به گزارش کردپرس از پایگاه اطلاع رسانی ریاست جمهوری، حجت الاسلام و المسلمین دکتر حسن روحانی روز یکشنبه در مراسم اختتامیه نهمین دوره جشنواره بین المللی فارابی با اشاره به اینکه علم بدون نقد و تضارب آرا پیشرفت نمی کند، ضرورت به رسمیت شناختن اختلاف فکری و نظری را مورد تاکید قرار داد و اظهارداشت: به تنوع و اختلاف نظر احترام بگذاریم؛ فشار و وحدت ماشینی برای انسجام جامعه خطرناک است.
دکتر روحانی در ادامه با ابراز خشنودی از حضور در جمع فرهیختگان و نخبگان علوم انسانی و اسلامی گفت: در یک دورانی سایه مظلومیت و یا نوعی محرومیت بر سر علوم انسانی و اسلامی سایه افکند. زمانی که علوم طبیعی، تجربی، مهندسی، اکتشافات و اختراعات و آثار علمی آنها به صحنه زندگی مردم آمد، زرق و برق آنها بسیاری از جوامع را تحت تاثیر قرار داد، تا جایی که فکر کردند علم یعنی فقط علم طبیعی و تجربی و مهندسی و علوم انسانی در رده دوم و سوم زندگی انسانها قرار می گیرد.
رییس جمهور افزود: همین تصور در ذهن جوانان ما که عازم دانشگاهها بودند، اثر گذاشت لذا جوانان مستعد دنبال علوم ریاضی و مهندسی و بعد هم علوم تجربی بودند و می گفتند جوانان بااستعداد باید به این رشته ها بروند و هر کسی که از این کاروان باز ماند، باید علوم انسانی را انتخاب کند.
دکتر روحانی اظهار داشت: خوشحالم که این دوران خیلی سریع سپری شد و امروز دیگر برای کسی تردید وجود ندارد که توسعه و پیشرفت در علوم طبیعی و تجربی، بدون رشد و پیشرفت در علوم انسانی و اسلامی امکان پذیر نیست. حکمرانی شایسته است که می تواند جامعه را در مسیر درست هدایت کند.
رییس جمهور با طرح این سوال که حکمرانی شایسته از چه علومی نشات می گیرد؟ تصریح کرد: مدیریت و برنامه ریزی البته در همه رشته ها مهم است، اما در حکمرانی شایسته مدیریت، سیاستمداری و سیاست ورزی، اقتصاد، حقوق، جامعه شناسی و انسان شناسی جایگاه بسیار سرنوشت ساز در اداره مطلوب جامعه دارد.
دکتر روحانی با بیان اینکه اگر صنعت در کنار علوم انسانی قدم برندارد، ممکن است به ضد خود تبدیل شود، خاطرنشان کرد: گروههایی که امروز در برخی کشورهای منطقه فعال هستند، شاید بیشترین استفاده را از صنعت، علوم مهندسی و سخت افزاری کردند. آنها بیشترین استفاده را از امکانات فضای مجازی کردند اما بر اساس فهم غلط از علوم انسانی و همین باعث آسیب رساندن جدی به جوامع شد. فاشیسم در قلب کشورهای غربی از کجا نشات گرفت؛ مگر به ظاهر از علم و دانش استفاده نکرد.
رییس جمهور اضافه کرد: نمونه واضح و روشن این سخن موضوع صنعت هسته ای است که می تواند در بسیاری از علوم و فنون به نفع جامعه باشد، اما استفاده نادرست و غلط از آن می تواند جامعه و بشریت را به انهدام و نابودی بکشاند. اینکه مقام معظم رهبری ساخت، انبار کردن و استفاده از سلاحهای کشتار جمعی از جمله سلاح هسته ای را حرام اعلام می کنند، یعنی دین ، عقل و اخلاق و به عبارتی علوم انسانی و اسلامی باید پیشتاز دانش باشد.
دکتر روحانی با تاکید بر اینکه دین و اخلاق چراغ راهنماست، اظهار داشت: شهید مطهری می گفت علم راه است و دین چراغ، اگر چراغ نباشد انسان به بیراهه می رود. در دنیای تاریک امروز بدون چراغ حتی با بهترین ابزار نمی توانیم درست حرکت کنیم. چه بسا هر چه مثلا اگر ماشین ما مدرن تر و سریع تر باشد، اما وقتی چراغ نداشته باشد، خطر آن در تاریکی از دوچرخه هم بیشتر است.
رییس جمهور با بیان اینکه علمی ما را به توسعه و تجدد و تمدن واقعی می رساند که علوم انسانی و اسلامی سرلوحه آن باشد، تصریح کرد: البته این نکته را نیز باید مدنظر داشت که تحول در علوم انسانی نیز با مهندسی ممکن نیست. علوم انسانی را نمی توان مهندسی کرد، علوم انسانی با پول پیشرفت نمی کند و با سفارش متحول نمی شود.
دکتر روحانی با طرح این سوال که چرا در عصر ما شهید مطهری ها و علامه طباطبایی ها دیگر نیستند؟ خاطرنشان کرد: مگر ایشان با سفارش و پول درس خواندند. به جای پول و سفارش و مهندسی، باید فضای آزاد را در اختیار اندیشمندان و دانشمندان مان قرار دهید. باید فضای نقد و انتقاد را باز بگذارید تا در آن فضا علامه طباطبایی ها و شهید مطهری ها تربیت شوند.
رییس جمهور گفت: باید شرایطی فراهم کنیم که در آن شرایط علم رشد و پرورش یابد، علم بدون تضارب آرا پیشرفت نمی کند. اینکه ما چارچوب قرار دهیم و بگوییم همه باید در همین چارچوب اظهارنظر کنند، بدون تضارب آرا و انتقاد، بدون بحث و رویارویی دقیق اخلاقی و علمی، علم تولید نمی شود.
دکتر روحانی افزود: اندیشمندان بزرگ اسلامی ما چگونه در حوزه های علمیه ما رشد کردند و تربیت شدند. امروز شیخ انصاری ها و آخوند خراسانی های ما کجایند؟ باید فضای مناسب نقد و انتقاد ایجاد شود و اختلاف فکری و نظری را به رسمیت شناخت. عرصه تولید علم، کارخانه ماشین سازی نیست که از یک سو فلز به آن وارد کنیم و از سوی دیگر خودرو تحویل بگیریم.
رییس جمهور با تاکید بر اینکه باید به فکر انسانها، تنوع و اختلاف نظری که در چارچوب نظریه باشد احترام بگذاریم، اظهار داشت: این اختلاف نظر می تواند برای وحدت جامعه مفید باشد در حالی که برعکس آن فشار برای وحدت ماشینی می تواند برای انسجام جامعه ما خطرناک باشد.
دکتر روحانی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه امروز در سطح جهان بحث ما با دنیا در بسیاری از مسائل، بحث احترام به علوم انسانی است، تصریح کرد: در همین یکی دو هفته اخیر آمریکایی ها در دو بخش دچار شکست بزرگ شدند. یک بخش آنجا که خواستند در برابر افکار عمومی جهان بایستند و تعهدات بین المللی را زیرپا بگذارند.
رییس جمهور خاطرنشان کرد: تعهدات در عرصه های داخلی و بین المللی یا از جنس اخلاق است یا حقوق و رابط صحیح علوم انسانی؛ تلاش آمریکا برای نقض این تعهدات شکست خورد. دنیا در برابر آمریکا ایستاد. آنها در چند روز گذشته می خواستند تعهد بین المللی را که در برجام دارند زمین بگذارند، اما شما صف مقابل آن را دیدید. تمام کشورهای جهان غیر از یکی دو کشور و یک رژیم منفور همه در برابر آنها یکپارچه بودند.
دکتر روحانی گفت: اگر به تعهدات احترام گذاشته نشود، باید فاتحه تمدن در جامعه و جهان خوانده شود. هر چه علم و صنعت پیشرفت کند، اما اگر به مقررات بین المللی، ارزشهای دینی و فرادینی احترام نگذاریم، اگر دولتی پیوستگی در پایبندی به تعهد دولت قبل از خود را حفظ نکند، دیگر تعهدی منعقد نمی شود. اگر این سنگ بنا را بردارید، زیربنای تعهدات و مقررات بین المللی بهم می ریزد.
نظر شما