هفتۀ گذشته من به همراه گروهی روزنامه نگار دیگر به دعوت حزب اسلام گرا و محافظه کار سعادت در دیاربکر بودم. این شانس بزرگی برای من بود که پیش از انتخابات 24 ژوئن حال و هوای آنجا را ببینم و در یابم. دیاربکر دژ حزب کردی دموکراتیک خلق ها (‌HDP) و به طور کلی مرکز سیاست کردی در ترکیه است. از همین رو بحث های انتخاباتی بیشتر دربارۀ HDP و حزب حاکم عدالت و توسعه (AKP) بود. حزب جمهوری خوه خلق ترکیه (HDP) به خاطر تمسک به آرمان ملی گرایی سکولار، مدت ها است که از این منطقه بیگانه شده است و احزاب ملی گرای دست راستی نیز طبیعتاً شاهد حمایتی در این مناطق نیستند. اما به طور اتفاقی این بار حزب سعادت تعدادی نامزد قدرتمند دارد که زمانی قدرت طلبان محافظه کار محلی این منطقه بوده اند. علاوه بر این، گزارش کردی، که در دیاربکر رونمایی شد به معیاردهای آنها امیدوار است.

به نظر می رسد حامیان و هواداران حزب حاکم از این حزب خرسند نیستند، نخست به این دلیل که تنش میان رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه با مسعود بارزانی رئیس سابق اقلیم کردستان به خاطر برگزاری همه پرسی استقلال سپتامبر 2017، موجب نا امیدی آنها شده است. آنها همچنین از لیست جدید نامزدهای این حزب گلایه دارند. اما هنوز به سختی می توان پیش بینی کرد که این امر چه تأثیری بر حمایت آنها از AKP و رأی آنها خواهد داشت. حامیان HDP نیز به نظر از این حزب راضی نیستند و از لیست نامزدهای جدید انتقاد می کنند، به ویژه نسبت به نامزدهایی که از شهرهای غربی ترکیه انتخاب شده اند. آنها حتی اگر ناسیونالیست نباشند، با نامزدهای غیر کرد HDP مشکل دارند چرا که فکر می کنند کنار گذاشتن چهره های محلی که زندگی خود را برای احقاق حقوق کردها وقف کرده اند، عادلانه نیست. در واقع این یک مناقشۀ قدیمی در درون HDP است؛ برخی فکر می کنند اتحاد HDP با حلقه ها و احزاب حاشیه ای چپ گرای ترکیه نتیجۀ ضعف است نه نفوذ. با وجود این به نظر نمی رسد هواداران HDP در این انتخابات به این حزب رأی ندهند.

در واقع من پیشتر نیز به دیاربکر سفر کرده و با افراد مختلفی گفتگو کرده ام. من شاهد بوده ام که برخی محافل کردی، هم از هواداران AKP و هم از هواداران HDP، دربارۀ امکان یک شروع جدید با اردوغان امیدوار به نظر می رسند. مهارت حزب حاکم ترکیه در فریب دادن کردها شناخته شده است، و برخلاف ناظرانی که احتمال نمی دهند این سیاست دیگر موفقیتی کسب کند، من فکر می کنم برخی کردها هنوز پذیرای تبلیغات غیر مستقیم AKP هستند که من آن را «تبلیغات نجوایی» می نامم. باید اقرار کنم که دیدار اخیرم از دیاربکر نظر قبلی مرا تأیید کرد. برخی اعضای حزب حاکم در گوش کردها نجوا می کنند که ائتلاف AKP با ملی گراهای ترک موقتی است و اردوغان در نظر دارد پس از تحکیم قدرتش پروسۀ آشتی را از نو آغاز کند.

این بدان معنا نیست که کردها نمی توانند از تاریخ عبرت بگیرند یا به سادگی می توان آنها را فریب داد، بلکه بر عکس، این فریب به دو دلیل اصلی مؤثر واقع می شود. یک دلیل این است که آنها فکر می کنند حزب حاکم نسبت به احزاب دیگر برای حل مسألۀ کردها بهتر و قدرتمند تر است. دلیل دیگر این است که آنها معتقدند مسألۀ کردها به حدی حیاتی است که اردوغان و حزبش سرانجام ناچار خواهند بود برای تحکیم قدرت خود آن را حل کنند. این یعنی کردها میان دو قطب بی اعتمادی و اعتماد مفرط در نوسان هستند. کردها از یک سو باید به یک قدرت بزرگ تکیه کنند و از سوی دیگر، فکر می کنند مسألۀ کردها به حدی در سیاست ترکیه کانونی و مهم است که کسی نمی تواند بدون راضی کردن کردها قدرت خود را تضمین کند. بسیار معقول است که این گونه اندیشید، اما حزب حاکم در گذشته بسیار نا معقول عمل کرده است. من واقعاً نمی دانم حقیقت سیاست کردی چیست. آیا خوف و رجا نسبت به حزب حاکم تعیین کنندۀ این سیاست است؟

منبع: حریت

ترجمه: خبرگزاری کردپرس – سرویس ترکیه