به گزارش کردپرس؛ آغاز سال 97 مصادف شد با افزایش قیمت دلار که باعث ملتهب شدن بازار شد به صورتی که هر دلار با مبلغ 6100 تومان به فروش می رسید و البته در این میان انفعال دولت در مقابل افزایش قیمت ارز بر این التهابات می افزود و قیمت ارز و سکه با شیبی بسیار تند افزایش می یافت تا در نهایت دولت تصمیم بر تک نرخی کردن دلار و عرضه آن در بازار به مبلغ 4200 تومان گرفت، در این بین سوالاتی مطرح می شود که این تصمیم دولت تا چه میزان می تواند به تثبیت بازار ارز کمک کند که در این خصوص با "محمد باباخانی" ، دکترای اقتصاد پول و مالی و مدرس دانشگاه کردستان گفت و گویی انجام دادیم که در ذیل می خوانید:

* تک نرخی شدن دلار بر بازار ارز ، شهروندان و بر کسب و کار چه تاثیری دارد؟

با توجه به نوسانات بازار ارز در روزهای اخیر وشریط اقتصادی از جمله تورم سالانه در چند سال گذشته، عملا دولت قادر نبود که سیستم دو نرخی را ادامه دهد. در سیستم دو نرخی، نرخ ارز دولتی(مبادله ای) کمتر از نرخ واقعی بازار ارز بود و مشکل عمده این سیستم آن است که همیشه زمینه سفته بازی (دلالی) و فساد در بازار ارز را فراهم می آورد. بنابراین اولین و مهمترین اثر تک نرخی شدن ارز، بر بازار ارز این است که زمینه فساد و رانت را از بین خواهد برد و با حمایت بانک مرکزی اطمینان و ثبات را به این بازار بازمی گرداند.

طبیعتا با تک نرخی شدن ارز و حمایت دولت، نوسانات نرخ ارز کاهش می یابد و از آنجا که قیمت کالاهای وارداتی تحت تاثیر نرخ ارز است، بنابراین موجب خواهد شد که بازار مصرف کالاهای وارداتی و مواد اولیه خارجی به ثبات برسد و قدرت پیش بینی و برنامه ریزی شهرندان افزایش پیدا می کند.

در مورد بازار کسب و کار باید عرض کنم، افزایش قیمت ارز دولتی در واقع تاحدودی می تواند صادرات غیرنفتی کشور را افزایش دهد و بتبع می تواند به تولید داخلی کمک کند و از طرف دیگر موجب کاهش واردات کالاهای مصرفی خارجی که مشابه داخلی دارند، خواهد شد.

*به نظر شما دلیل تعلل دولت در تک نرخی کردن ارز علی رغم درخواست مجلس و کارشناسان چه می تواند باشد؟

بحث یکسان سازی نرخ ارز موضوع پیچیده ای است. علت تعلل دولت در این امر آن است که ساختار بازار ارز در ایران شفاف نیست به این معنا که طرف عرضه و تقاضای ارز به اندازه کافی شفاف نیست و در شرایط تک نرخی شدن نیز دلالان بزرگ و موسسات مالی می توانند نوسانات ارزی ایجاد کنند مانند تجربه سال 1390و 1391و همچنین بانک مرکزی برای حمایت از سیستم تک نرخی نیازمند در اختیار داشتن منابع ارزی مناسب است تا در زمان وقوع نوسانات ارزی بتواند بازار را کنترل کند اما در سال های گذشته به علت تحریم ها و کاهش قیمت نفت، ممکن است منابع ارزی کافی در اختیار بانک مرکزی نبوده باشد. در بازار ارز ایران حدود 70 درصد ارز در اختیار دولت قرار دارد و نوسان در میزان ارز دولتی به دلیل تحریم یا کاهش فروش نفت، می تواند به سرعت نوسانات نرخ ارز ایجاد کند.

*آیا تک نرخی کردن ارز موفق آمیز خواهد بود و یا مانند سال های 80 و 70 موقت بوده و به شکست می انجامد؟

اینکه سیاست تک نرخی کردن ارز موفق خواهد بود یا خیر به این بستگی دارد که بانک مرکزی چگونه آن را اجرا می کند. برای موفقیت این سیاست حداقل سه شرط زیر لازم است؛ اول، بانک مرکزی بتواند به تدریج ساختار بازار ارز را شفاف کند. دوم، نرخ ارز را براساس تورم سالانه و رشد حجم نقدینگی تعدیل کند و نرخ ارز تعیین شده را به تدریج به نرخ واقعی نزدیک کند و سوم، بانک مرکزی از منابع ارزی مناسبی برخوردار باشد. دولت می تواند از تجارب اجرای این سیاست در سال 70 و 80 استفاده کند.

گفت و گو از: ظریفه احمدی