به گزارش کردپرس، علی رغم اینکه تبلیغات گسترده ای برای ماندگاری و بازگشت به روستاها صورت می گیرد اما جمعیت روستاهای کردستان در حال کاهش است و این نشان از آن دارد کار خاصی در راستای بازگشت مهاجران به روستاهای کردستان که پتانسیل خوبی از همه لحاظ دارند انجام نشده است. به دلیل نبود ظرفیت های شغلی و اقتصادی حتی جمعیت برخی از شهرستان های استان نیز کاهش یافته است.

کاهش چشمگیر جمعیت روستاهای کردستان در 10 سال اخیر

طبق آماری که از نتایج سرشمارهای رسمی کشور استخراج شده است شهرستان سنندج به عنوان مرکز استان کردستان در سال 85 دارای 99 هزار نفر جمعیت روستایی بود که در سال 90 با اینکه جمعیت شهری سنندج رشد قابل توجهی پیدا می کند اما جمعیت روستایی آن با کاهش چشمگیر به نزدیک 75 هزار نفر می رسد و در سرشماری سال 95 که آخرین سرشماری رسمی محسوب می شود جمعیت روستایی مقداری افزایش و به 87 هزار نفر می رسد.

شهرستان سقز به عنوان دومین شهرستان استان از لحاظ جمعیت در سال 85 دارای 73 هزار نفر جمعیت روستایی بود که در سرشماری سال 90 به 86 هزار نفر رسید و در سال 95 جمعیت روستایی این شهرستان 58 هزار نفر کاهش یافت.

شهرستان مریوان هم مانند دیگر شهرستان ها روند کاهش جمعیت روستایی را دنبال کرد جمعیت روستایی این شهرستان در سال 85 از 59 هزار نفر جمعیت به 46 هزار نفر در سال 90 می رسد و این کاهش ادامه داشت تا اینکه در سرشماری سال 95 جمعیت روستای مریوان به 44 هزار نفر رسید.

شهرستان قروه در سال 85 دارای بیش از 97 هزار جمعیت روستایی بود که این جمعیت در سال 90 به 49 هزار نفر می رسد این کاهش جمعیت روستای ادامه دار بوده و به جمعیت روستا نشین شهرستان قروه به 45 هزار نفر می رسد.

در سال 85 بیش از 90 درصد جمعیت شهرستان سروآباد روستا نشین بودند یعنی معادل 50 هزار نفر که این جمعیت در سرشماری سال 90 به 44 هزار نفر و در سال 95 به 36 هزار نفر می رسد یعنی چیزی حدود 80 درصد جمعیت کل شهرستان، گفتنی است جمعیت کلی شهرستان هم کاهش چشمگیری داشته است.

در سرشماری سال 1385 جمعیت شهرستان دیواندره بیش از 84 هزار نفر بود و حدود 60 هزار نفرشان در روستاها زندگی می‌کردند، اما بعد از 5 سال یعنی در سرشماری سال 90 این جمعیت به حدود 82 هزار نفر و جمعیت روستایی به 53 هزار نفر یعنی 12 درصد کاهش یافت. در سرشماری سال 95 جمعیت دیواندره دوباره کاهش یافت و به 80 هزار نفر رسید و به تبع آن دوباره شاهد کاهش جمعیت در روستاها نیز هستیم، به طوری که جمعیت روستایی دیواندره به 43 هزار نفر رسیده است. تعدادی از مهاجران به شهر دیواندره رفتند و تعدادی از شهرستان خارج شدند.

نبود امکانات در روستاها، حاشیه نشینی به وجود آورد

آمارها نشان می دهد مقصد بیشتر مهاجران روستای یا خارج از استان بوده یا در حاشیه شهرها ساکن شده اند به عنوان مثال رشد حاشیه مناطقی مانند نایسر در 10 سال اخیر چشمگیر بوده است. محله حاشیه نشین زور آباد دیواندره به بیش از 500 خانوار رسیده و محله حاشیه نشین تازه آباد سقز به یک شهرک بزرگ تبدیل شده است.

خشکسالی های اخیر و کاهش تولید محصولات کشاورزی در 10 سال اخیر، نبود امکانات رفاهی و مهمتر از همه نبود زمینه اشتغال جوانان در روستاها دلایل متعددی برای ترک کردن روستاهای کردستان است.

طبیعت بکر روستاهای کردستان و پتانسیل های مناسبی مانند آب و هوا شرایط مناسبی برای فراهم سازی زمینه اشتغال در روستاها بود که متاسفانه مورد غفلت قرار گرفت. تبلیغات بدون پشتوانه هیچ ضمانتی برای مهاجرت معکوس در پی نخواهد داشت دولت مردان اگر واقعا به روستاها توجه ویژه دارند باید زمینه های را فراهم کنند که فرد مهاجر دلیل کافی برای بازگشت به روستا را داشته باشد.

متاسفانه وضعیت اقتصادی کردستان در حالتی میانه قرار دارد این استان از صنعتی شدن عقب مانده و برخی از افراد هم معتقدند نباید به این سو حرکت کرد و در آن طرف قضیه هم نتوانسته ایم کشاورزی را آنقدر توسعه دهیم که جوابگوی نیازهای ساکنان روستائیان شود.

طبق آمار منتشر شده نه تنها جمعیت روستاها بلکه جمعیت تعدادی از شهرستان ها هم کاهش چشمگیر داشته است. با بررسی های میدانی متوجه شدیم در این شهرستان ها کارگاه های بالای 20 نفر کارگر هم به تعداد انگشتان دست هم نمی رسد در میابیم نبود فرصت شغلی دلیل اصلی مهاجرت ها محسوب می شود.

نبود شغل مناسب دلیل اصلی مهاجرت

نبود شغل دلیل اصلی مهاجرت به شهرها و استان های دیگر است. در گذشته چون بیشتر نیازهای اولیه افراد در خود روستا تامین می شد تمام اعضای خانواده با همیاری همدیگر با دامداری و کشاورزی امرار معاش می کردند.

بعد از فوت نفر اول خانواده ها و تشکیل خانواده افراد جوان تر زمین ها و دام های موجود بین ورثه تقسیم شد. این تقسیمات باعث شد درآمدها کمتر شود و جوابگوی نیازهای اعضای خانواده نباشد.

از آنجا که فرد دیگر نمی توانست در روستا نیازهای اولیه خود را تامین کند به دیگر شهرها مهاجرت می کردند تا چرخ زندگی خود را بچرخانند خود من سه برادر دیگر دارم که به همین دلیل در شهرهای دیگر دارند زندگی می کنند.

یکی دیگر از دلیل مهاجرت ها نبود امکانات بهداشتی و آموزشی است افرادی که فرزندان آنها به مقاطع متوسطه می رسند بخاطر همراهی کردن فرزندان را بر ماندن در روستا ترجیح می دهند.

گزارش/ هیوا محمدپور