احمد ترک شهردار سابق کلان شهر ماردین ترکیه و سیاستمدار کهنه کار کرد که یکی از بنیان گذاران جنبش سیاسی کردها است و سال های زیادی است برای صلح میان کردها و حکومت ترکیه تلاش می کند، در مصاحبه با پایگاه خبری احوال دربارۀ جشن نوروز، حملۀ نظامی ترکیه به عفرین و پیامدهای آن، انتخابات ترکیه و موضوعاتی دیگر اظهار نظر کرده است. مشروح این مصاحبه را در ادامه می خوانید.

جشن های نوروز امسال را چگونه دیدید؟

ما امسال در شرایط دشواری نوروز را جشن گرفتیم. علی رغم برقراری وضعیت فوق العاده و سیاست های استحاله که ما با آنها مواجهیم، مردم بیش از انتظار ما در جشن نوروز شرکت کردند.

در گذشته اتوبوس های شهری مردم را از نقاط مختلف به محل برگزاری جشن در دیاربکر می آوردند. امسال علاوه بر اینکه این اتوبوس ها کار نکردند، شرکت های اتوبوسرانی خصوصی نیز از انتقال مردم به محل جشن منع شدند.

با وجود این، مردم 10 تا 15 کیلومتر برای شرکت در جشن نوروز پیاده روی کردند. ما معتقدیم این مهم است که این مردم خود را صاحب جشن نوروز می دانند. در این مقطع که استحالۀ قهری و سانسور شدید در جریان است، این سطح از آگاهی و حساسیت عمومی مهم است.

نظر شما دربارۀ تصمیم حکومت اقلیم کردستان مبنی بر لغو برگزاری جشن نوروز چیست؟

حکومت [اقلیم کردستان] ادعا کرد جشن نوروز را به خاطر یک روز عزای عمومی به احترام وقایع عفرین لغو کرده است. اما به هر حال مردم جشن نوروز را برگزار کردند و خشم و انتقاد خود از سیاست های ترکیه را به این جشن پیوند دادند. حکومت اقلیم کردستان به خاطر نگرانی از پیامی سیاسی که جشن نوروز می توانست داشته باشد، آن را لغو کرد.

انتقاد از حکومت ترکیه در این مراسم می توانست حکومت حزب دموکرات کردستان (KDP) را در شرایط سختی قرار دهد. صادقانه بگویم، KDP آشکارا از انجام مسئولیت هایش در قبال مردم کرد عاجز مانده است.

رهبران اروپایی «نگرانی» خود را نسبت به حملۀ ترکیه به عفرین ابراز کردند، اما KDP نتوانسته است در حد این مواضع منفعلانه نیز موضعی اتخاذ کند. حملاتی جدی به عفرین صورت گرفت و می گیرد، و ما ندیدیم KDP مخالفتی نشان دهد. اگر آنها راست می گویند که جشن نوروز را به خاطر عفرین لغو کرده اند، می بایست گام های عینی تری برای دفاع از عفرین بر می داشتند. اما ادعاهای آنها ریاکارانه از آب درآمد.

حملۀ ترکیه به عفرین چه نتایجی در پی دارد؟

کسانی که عفرین را یک پیروزی برای ترکیه می دانند سرانجام خواهند دید این جنگ باعث چه ویرانی ای میان کردها و ترک ها شده، که قرن ها است با هم زندگی می کنند. سرانجام خواند فهمیت که این سیاست حکومت ترکیه چقدر غلط بوده است. بله، مشکلاتی وجود داشته است، کردها خواسته هایی داشته اند، اما این خواسته ها نادیده گرفته شده و سرکوب شده اند. اما ما اینک بذر بی اعتمادی می کاریم و به یک نقطۀ گسست عاطفی رسیده ایم.

وقایع عفرین یک دیوار آهنین میان کردها و ترک ها کشید و یک نقطۀ گسست سیاسی ایجاد کرد. حمله به عفرین نه به نفع ترکیه بود، نه به نفع مردم ترک.

اگر در ترکیه دموکراسی حاکم بود، اگر کردها را مانند دیگر شهروندان خود به رسمیت می شناخت و برای احقاق حقوق آنها گام های دموکراتیک بر می داشت، می توانست مقتدرترین ملت خاور میانه باشد. می توانست الگویی برای ملل دیگر نیز باشد و در نتیجه دموکراسی را در کل منطقه تقویت کند. اما ترکیه چنین نقشی ندارد و در عوض بر رفتار با کردها به عنوان تهدید اصرار می ورزد.

سیاست های ناسیونالیستی ترکی باعث رشد ناسیونالیسم و افراط گرایی کردی می شود. مسائل تنها از طریق دیالوگ و درک متقابل حل و فصل می شوند. این تنها راه پیشگیری از رشد ناسیونالیسم افراطی است.

در رسانه های بین المللی ادعاهایی مطرح شد مبنی بر اینکه گروه های تروریستی اسلام گرا با کمک ترکیه گرد آمده و یک اپوزیسیون افراط گرا تشکیل داده اند، نظر شما در این باره چیست؟

عفرین یک اپوزیسیون قوی نداشت. پیش از حملۀ ترکیه همزیستی پر جنب و جوشی در این منطقه حاکم بود، حتی میان گروه های مختلف و متفاوت مردم. این ادعاهای رسانه ها تنها تبلیغات است و نباید جدی گرفته شود. چگونه می توان افراط گرایانی را که اموال مردم را تخریب می کنند، به عنوان اپوزیسیون مشروعی که نمایندۀ مردم باشد پذیرفت؟

اگر ترکیه افراط گرایان قاتل را گرد هم آورده باشد، این یک مسألۀ جهانی است. اگر غرب منفعلانه به تماشا نشسته است تا افراط گرایانی که سر بریدند، آثار هنری را نابود کردند و تمدن ها را از میان بردند، به اینجا آورده شوند، در حالی که کردها با این گروه ها مبارزه کردند، این غرب است که باید به این اقدامات پاسخ دهد، نه من.

نظر شما دربارۀ چند انتخابات سال 2019 چیست؟ آیا شما معتقدید منصفانه برگزار می شوند؟

حکومت با عدم اطمینان مواجه است و از نتایج انتخابات می ترسد. اعلام می کنند انتخابات طبق برنامه ریزی انجام شده برگزار خواهد شد، اما اگر پیش از آن موعد فرصتی برای پیروزی پیدا کنند، حکومت به سادگی می تواند انتخابات زودهنگام برگزار کند. قوانین تازه تصویب شده دربارۀ انتخابات باعث بی نظمی زیادی خواهند شد. آرای فاقد مهر شمارش می شوند و مقامات حکومت می توانند به عنوان ناظر برای صندوق های رأی انتخاب شوند. همه نگرانند.

در غیاب دموکراسی همه چیز ممکن است. ما توانستیم در انتخابات پیروز شویم، اما آنها توانستند این نتایج را نادیده بگیرند و در مقابل مدیران استانی و محلی ما را تعیین کنند. مردم انتظار عملی شدن هر گونه سیاست غیر دموکراتیک را دارند.

نظر شما دربارۀ امکان میانجی گری بین المللی برای حل مسألۀ کردها چیست؟

در همه جای دنیا مسائل تنها وقتی حل می شوند که یک طرف سوم وارد می شود. در غیاب گروهی که به عنوان ناظر یا داور عمل کند، به سختی می توان بر تفاوت ها و اختلافات غلبه کرد. نمونه های این واقعیت را در ایرلند، آفریقای جنوبی، منطقۀ بالکان و فیلیپین می توان دید.

اگر جهان برای برقراری ثبات در منطقۀ خاورمیانه جدی است، باید نقش داور به خود بگیرد. این نقش را لزوماً نباید ایالات متحدۀ آمریکا ایفا کند، حتی یک کشور کوچک نیز، به شرطی که سازمان ملل متحد از آن حمایت کند، می تواند این نقش را اجرا کند. وقتی کشورهای بزرگ درگیر می شوند، داوری آنها می تواند به اجبار و فشار تعبیر شود، اما کشوری مانند سوئد یا نروژ میانجی های ایده آلی خواهند بود.

به نظر شما آیندۀ سیاست کردها تحت فشار و سانسور شدید حکومت ترکیه چگونه خواهد بود؟

نمایندگان کرد پارلمان وادار به سکوت می شوند یا به کلی از پارلمان اخراج می شوند، اما ما در گذشته بر این مشکلات غلبه کرده ایم. در اواسط دهۀ 1990 میلادی، زمانی که سازمان دهی محلی نداشتیم و اجازه نداشتیم یک حزب رسمی تأسیس کنیم، توانستیم در کسب تعداد آرا یک رکورد ثبت کنیم. حتی در مواجهه با چنان شرایطی، مردم می دانند چگونه باید رأی بدهند.

ما داریم دوران سختی را تجربه می کنیم و به سختی می توان روند امور را پیش بینی کرد. مثلاً پس از کودتای نظامی 1980 همۀ ما را جمع کردند و به زندان دیاربکر فرستادند. شکنجه ای که ما آنجا دیدیم مصداق جنایت علیه بشریت بود. اما ما از این که چقدر باید آنجا بمانیم ذهنیتی داشتیم. در حالی که امروز من نمی توانم پیش بینی کنم این سرکوب چقدر طول خواهد کشید.

آیا در جامعۀ کردها خطر بت سازی از رهبران کرد وجود دارد؟

در منطقۀ خاورمیانه و قفقاز سنتی وجود دارد که اهمیت زیادی به رهبران داده می شود. در کشورهای دارای دموکراسی، محور سیاست خواست مردم است. اما در ترکیه رهبران تأثیر زیادی بر مردم دارند. به ویژه رهبرانی که قربانی نیروهای سرکوبگر شده اند، در جلب حمایت مردم موفق بوده اند.

وقتی ما خواستار اتحاد کردها می شویم، به این معنی نیست که طرفدار اتحاد علیه گروهی دیگر از مردم هستیم. ما می خواهیم در یک مجمع سیاسی سازمان یافته تصمیمات سیاسی سالمی اتخاذ کنیم که در روند دموکراتیزه شدن به ما کمک کنند مشکلات خود را به آسانی حل کنیم.

مثلاً اگر کردها یک کنگرۀ جهانی داشتند، اعضای این مجمع که در کشورهای مختلف پراکنده بودند، به نیازهای یکدیگر توجه بیشتری می کردند و از انجام اقداماتی که به زیان دیگر کردها بود پرهیز می کردند.

ترکیه، عراق و ایران تصور می کنند ما یک جبهۀ متحد علیه آنها تشکیل می دهیم. اما در حقیقت ما داریم تلاش می کنیم راه هایی بیابیم که تصمیمات سیاسی سالم تری اتخاذ کنیم.

آیندۀ کردها در خاورمیانه چگونه خواهد بود؟

ما در شرایطی زندگی می کنیم که حقوق، آزادی ها، ارزش های جهانی و معیارهای کپنهاگ پایمال می شوند. ما می دانستیم که تنها با تعظیم کردند در مقابل قدرت آمریکا یا روسیه به چیز زیادی دست پیدا نمی کنیم. اینک داریم به اردۀ مردم تکیه می کنیم تا خواسته های مظلومان را به گوش همۀ دنیا برسانیم. بالخرخ در جایی کشورهای دیگر وارد می شوند و برای یافتن یک راه حل میانجیگری می کنند. به عنوان مثال می توانیم به کشورهای حوزۀ بالکان نگاه کنیم. مدت زیادی جهان در سکوت اجازه داد نسل کشی اتفاق بیفتد، اما سرانجام ناچار شد مداخله کند. در نهایت من احساس می کنم باید این وضعیت را مانند یک بازی شطرنج تحلیل کرد که منافع متضاد فراوانی در آن مشغول بازی هستند.

منبع: پایگاه خبری احوال

ترجمه: خبرگزاری کردپرس / سرویس ترکیه