به یاد ندارم چه زمانی برای نخستین بار اصطلاح «ترکیۀ جدید» را شنیدم. از سال 2010 به این سو حزب عدالت و توسعه اغلب از این اصطلاح استفاده می کند. رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه، که آن زمان هنوز نخست وزیر بود، در کمپین های انتخابات ریاست جمهوری سال 2014 گفت وی رئیس جمهور ترکیۀ جدید خواهد بود.

حزب عدالت و توسعه در مجمع عمومی سال 2015 پروتکل ترکیۀ جدید را اعلام کرد. در این پروتکل آمده است: «ترکیۀ جدید با غنای فرهنگی، دموکراسی آزاد، اقتصاد مقتدر، درک سیاسی بر اساس انسانیت، ساختارهای اجتماعی قوی، منابع انسانی پویا و سیاست خارجی مؤثر خود، یک عضو شرافتمند جامعۀ بشریت و قدرتی در حال ترقی در جامعۀ جهانی است.»

بگذارید ببینیم «یک عضو شرافتمند جامعۀ بشری و یک قدرت در حال ترقی در جامعۀ جهانی بودن» به چه معنا است.

من نمی خواهم آماری از تعداد کسانی که به خاطر عقایدشان در زندان هستند، تعداد کسانی که از شغل های خود اخراج شده اند، تعداد سازمان های مردم نهادی که تعطیل شده اند، تعداد رسانه هایی که توقیف شده اند، تعداد کسانی که در مناطق کردنشین کشته یا وادار به مهاجرت شده اند، یا تعداد اجسادی را که بدون مراسمی شایسته دفن شده اند ارائه کنم. بلکه می خواهم چند مثال بزنم از آن چه تار و پود ترکیۀ جدید از آن تشکیل شده است.

سلیمان سویلو وزیر کشور ترکیه در ماه ژانویه در یک تجمع گفت: «وظیفۀ پلیس این است که وقتی یک فروشندۀ مواد مخدر را در نزدیکی یک مدرسه می بیند، قلم پایش را بشکند. می توانند مرا [به خاطر این کار] سرزنش کنند.»

رئیس پلیس استان جنوب شرقی آدی یامان گفت شکستن پا کافی نیست، اگر لازم باشد سرها را هم می شکنیم.

هفتۀ گذشته احمد کِسِر مجری یک برنامۀ تلویزیونی در کانال طرفدار دولت Akit TV گفت: «ادعا می شود ارتش جمهوری ترکیه دارد در عفرین غیرنظامیان را می کشد. چرا باید چنین کند؟ چرا ارتش ترکیه باید آنجا باشد، در حالی که اینجا نیز غیرنظامی هست؟ چرا ارتش ترکیه باید برای کشتن غیرنظامیان به آنجا برود؟ اگر ما قصد کشتن غیرنظامیان را داشتیم می توانستیم این کار را از جهانگیر، نشان تاشی و اتیلر آغاز کنیم، این طور نیست؟ منظورم این است که خائنان بسیار زیادی در این مناطق استانبول وجود دارند.» جهانگیر، نشان تاشی و اتیلر سه منطقۀ مرفه نشین استانبول هستند که کمترین حمایت را از حکومت اسلام گرای ترکیه به عمل می آورند.

کِسِر تنها کسی نیست که آشکارا از کشتن مردم در ترکیه سخن می گوید. هزاران ترول در شبکه های اجتماعی، که برخی معتقدند حزب عدالت و توسعه از نظر مالی آنها را تأمین می کند، یا دست کم خودشان امیدوارند از این طریق تأمین شوند، آزادانه مخالفان و منتقدان حکومت را به مرگ تهدید می کنند. من هر روز از این ترول ها تهدیدهایی دریافت می کنم که شرح می دهند می خواهند مرا چگونه بکشند یا شکنجه کنند. در ترکیۀ جدید هر کسی آشکارا از سیاست های حزب عدالت و توسعه انتقاد کند، در خطر است.

این زبان تهدید آمیز به طرز هشدار دهنده ای در حال افزایش است. در قانون اساسی – که از بقایای ترکیۀ قدیم است – قوانینی وجود دارد که از اظهارات و افعال حاوی نفرت پراکنی جلوگیری می کند. اما متأسفانه حکومت دربارۀ این ترول ها، افعال نفرت پراکنانۀ آنها و تهدیداتشان اقدامی نمی کند. این بی تفاوتی حتی اعضای جامعه را تشویق می کند همسایگان خود را تهدید کنند.

یکی دیگر از ویژگی های ترکیۀ جدید خبرچینی دربارۀ دیگران است. چند هفته پیش در استانبول یک زن مسافر اتوبوس، پس از آنکه یک مسافر دیگر پیام های تلفن همراه وی را خواند و به پلیس گزارش داد، دستگیر و زندانی شد. این تنها مورد از این دست نیست. مردم بسیاری در ترکیه به خاطر احتمال گزارش دادن از سخن گفتن در تاکسی و اتوبوس می ترسند. انتقاد از اردوغان یا حکومت در تاکسی می تواند مشکلات بزرگی ایجاد کند.

یکی از ارکان مهم ترکیۀ جدید دربارۀ بدن زنان است. هر روز در تلویزیون سیاستمداران، ائمۀ جماعت، رهبران دینی و حامیان حکومت توصیه می کنند که زنان چگونه باید زندگی کنند. ماه گذشته مدیریت امور دینی اعلام کرد دختران 9 ساله می توانند ازدواج کنند. هفتۀ گذشته مسلم گوندوز رهبر یک گروه اسلام گرای طرفدار دولت از آنچه خود سنت کهن زنده به گور کردن دختران نامید، دفاع کرد. یک معلم گفت دخترانی که کفش ورزشی می پوشند، قوانین مذهبی را زیر پا می گذارند. یک استاد الهیات نیز از نگهداری بیماران زن و مرد در یک بخش مراقبت های ویژه انتقاد کرد.

این تنها نمای کوچکی از ترکیۀ جدید است. هنوز برخی چیزها، مانند ویژگی های میلیتاریستی، مردسالارانه، ملی گرایانه و توتالیترانه از ترکیۀ قدیم باقی مانده است. اما هنگامی که از پنجرۀ خانه ام به ویرانه های شهرم نگاه می کنم، شهری که از سال 2015 همواره گاه و بیگاه تحت حکومت نظامی بوده است [دیاربکر]، در می یابم که قوی ترین وجه مشترک ترکیۀ قدیم و ترکیۀ جدید یک چیز است: هر دو از کردها نفرت دارند.

منبع: پایگاه خبری احوال

ترجمه: خبرگزاری کردپرس / سرویس ترکیه