اپوزیسیون ترکیه به شدت تلاش کرده است تا یک نامزد مورد رضایت همه پیدا کند و امید خود را به عبدالله گول، متحد سابق اردوغان و رییس جمهور پیشین ترکیه بسته است. گول یکی از منتقدان اردوغان از مسایلی مانند سرکوب ناراضیان پس از کودتای نافرجام گرفته تا مدیریت اقتصادی وی بوده است. عبدالله گول پایگاه اجتماعی قابل احترامی در حزب حاکم عدالت و توسعه دارد. گول یکی از کاندیداهای بود که به طور بالقوه توانایی جذب آرا حزب حاکم و درخواست از کردهای کشور را دارد؛ این دو عنصر برای پیروزی اپوزیسیون در انتخابات نقش حیاتی دارند. اما عبدالله گول، هفته گذشته به دنبال ده روز تلاش دیپلماتیک احزاب اپوزیسیون برای راضی کردن وی و دیدار سخنگوی اردوغان و رییس ستاد ارتش ترکیه برای منصرف کردن وی از شرکت در انتخابات، به تمام فرضیه ها و گمان ها پایان داد. عبدالله گول با بیان این که توافق گسترده میان اپوزیسیون که لازمه پیروزی در انتخابت است به وجود نیامده، بنایر این از شرکت در انتخابات منصرف شده است. با کناره گیری عبدالله گول از انتخابات، اردوغان تا حد زیادی به پیروزی در انتخابات نزدیک شده است.

اردوغان به کسب 50 به علاوه یک درصد آرا برای انتخاب شدن به عنوان رییس جمهور ترکیه در دور اول نیاز دارد. اگر هیچ کاندیدایی اکثریت را کسب نکند، دو هفته بعد دو کاندیدایی که بیشترین رای را به دست آورده اند به هم رقابت خواهند کرد. احزاب اپوزیسیون که نتوانسته اند کاندیدای واحدی را در انتخابات معرفی کنند به نامزد کردن کاندیداهای خود در انتخابات اقدام خواهند کرد. حزب جمهوریخواه خلق ترکیه یا CHP که بزرگترین جبهه اپوزیسیون در ترکیه است احتمال کسب 20 تا 28 درصد آرا را دارد. اگر اردوغان نتواند در دور اول اکثریت کافی را کسب کند به احتمال زیاد نامزد حزب CHP رقیب اردوغان در دور دوم خواهد بود. این چشم انداز باید کمپ ضد اردوغان را دچار تنش کند دلیل آن وضعیت تیره و تار جبهه چپ در ترکیه است.

احزاب راست میانه از زمان انتخابات چند حزبی در سال 1950 بر صحنه سیاسی ترکیه غلبه داشته اند. جناح چپ فقط دوره کوتاهی در دهه ای 1970 و 1990 قدرت را در دست داشت. پایگاه رای حزب راست میانه CHP عمدتا به سکولارها، و طبقه متوسط شهری منحصر شده است. این حزب جایگاه قدرتمندی در شهرهای ساحلی ترکیه در غرب دارد و در شهرهای بزرگ مانند آنکارا و استانبول می تواند جمعیت زیادی را بسیج کند. به دلیل سابقه مشکل ساز حزب در زمینه رعایت حقوق اقلیت ها و نمادهای مذهبی مانند روسری و پوشش حجاب باعث شده حزب CHP در گذشته نتواند کُردها و مذهبیون را که دو عنصر تاثیرگذار در نتیجه انتخابات هستند جذب کند. در نتیجه اگر حزب جمهوریخواه خلق ابزار جادویی در انتخابات نداشته باشد شکست دادن اردوغان در این انتخابات برای حزب CHP سخت خواهد بود.

مناقشه بر سر نقش مذهب هنوز روی سیاست در ترکیه تاثیر زیادی دارد. اردوغان به شدت روی خطابه های مذهبی و عبارت« ما در برابر آنان» برای حفظ پایگاه رای خود که دهها سال در زمان حاکمیت چپ ها نادیده گرفته شده بودند تکیه کرده است. اردوغان اغلب حزب CHP را به ضدمذهب بودن در اشاره به سیاست های این حزب در دوران حاکمیت تک حزبی جمهوری ترکیه مورد انتقاد قرار داده است. اگر نامزد جمهوریخواه خلق در دور دوم انتخابات در مقابل اروغان بایستد، احتمالا اردوغان از همان خطاب و روایت برای تبدیل کردن مبارزات انتخابتی به تضارب هویت استفاده خواهد کرد. وی حامیان خود را نسبت به بازگشت به گذشته و تبدیل شدن آنها به تو سری خور خواهد ترساند. این مسئله باعث منحرف شدن توجه به وضعیت نامناسب اقتصادی، سرکوب نهادها، تضعیف دموکراسی، مشکلات سیاست خارجی ترکیه و همچنین تحکیم پایگاه اردوغان خواهد شد.

مسئولیت بزرگی روی دوش حزب جمهوریخواه خلق ترکیه است. این حزب مسئولیت تاریخی برای انتخاب نامزدی دارد که بر تصویر حزب به عنوان پایگاه قدیمی نخبگان سکولار، توسل به کردها و قلب مذهبیون محافظه کار و مسائل نان و آب مردم تاکید کند. حزب جهموریخواه خلق باید از سیاست های هویتی اردوغان پرهیز کند و انتخابات را به عنوان صحنه رقابت میان آینده تاریک، حکومت فردی، مشکلات اقتصادی، فساد و بی عدالتی با دموکراسی پارلمانی، رفاه اقتصادی و عدالت اجتماعی تبدیل کند. با همه اینها، ممکن است واقعا آخرین لحظات وجود دموکراسی در ترکیه را پیش روی داشته باشیم.

*مدیر برنامه ترکیه در موسسه خاورمیانه

منبع: میدل ایست آی

خبرگزاری کردپرس- سرویس جهان

کد خبرنگار: 40101