کردپرس-رضا خیری مطلق مدیر صداوسیمای مهاباد در اوایل انقلاب؛نویسنده،پژوهشگر و محقق و مترجم آذرباییجانی، یک ترک کردی دان است که کودکی و جوانی خود را در مهاباد گذرانده و به گفته خودش امیدها و آرزوهای مردم کرد را می شناسد و دغدغه اصلیش در زندگی،افزایش انسجام اجتماعی و وحدت ملی در کشور است.وی تا اکنون 120 جلد کتاب از زبان کردی به فارسی ترجمه نموده که برخی از آنها عبارت است از:تاریخ سیاسی کردستان،ئاله کوک،کرد و کردستان،امیران سوران،زندگی قاضی محمد،قیام کردستان،محاکمه قاضی محمد،سوریه مامن احزاب کرد عراق،حزب کارگران کردستان،تاریخ مهاباد تا دوران انقلاب،تاریخ حزب دموکرات کردستان عراق،اتحادیه میهنی از آغاز تا امروز،حزب سوسیالیست کردستان عراق و... .همچنین این نویسنده و مترجم با برخی از چهره ها و شخصیت های سیاسی کرد از قبیل جلال طالبانی،مسعود بارزانی،عبدالله اوجالان و افراد بیشمار دیگر گفتگویی هایی داشته که در مقالات و کتب مختلف به چاپ رسیده است.

کردپرس گفت گویی با این نویسنده انجام داده که از نظر خوانندگان می گذرد:

کردپرس-نگاه دیروز و امروز به کردستان را چگونه می بینید؟

گاهی ما به کُردستان بصورت توریستی نگاه می کنیم.به داخل متن نمی رویم و از موضوع متوجه نمی شویم.گاها برخی آدمهای سیاسی، نظامی و فرهنگی از بیرون از کُردستان به کُردستان می آیند،ذهنیتی از کُردستان در فکر دارند. حال این ذهنیت می تواند،بد و خوب و جعلی و مخلوطی از این ها باشد وقتی این ذهنیت ها در راه مثبت و توسعه بکار نگرفته شود منجر به بعضی بد سلیقگی ها می شود .حساب کنید اگر روزی یک آمریکایی در روز عاشورا به ایران بیاید و ببیند مردم با زنجیر به سر و کله خود می زنند،شاید این حرکات را بعنوان توحش بفهمد.اما اگر همین آمریکایی به عنوان یک شیعه معتقد علاقمند به امام حسین و شناخت از عاشورا موضوع را ببیند شاید او نیز قاطی در مردم شود و بر سر و سینه خود بزند.ما باید این مسئله را جا بندازیم که یکی هستیم و تقسیم عادلانه ثروت برای ما مهم باشد.معتقدم برخی گروه ها اشتباهاتی در کُردستان انجام داده اند و همین اشتباهات را منافقین در تهران انجام دادند اما ما هیچ وقت نمی گوییم که مردم تهران منافقند.ما براساس معلول ها حق تصمیم گیری نداریم ما باید علت ها را دریابیم.ما نباید همه چیز را با نگاه امنیتی و سیاسی ببینیم این آسیب زاست.زمانی مردم ما را باور خواهند کرد که در بحران و یا غیر بحران نگاه ثابتی داشته باشیم. در رابطه با کُردستان و اقوام ایرانی ما باید نگاه آسیب شناسی داشته باشیم آسیب ها را بتوانیم حل کنیم تا نهایتا بتوانیم در این دنیای بحران زده پر از مشکل فضای را ایجاد کنیم که این مردم یک دل و یک صدا همگرا و منسجم شوند.ضد انقلاب یک وظایفی دارد و وظایف خود را به خوبی انجام می دهد ما مسئول رفتار آنها نیستیم ما مسئول رفتار انقلابی خود هستیم که چگونه می توانیم با مردممان رابطه برقرار کنیم.ضد انقلاب می خواهد در کارنامه اش زخمی را زنده نگه دارد اما ما باید بتوانیم این زخم را ترمیم نماییم و به دنبال این باشیم که نمره انقلابی خودمان را بالا ببریم.زخم هایی در کردستان وجود دارد.برخی ها التیام یافته و برخی ها هنوز نیازمند بهبودی است.ما باید بتوانیم کردستان را به ایران و جهان بشناسانیم.صدها 《ابیانه》در کردستان وجود دارد که باید به آن ها توجه کرد تا مردم و توریست ها به آنجا سرتزیر شوند.چه اشکالی دارد ما کردستان را تبدیل به نقطه گردشگری و صنعتی کنیم که مردم از ازنای آن به رونق اقتصادی برسند؟به نظر من هیچ مانعی وجود ندارد و خود این مردم حافظان اصلی این سرزمین و مرزبوم هستند و خودشان بهتر می توانند از پس مشکلات امنیتی برآیند.

کردپرس-شما در میان صحبت هایتان به انسجام اجتماعی اشاره کردید.چگونه در کشور می توانیم به آن وحدت ملی و انسجام اجتماعی که مد نظرتان است،برسیم؟

دغدغه من یک چیز بیشتر نیست همگرایی و همدلی و وحدت و انسجام ملی و عدالت برای همه.بخش امنیتی و عملیاتی ما مهم هستند اما مردم هم مهمند.ما باید بلاخره به این نتیجه برسیم و باور کنیم و مردم را در راس امور قرار داده و از آنها مشورت بگیریم .این ها بحث هایی است که می تواند مبنا قرار گیرد تا ممیزی هایمان عادلانه و به موقع شوند .

کردپرس-یعنی آن همگرایی که مورد نظر شما است،تنها از طریق دولت محقق می شود؟

نه، تنها دولت دخیل نیست.شما به زلزله کرمانشاه بنگرید.این حادثه دلخراش یک حماسه ملی ایجاد کرد و همه ایرانیان را بسیج کرد و همبستگی زیبایی از روحیه ملی را نشان داد.ما باید در همه شئونات این گونه عمل کنیم تا حس ایرانی بودن در کشور جاری شود.مثلا چه اشکالی دارد وقتی ما برای چندین زبان بیگانه هزینه می کنیم و در تلویزیون کشور برنامه پخش می کنیم قدری بیشتر به زبان های ایرانی نیز توجه نماییم.هیچ اتفاقی نمی افتد و اتفاقا حس ملی را افزایش می دهد.فراموش نکنیم هر چقدر محدویت ایجاد کنیم به همان اندازه مردم حریص تر می شوند.بهتر است بگذاریم مردم راه درست زندگی را پیدا نمایند.زیبایی ایران به متنوع بودن قومیت ها است چرا که فرهنگ ایرانی،یک فرهنگ مشاع است که هیچ بخشی را نمی توان لز بخش دیگر جدا کرد.به گروه کامکارها نگاه کنید.عصاره ای از ایرانی بودن هستند و در اجراهایشان همواره علاوه بر کردی از دیگر زبان های ایرانی استفاده می کنند.فرهنگ ایرانی جدایی شدنی نیست اما قابل گسترش و توسعه است.در زمینه دولتداری هم اینگونه است وقتی ما دولت مقتدر، مهربان،قانونمدار د مردمی داشته داشته باشیم همه به ثبات و هم به وحدت سیاسی خودش انسجام می بخشد.

کردپرس-چرا به ترجمه کردی به فارسی علاقمند شدید.

زبان می تواند ما را به هم نزدیک کند.من عاشق این بودم که ترجمه کنم،چون وقتی که می دیدم مسئولان به منطقه می آیند و تاریخ و زبان کُردستان را نمی دانند و اطلاعی از گذشته آن ندارند،می توانستند به امور کُردستان آگاه شده و دریابند که در گذشته چه اتفاقاتی افتاده تا کُردستان به اینجا رسیده است.من از کُردی به فارسی ترجمه می کنم.از فارسی به کُردی ترجمه کردن برایم ضرورتی ندارد برای آن که هر کُردی می تواند فارسی بخواند .

کردپرس-چند کتاب تا امروز ترجمه کرده اید.

من 120 جلد کتاب از کُردی به فارسی ترجمه کرده ام.از مجموعه این کتابها یک ریال سود نگرفتم و سفارش کردم که سودش را برای کودکان سرطانی امید آذرباییجان و شیمیایی سردشت اختصاص دهند.

کردپرس-شما کتاب(ئاله کوک)غنی بلوریان از بنیانگذاران حزب دموکرات کردستان را به فارسی ترجمه نمودید،از این کار قدری برایمان بگویید.

این یک کتاب تاریخی است و مردم باید آن را می خواندند و از حوادث تاریخ معاصر خود اگاه می شدند.من در موخره کتاب غنی بلوریان نوشتم که؛ مبارز بزرگی بود سال ها رنج زندان و دربدری و آوارگی را به جان کشید اما با تحلیل غلط مسبب جان جوان های زیادی شد.