رهبری ایالات متحده از ترکیه به عراق، در شهر کردنشین آمدی در شمال عراق با یک جاسوس بریتانیایی دیدار کردم. وی مشغول تلاش برای تعمیر یک دیش ماهواره روی پشت بام یک خانه بود، در حالی که پیراهن رسمی به تن داشت با دکمه سردست پاراتروپر، کراوات، عینک ری بن و شلوار لجنی. وی خود را «استفن کروچ، خدمتگزار ملکه» معرفی کرد و گفت مأموریت وی ممانعت از بروز درگیری میان مسعود بارزانی از حزب دموکرات کردستان (پارتی یا KDP) و جلال طالبانی از حزب اتحادیۀ میهنی کردستان (یکیتی یا PUK) است.

بدون تردید تنها بریتانیایی ها نیستند که جاسوسان فراوانی آنجا دارند. مگر نه این که جاسوسان ترکیه حضور لورنس در حلبچه و قاهره را در سال 1930 گزارش کرده اند.

اخیراً جنگ داخلی سوریه صحنه ای فراهم کرد تا جاسوسانی از تقریباً همۀ کشورها – حتی گروه های غیرقانونی و گروه های تروریستی – نه تنها در آن به تمرین بپردازند، بلکه عملیات های جاسوسی مختلفی انجام دهند.

اینک با نا آرامی هایی که در ایران اتفاق افتاد، چشم ها متوجه این کشور شده اند. نباید فراموش کنیم که حافظۀ این قسمت از جهان چیزهایی در خود دارد. به عنوان مثال اسناد رسمی بسیاری که اخیراً منتشر شدند نشان می دهند که در سال 1953 سازمان اطلاعات مرکزی ایالات متحده (CIA) و سازمان اطلاعات مخفی بریتانیا (MI6) توانستند با یک توطئۀ حساب شده و به واسطۀ یک کودتا دولت محمد مصدق نخست وزیر وقت ایران را سرنگون کنند.

در حقیقت تئوری های توطئۀ بی اساس بسیاری در ترکیه مطرح شده اند. اما توطئه های واقعی نیز وجود دارند که هر کس توجهی به سیاست دارد و دستی در آن دارد نباید از آنها غافل شود.

منبع: حریت

ترجمه: خبرگزاری کردپرس – سرویس ترکیه