به گزارش کردپرس، سهم اقلیم کردستان از بودجه عراق شاید اکنون بزرگ‌ترین دغدغه و نگرانی مردم و احزاب سیاسی کردستانی است و برای آن نیز چشم امید به فعالیت ها و تلاش های نمایندگان خود در مجلس عراق دوخته اند. کاهش سهم اقلیم کردستان از لایحه بودجه عراق از 17 به 12 درصد در شرایط بحرانی کنونی اقلیم کردستان بیش از یک رویداد عادی بوده و به کابوسی می ماند که کردها در مقابل آن هیچ راه گریزی ندارند و تنها راه حل را در راضی کردن دولت مرکزی و در صدر همگان نخست وزیر می دانند، اما به گفته ریزان شیخ دلیر نماینده فراکسیون اتحادیه میهنی در مجلس عراق در مصاحبه با کردپرس که در ادامه می خوانید گویا حیدر العبادی هیچ انعطاف و نرمشی در مقابل اربیل از خود نشان نداده و عزم خود را برای مجبور کردن دولت اقلیم کردستان برای تحقق همه خواسته های دولت مرکزی جزم کرده است و گویا هم اکنون نیز همه چیز به نفع وی می باشد.
کردپرس: تلاش ها و تحرکات شما به عنوان نمایندگان فراکسیون های کردستانی در مجلس نمایندگان عراق در ارتباط با سهم اقلیم کردستان از بودجه سالانه این کشور به چه نتایجی انجامیده است؟
ریزان شیخ دلیر: در صحن مجلس نمایندگان عراق دو نشست برای بررسی و مناقشه لایحه بودجه 2018 عراق برگزار شده است. اما فراکسیون های کردستانی در نشست های مذکور حضور نیافته و آن ها را بایکوت کردند، زیرا مخالف لایحه مذکور می باشیم. فراکسیون های کردستانی با "بد" توصیف کردن لایحه بودجه، خواستار عودت آن به هیئت دولت شده اند. از سوی دیگر، ملاحظات و انتقاد خود را از لایحه بوجه به صورت رسمی به کمیسیون دارایی مجلس تقدیم کرده ایم و خواستار تحقق سهم 17 درصدی اقلیم کردستان از بودجه و همچنین اشاره رسمی به نام اقلیم کردستان در لایحه شده ایم. همچنین خواستار تعیین بودجه های حاکمیتی همچون گذشته هستیم. ما بر همه این خواست ها تاکید و آن ها را به صورت رسمی تقدیم کرده ایم. لایحه بودجه هم اکنون در انتظار رای گیری برای تصویب در صحن پارلمان است. فراکسیون های کردستانی به لایحه بودجه به شیوه کنونی رای نخواهند داد. نمایندگان اهل سنت نیز همچون کُردها مخالف لایحه بودجه هستند و اعلام کرده اند که با این لایحه موافقت نخواهند کرد.
هم اکنون ما به عنوان نمایندگان کُرد و اهل سنت مجلس نمایندگان در ارتباط با لایحه بودجه منتظر برگزاری نشست مشترک میان ریاست جمهوری، نخست وزیری و ریاست مجلس هستیم. مطالبات و درخواست های خود در ارتباط با بودجه را به سمع رئیس جمهوری رسانده ایم و تاکید کرده ایم که در این نشست باید سهم اقلیم کردستان از بودجه از 12 درصد کنونی به 17 درصد سابق افزایش یابد. باید دید نتیجه این نشست چه خواهد شد.
کردپرس: گره کور سهم اقلیم کردستان از بودجه عراق چیست؟ مسئله اختلافی میان نمایندگان کُرد و حیدر العبادی نخست وزیر در تعیین سهم بودجه اقلیم کردستان چیست؟ طرف عراقی چه دلایلی برای کاهش سهم بودجه دارد و در مقابل نیز دلایل قانونی شما برای درخواست سهم 17 درصدی چیست؟
ریزان شیخ دلیر: سهم اقلیم کردستان از بودجه عراق از سال 2003 و بر اساس توافق، 17 درصد تعیین شده است و این بر اساس تخمین جمعیت کُرد ساکن عراق که 17 درصد در نظر گرفتە شده، بوده است. حال، دولت مرکزی عراق بدون هیچ مستند و دلیل قانع کننده ای و بدون این که معیاری برای میزان جمعیت کُردها در عراق داشته باشد، سهم بودجه ای اقلیم کردستان را از 17 درصد به 12 درصد کاهش داده است. تنها چیزی که آن ها اساس قرار داده اند کوپن خوراک می باشد، اما این آمار وزارت اقتصاد عراق واقعی نیستند و ناقص هستند و سرشماری هم انجام نشده است. این مسئله برای ما به عنوان نمایندگان کُرد قابل قبول نیست. از سوی دیگر، سهم 12 درصدی بسیار کم است. زیرا در مجموع بودجه سالانه عراق کاهش یافته است و این سهم کفاف هزینه های اقلیم کردستان را نخواهد داد. همچنین سهم اقلیم کردستان از وزارتخانه های اصلی و حاکمیتی کاهش داده شده است.
در ارتباط با نام "اقلیم کردستان"، در لایحه بودجه از این نام رسمی، استفاده نشده و به عنوان استان ها آورده شده است و همچنین فقط به استان های اربیل، دهوک و سلیمانیه اشاره شده و نامی از استان حلبچه نیامده است. با این اوصاف، سهم بودجه ای اقلیم کردستان به نصف کاهش یافته است. مشکلات به صورت کلی موارد مذکور می باشند.
کردپرس: به عنوان فراکسیون های کردستانی مجلس نمایندگان عراق در یک روز، دو بار با نخست وزیر عراق نشست و گفتگو داشتید، آیا به نتیجه ای دست نیافتید؟
ریزان شیخ دلیر: هیچ تاثیری نداشت و علیرغم تشریح درخواست های قانونی ما، اما هیچ نرمش و انعطافی از سوی نخست وزیر دیده نشد و بهانه وی برای کاهش سهم بودجه ای اقلیم کردستان، وضعیت و شرایط بحرانی عراق است. وی همچنین اشاره کرد که علیرغم عدم انجام سرشماری در عراق، اما بر اساس آمارهای وزارتخانه های عراق و کوپن خوراک جمعیت اقلیم کردستان 12 درصد جمعیت عراق می باشد و اقلیم کردستان به صورت مستقل دارای درآمدهایی است. هر چند که ما از سال 2014 سهمی از بودجه سالانه عراق نداشته ایم و این نیز ناشی از فروش نفت از سوی اربیل به صورت مستقل بود و درآمدهای آن را به صورت مستقل دریافت و هزینه شده است. اساسا طی سال های گذشته نیز هیچ گاه 17 درصد سهم بودجه ای به اقلیم کردستان پرداخت نشده است. از سوی دیگر، باید سهم درمانی اقلیم کردستان بدون در نظر گرفتن سهم بودجه ای، به اقلیم کردستان پرداخت شود، اما موارد اینچنینی را نیز کاهش داده اند.
کردپرس: به همراهی سُنی ها با کُردها و اعتراض این طیف به سهم بودجه ای استان های سنی نشین در لایحه بودجه 2018 عراق اشاره کردید، اما گزارش ها حاکی از توافق آن ها با نخست وزیر و راضی کردن آن ها به رای به تصویب بودجه در مقابل دریافت استحقاقات بودجه ای است!
ریزان شیخ دلیر: این گزارش ها بی اساس است، زیرا ما طی این چند روز با آن ها نشست داشتیم. در برخی از مواد مربوط به عمران و بازسازیی مناطق ویران شده در جنگ و موارد مشابه، اصلاحاتی صورت گرفته و نخست وزیر با آن ها به توافق رسیده است، اما حتی اگر چنین توافقی صورت گرفته باشد، نشان از آن است که قصد نزدیک شدن به سنی ها و عقب نشینی در برخی موارد در مقابل آن ها و دیگر مناطقی را دارد که دارای میادین نفتی هستند، ولی حاضر به کوتاه آمدن در مقابل کُردها نیست. این موضع نیز به دلیل برگزاری رفراندوم در اقلیم کردستان است و نخست وزیر می خواهد به هر نحوی که بوده است مردم کردستان را مجازات کند.
کردپرس: در صورتی که فراکسیون های سُنی در تصویب بودجه در جبهه حیدر العبادی نخست وزیر و فراکسیون های شیعه قرار گیرند، آیا فراکسیون های کردستانی خواهند توانست مانع از تصویب لایحه بودجه 2018 شوند؟
ریزان شیخ دلیر: خیر. ما قادر به انجام چنین کاری نخواهیم بود. به این دلیل که شمار کرسی های آن ها بسیار بیشتر از ما است و مطمئنن لایحه بودجه رای آورده و تصویب خواهد شد. اما آن چه که اهمیت دارد پافشاری ما بر مطالباتمان است و به لایحه بودجه به شیوه کنونی رای نخواهیم داد و آن را لایحه ای نامناسب و علیه مردم کردستان می دانیم.
کردپرس: همان گونه که مستحضرید اقلیم کردستان به دلیل رویدادهای چند ماهه اخیر در بحرانی همه جانبه به سر می برد، در صورتی که لایحه بودجه عراق بدون در نظر گرفتن مطالبات و ملاحظات شما و کاهش سهم اقلیم کردستان به 12 درصد، تصویب شد؛ چنین چیزی چه تاثیری بر وضعیت بحرانی اقلیم کردستان خواهد داشت؟
ریزان شیخ دلیر: اقلیم کردستان با سهم 12 درصدی بودجه دچار مشکل و بحرانی جدی تر خواهد شد. با این سهم حتی نصف حقوق کارمندان را هم نمی توان پرداخت کرد و این نیز فاجعه بار خواهد بود. هم اکنون نیز با چنین مشکلاتی دست به گریبان هستیم و دلیل آن نیز درآمد ناکافی و عدم توانایی در پرداخت حقوق کارمندان و دیگر حقوق بگیران است.
کردپرس: اقلیم کردستان چه راهکارهایی برای برون رفت از این وضعیت در دست دارد؟
ریزان شیخ دلیر: متاسفانه راه های برون رفت از این وضعیت بحرانی بسیار کم و محدود هستند. تاکید می کنم که راه حل های خروج از وضعیت بحرانی موجود بسیار دشوار می باشند. مگر این که کل درآمدها تحویل بغداد گردد.
کردپرس: طی ماه های اخیر کمیته‌هایی برای پرداخت حقوق کارمندان اقلیم کردستان از سوی بغداد تشکیل شد. فعالیت و نتیجه کار این کمیته ها به کجا انجامید و آیا امیدی به پرداخت حقوق کارمندان کردستان از سوی دولت مرکزی عراق وجود دارد؟
ریزان شیخ دلیر: یک واقعیت است که باید صریح به آن اشاره کنم و آن هم این است که تا هنگامی که تمامی درآمدهای حاصله در تمامی زمینه ها از سوی اقلیم کردستان تحویل دولت مرکزی عراق نگردند، بغداد نیز هیچ پولی برای پرداخت حقوق کارمندان پرداخت نخواهد کرد. دولت مرکزی هم اکنون کمیته هایی برای بررسی لیست کارمندان وزارتخانه های آموزش و بهداشت و چند وزارت دیگر تشکیل داده است تا از صحت و سقم آن ها مطمئن باشد و پس از آن در صورتی که اربیل شروط دولت مرکزی برای تحویل تمامی درآمدهای اقلیم کردستان را تحقق بخشید، حقوق کارمندان را پرداخت نماید.
کردپرس: با توجه به عدم شفافیت در درآمدهای مرزی و داخلی و همچنین نفتی اقلیم کردستان، تحویل این درآمدها به بغداد را محتمل می دانید؟
ریزان شیخ دلیر: اقلیم کردستان آمادگی خود برای تحویل این درآمدها به بغداد را اعلام کرده است و این تصمیم نیز به دلیل شرایط دشوار کنونی است و باید این اقدام صورت گیرد؛ اما در این موضوع هم مشکلاتی وجود دارد و آن هم توافق نامه هایی است که دولت اقلیم کردستان در زمینه های مختلف به ویژه نفت با شرکت های خارجی و به صورت مستقل منعقد کرده است و باید به آن ها پول پرداخت نماید و دولت مرکزی حاضر به پرداخت بدهی های اقلیم کردستان به این شرکت ها نیست و این نیز مشکل ساز است.
کردپرس: یعنی در صورت که اربیل تمامی درآمدهای اقلیم کردستان در همه زمینه ها را به بغداد تحویل دهد، در چنین شرایطی هم دولت مرکزی عراق حاضر به پرداخت بدهی های اقلیم کردستان به شرکت های نفتی خارجی نیست؟
ریزان شیخ دلیر: بغداد به هیچ عنوان حاضر به پرداخت بدهی های اقلیم کردستان به شرکت های خارجی نیست.
کردپرس: به درخواست برای نشست مشترک رئیس جمهور، نخست وزیر و رئیس پارلمان عراق برای حل و فصل مشکلات مربوط به بودجه و سهم هر کدام از طیف ها به ویژه کُردها اشاره کردید. آیا امیدی به پاسخ مثبت حیدر العبادی برای برگزاری این نشست و نتایج احتمالی آن دارید؟
ریزان شیخ دلیر: فراکسیون های کردستانی درخواست نشست سه جانبه سه نهاد حاکمیتی به منظور حل اختلافات و حصول توافق را مطرح کرده اند و نخست وزیر نیز نخواهد توانست در آن شرکت نکند، در حالی که رئیس جمهور و رئیس پارلمان در آن شرکت کنند.
کردپرس: اگر لایحه بودجه عراق با همان 12 درصد سهم اقلیم کردستان تصویب شد، موضع و گزینه نهایی فراکسیون های کردستانی در این باره چه خواهد بود؟
ریزان شیخ دلیر: ما بر مواضع خود و مخالفت با این بودجه تاکید داریم و به این لایحه رای نخواهیم داد و در نهایت به دادگاه فدرالی شکایت خواهیم برد؛ قبلا هم در مواردی این راه را در پیش گرفته ایم، اما به دلیل این که نظر دادگاه فدرالی بر این است که دولت به عنوان بازوی اجرایی عمل می کند به نفع دولت رای داده است. تنها نتیجه ای که ما می توانیم در این مخالفت داشته باشیم نتایج سیاسی است. هم اکنون نزدیک برگزاری انتخابات پارلمانی عراق هستیم، کردها در پارلمان بیش از این توان چانه زنی ندارند و باید در مبحث انتخاباتی کارت های خود را به کار گیرند به ویژه در تشکیل دولت جدید و با اتحاد داخلی.
مصاحبه و ترجمه: حسن صالحی / سرویس عراق و اقلیم کردستان خبرگزاری کردپرس
نظر شما