در حال تردد در خیابان هستی یکدفعه فردی با لباس ژولیده و چهره ای غمگین جلویت ظاهر می شود به سمتت دست دراز می کند تا پولی در کف دست او بگذارید. در برخورد با چنین صحنه ای اولین چیزی که از خاطر انسانها می گذرد وجود فردی فقیر در روبرویتان است که برای نان زن و بچه یا در کل خانواده اش محتاج است.

اما آیا واقعا این افراد به این شدت نیازمند هستند که دست در جلو مردم دراز می کنند یا به این کار راحت عادت کرده اند اگر عادت کرده اند مسئولان ذیربط کجا هستند که آنها را به مراجع قضایی معرفی کنند یا اگر واقعا فقیر و نیازمند کمک هستند پس این همه تبلیغات دستگاه های حمایتی و موسسات خیریه چقدر واقعیت دارد که چند نفر تکدی در شهر دیواندره را نمی توانند تحت پوشش قرار دهند.

برخی ها معتقد هستند این گداها اهل شهر دیواندره نیستند و از جاهای دیگر در مناسبت های مختلف مانند نزدیک اعیاد یا در نماز جمعه ها وارد شهر می شوند و از آنجا که کسی به آنها کاری ندارد براحتی جلوی نمازگزاران را می گیرند و به بهانه های مختلف طلب پول می کنند. در کنار تکدی ها افراد دیگری نیز با پهن کردن پارچه ای بزرگ طلب کمک برای ساخت مسجد می کنند که تابحال هیچ کس صحت این موضوعات را بررسی نکرده اند.

کمک به همنوعان و برداشتن باری از دوش یک انسان نیازمند کاری انسان دوستانه است اما اینکه گدا پروری کنیم و کسی را به گدای کردن عادت دهیم زیاد جالب نیست. یک جور دل رحمی و محبت در دل مردم این منطقه وجود دارد که بعضا شاهد ورود گداهای از پاکستان و هند و... در این شهر بوده ایم.

در تکدی گری شاهد روش های گوناگونی در سطح شهر دیواندره بوده ایم عده ای از معلولیت خود یا یکی از اعضای خانواده سو استفاده می کنند، تعدادی دیگر با گذاشتن نوزادان در جلو دست خود با احساسات رهگذران بازی می کنند، برخی هم با در داشتن یک برگه کاغذ کپی و ادعای داشتن بیماری خاص از مردم درخواست کمک دارند. در شیوه ای دیگر استفاده از دختران دم بخت و خوش بر و رو است که با دوره انداختن آنها در خیابان ها پول به جیب می زنند و کسی هم نیست پیگیر این موضوع شود که این افراد توسط چه افرادی به شهر آورده می شوند و توسط چه افرادی شهر را ترک می کنند.

کمک کنندگان به چهار دلیل پول در کاسه گداها می ریزند دسته اول بر اساس وظیفه ی شرعی به فقرا و مستمندان کمک می کنند دسته دوم کمک کردن را وظیفه ی انسانی و نوع دوستی می دانند. دسته سوم به علت اینکه نیازمند بودن را یک نقص اجتماعی می دانند خود را در رفع این نقیضه مسئول می دانند و دسته چهارم کسانی هستند که کمک های خود را با نیت نذر و صدقه انفاق می کنند.

براساس «مطالعات جامعه شناختی» که کارشناسان به آن اشاره کرده اند، پرداخت پول به این افراد نه تنها «کمک به همنوع» محسوب نمی شود حتی به لحاظ اخلاقی هم «فعل اخلاقی» به شمار نمی رود؛ چرا که به نوعی تقویت، بازتولید و دامن زدن به یک ناهنجاری اجتماعی است و ما با پرداخت پول نابجا، خود را در بسط این ناهنجاری سهیم خواهیم کرد. این عمل ما می تواند جامعه را در معرض آسیب های به مراتب وخیم تری قرار دهد چراکه وقتی «عزت نفس اجتماعی» به هر دلیلی در یک جامعه کم رنگ می شود، زمینه برای هرگونه عمل غیراخلاقی فراهم خواهد شد و چنین فرهنگی دیگر قابل اتکا نخواهد بود.

حال وقت آن است دستگاه های مسئول برخورد با تکدی گری ها، دستگاه های حمایتی و موسسات خیریه در برخورد و مقابله با این موضوع ورود پیدا کنند و نگذارند دیواندره به پاتوق گداها تبدیل شود. شایسته شهر 30 هزار نفری دیواندره نیست در جلو درب مسجد محل نماز جمعه ده نفر گدا تجمع کنند.

هیوا محمدپور – روزنامه نگار