روزنامه نیویورک تایمز از وی پرسید که چگونه؟ ترامپ گفت «با دیدارها و نشستها. به نظر من اگر این ها را در کنار هم بگذاریم این امکان وجود دارد.»

شاید این یک امر برنامه ریزی شده نباشد اما این آخرین باری بود که یک سیاست مدار آمریکایی درباره لزوم ایجاد صلح میان ترک ها و کردها صحبت کرد. دو سال بعد از شکست روند صلح ترکیه با کردها، به جای برگزاری نشست و دیدار شاهد بروز جنگی میان ترکها و کردها در مرزهای عراق، ترکیه و سوریه هستیم که متحد ناتو را در برابر شرکای آمریکا در جنگ با داعش قرار داده است.

ترکیه کردهای سوریه را تروریست هایی می داند که به کردهای ترکیه نزدیک بوده و در نتیجه تهاجمی را علیه کردها در عفرین آغاز کرده است. سیاست گذاران آمریکا تلاش می کنند از گسترش جنگ ترکیه با کردهای سوریه بویژه درگیری مستقیم میان ارتش ترکیه و نیروهای ویژه آمریکا که با نیروهای کرد سوریه در شرق این کشور همکاری می کنند جلوگیری کنند. آمریکاییها مثل همیشه خواهان خویشتنداری ترکیه بوده، قول ادامه همکاری با کردها را داده و بر در نظر گرفتن نگرانی های ترکیه و غیره تاکید می کنند. ایجاد توازن مهم ترین استراتژی آمریکا در شمال سوریه از آغاز همکاری این کشور با کردها از سال 2015 بوده است. آنچه واشنگتن روی آن کار نکرده در پیش گرفتن راه حل سیاسی منسجم در مسئله کردها و برنامه ریزی برای ایجاد صلح میان ترکیه و کردها بوده است. فرضیه نادرست در اینجا این است که میان مسئله ترکیه با کردهای این کشور با کردهای سوریه دیواری به بزرگی دیوار چین وجود دارد و امکان رفع نگرانی های امنیتی ترکیه درباره امیال و آرزوهای کردها صرفا با بیان اظهارات نرم با هر دو طرف وجود دارد. اما در حقیقت مسئله کردها از زمان سقوط امپراتوری عثمانی و پایان جنگ جهانی اول در اینجا وجود داشته است و اکنون به اوج خود رسیده است. تقابل با همان فاکتورها در هر دو کشور سوریه و ترکیه- زیرا کردهای سوریه از نظر ایدئولوژی و سیاسی به حزب کارگران کردستان ترکیه یا پ.ک.ک نزدیک هستند- وجود دارد و اگر به آن پرداخته نشود هر گونه تلاش آمریکا برای باثبات کردن شمال سوریه را از بین می برد.

مسئله کردها همچنین بزرگترین تاثیر را بر نابودی دموکراسی در ترکیه دارد. بیشتر فشارهای دولت ترکیه بر دانشگاهیان این کشور، روزنامه نگاران و جامعه مدنی آن به حلول روح ناسیونالیسم ترکی در بدن اردوغان و استفاده از مشت آهنین در رویکرد سرسختانه سیاسی در قبال کردها ارتباط دارد. دولت آمریکا هم در زمان ریاست اوباما و هم صدرات ترامپ امیدوار بود چشم پوشی از افول دموکراسی در ترکیه و رفتار خشونت آمیز آنکارا با کردهای ترکیه دست پنتاگون را در همکاری با کردهای سوریه باز می گذارد. اما این فرضیه غلط بود. هزینه واقعی مسلح کردن کردهای سوریه نابودی دموکراسی در ترکیه بود. این چه کار ناپخته ای است که باثبات کردن یک منطقه جنگ زده به قیمت بی ثباتی یک شریک عضو ناتو تمام شود!

اما مردم معمولا از من می پرسند آیا ساده اندیشی نیست از آدمی دمدمی مزاج مانند اردوغان بخواهیم که به دموکراسی و سپس به صلح با کردها برگردد؟ من می گویم نه واقعا ساده اندیشی نیست. رجب طیب اردوغان یک آدم عملگراست که به شدت نیاز دارد برای انتخابات آینده ریاست جمهوری ترکیه پایگاه حمایتی خود را تقویت کند. بعد از آن می تواند نسبت به دور جدیدی از گفتگو که ترامپ از آن به عنوان دیدارها نام برد، مسئولیت پذیر باشد. همچنین اردوغان در دهه گذشته به جای این که کردهای کشور همسایه عراق را تهدیدی برای یکپارچگی کشور ببیند آن را ابزاری برای افزایش نفوذ منطقه ای یافت. ترکیه درگیر مذاکره با پ.ک.ک شد و حتی در بسیاری از مواقع میزبان رهبران کرد سوریه در آنکارا بود. این اتفاقات در اواسط سال 2015 پایان یافت.

کردها تقریبا یک پنجم جمعیت ترکیه را تشکیل میدهند و همه کس واقف است که ترکیه در نهایت برای تثبیت امنیت درازمدت قلمرو خود به جای این که با آنها در طول مرزهای عراق، ترکیه و سوریه بجنگد باید رابطه خود را با آنها عادی کند. به نظر می رسد بازی کنونی آنکارا به جای این که یک راه حل واقعی باشد فقط محدوده مرزها برای کردهای سوریه را کوچک تر می کند.

باید این کار را کرد: واشنگتن برای جلوگیری از شلعه ور شدن جنگ میان ترکها و کردها در داخل ترکیه از این کشور بخواهد وارد عفرین نشود. همچنین پ.ک.ک را تحت فشار قرار دهد تا در داخل ترکیه آتش بس اعلام کند.

از آنجایی که دونالد ترامپ رابطه دوستانه ای با رجب طیب اردوغان دارد می تواند از قدرت جوش دادن معامله مثال زدنی خود برای راضی کردن همتای خود به از سرگیری مذاکرات صلح با کردها بعد از انتخابات 2019 استفاده کند. باید به ترک ها بابت انجام این کار اطمینان داده شود که کردهای سوریه به دنبال استقلال از سوریه و اداره مناطق غیرکردنشین سوریه مانند رقه و منبج نیستند. این کار با ایجاد حکمرانی فراگیر و تمرکززدایی در شمال سوریه شدنی است. آنکارا همزمان با این تلاشها باید مذاکره با کردهای ساکن ترکیه و نمایندگان آنها را آغاز کند.

جایگزین همه اینها، کشمکش طولانی مدت و فرامرزی میان ترکها و کردها، سوق دادن بیشتر ترکیه به سمت تشدید وضعیت امنیت ملی و افتادن سوریه به ورطه نابودی است.

*عضو ارشد شورای روابط خارجی اروپا

منبع: واشنگتن پست

ترجمه: خبرگزاری کردپرس- سرویس جهان

کد خبرنگار: 40101