در دیاربکر روز گرمی است. من از خیابان اورفا به سمت مرکز شهر می روم. در هر دو متر یک پرچم ترکیه در کنار یک پوستر [رئیس جمهو ترکیه رجب طیب] اردوغان آویزان است، در حالی که شورای انتخابات منطقۀ باغلار روز 10 ژوئن دستور داده بود پرچم ها را پایین بیاورند.

دیاربکر معمولاً شهر آرامی است و هیچ گونه تب و تابی از برگزاری قریب الوقوع یک انتخابات در فضا احساس نمی شود. صدای انتخابات های گذشته با طبل ها و بوق هایشان به خاطرم می آید. یک مغازه دار که با وی صحبت می کردم گفت: «هیچ هیجانی در کار نیست، اما مردم برای انتخابات آماده اند. آنها تصمیم خود را گرفته اند. رأی حزب دموکراتیک خلق ها [HDP] بسیار بیشتر از انتخابات نوامبر [2015] خواهد بود و رأی حزب عدالت و توسعه [AKP] شدیداً افت خواهد کرد. حزب خوب نیز از حزب جمهوری خواه خلق [CHP] رأی بیشتری کسب خواهد کرد. یک ائتلاف جمهور است، یک ائتلاف ملت و 10 نمایندۀ HDP.»

ائتلاف جمهور ائتلاف انتخاباتی AKP با حزب حرکت ملی (MHP) است و ائتلاف ملت متشکل از CHP، حزب خوب، حزب سعادت و حزب دموکرات است.

پرسیدم: «خوب، شما می خواهید به چه کسی رأی بدهید؟»

او جسورانه پاسخ داد: «من می خواهم صلح باشد، پس دوباره به HDP رأی می دهم. من فکر می کنم اگر HDP پس از انتخابات جایگاه خوبی در پارلمان به دست بیاورد، اقدامات خوبی برای حل مسألۀ کردها بدون توسل به سلاح انجام خواهد شد.»

هر کسی در این شهر در اعلام اینکه به کدام حزب رأی می دهد تا این اندازه بی باک نیست. فضا فضای هراس و سرکوب است. اما در این شهر ساکت و ستم دیده نمی توان ندید که مردم تا چه حد مصمم هستند. در دفتر انتخاباتی HDP یک زن مسن تنها نشسته است. می گوید: «من هر روز به اینجا می آیم زیرا آنها خیلی تنها هستند. نمی خواهم احساس تنهایی کنند.»

یک خانم خانه دار نیز توضیح می دهد که چه کارهایی برای HDP می کند و چگونه در نمازهایش برای آنها دعا می کند: «هر روز در همۀ نمازهایم برای HDP دعا می کنم. من دعا می کنم آنهایی که در زندان هستند آزاد شوند. چند خانواده از هم گسیخته اند؟ چند نفر به صورت غیر قانونی و نا عادلانه از کار اخراج شده و اینک گرسنه مانده اند؟ در زندگی بعد از مرگ نیز جایی برای کسانی نیست که با آنها چنین کرده اند.»

در دیاربکر در میان تقریباً 10 هزار تن پرسنل امنیتی و خانواده های آنان، بحث دربارۀ این که به چه کسی رأی می دهند بیشتر است. نیروهای پلیس و سربازان توسط AKP تغذیه می شوند، اما تعداد قابل توجهی از آنها به سمت حزب خوب گرایش پیدا کرده اند.

به نظر می رسد در هر دوره ای در گرایشات انتخاباتی خانواده ها تغییری روی می دهد. در برخی روستاهای حوالی چنار و بسمل که به طور سنتی به AKP و MHP رأی داده اند، مردم می گویند که به حزب خوب رأی می دهند.

خشم ناشی از تخریب منطقۀ باستانی سور در قلب شهر دیاربکر نیز برخی رأی دهندگان سابق این حزب را از آن روی گردان کرده است. یک نفر به من گفت: «من در این انتخابات به ‌HDP رأی می دهم. AKP شهر را کاملاً ویران کرد. آنها تاریخ 7 هزار سالۀ سور را نابود کردند.»

اما AKP دربارۀ سور بیش از دیاربکر وعده های انتخاباتی داده است. در همه جای شهر پرچم ها و پوسترهایی نصب شده است با شعارهایی در مورد آنچه برای احیای سور انجام می شود، اما به نظر می رسد این کمپین تأثیری بر رأی دهندگان ندارد.

بسیاری معتقدند HDP بیش از انتخابات ژوئن 2015، که در آن به عنوان نخستین حزب کردی بر حد نصاب 10 درصدی انتخابات غلبه کرد و وارد پارلمان شد، رأی کسب خواهد کرد. یک رهبر عالی رتبۀ جامعۀ مدنی چرایی این امر را این گونه توضیح می دهد: «مردم در ژوئن 2015 به HDP رأی دادند تا صلح به دست آید. اینک آنها به HDP رأی می دهند تا AKP را تنبیه کنند. حتی حامیان AKP نیز می گویند دیگر نمی خواهند حتی یک نمایندۀ این حزب از این شهر انتخاب شود. مردم می خواهند AKP را تنبیه کنند زیرا در چند سال گذشته خصومت این حزب نسبت به کردها آشکار شد. در جریان همه پرسی استقلال اقلیم کردستان عراق، AKP کردهای عراق را به وضع تحریم و گرسنگی تهدید کرد. سپس اشغال عفرین توسط ارتش ترکیه آغاز شد. AKP گفته است "ما آن قدر ضد کردها هستیم که با [دولت اسلامی عراق و شام] داعش علیه آنها همکاری می کنیم." و چنین کردند.»

دلیل دیگری که باعث می شود AKP در دیاربکر رأی از دست بدهد به مدیریت محلی این شهر باز می گردد. علاوه بر زندانی کردن شهرداران مناطق، مدیران محلی به جای شهرداران کرد تعیین شده اند. این مدیران یادمان های کردی را تخریب کرده و نام های کردی خیابان ها و پارک ها را تغییر داده اند. از هنگامی که این مدیران آمده اند نیز هزاران نفر از کار اخراج و بیکار شده اند. پس از دو سال و نیم از ورود آنها حکومت نظامی 24 ساعتۀ بی معنایی در شش محلۀ سور ادامه دارد. همۀ این چیزها تنها خشم مردم را افزایش می دهد.

من پرسیدم: «اما اگر AKP برنده شود چه؟»

وی پاسخ داد: «دیگر شانسی برای برگزاری یک انتخابات آزاد و سالم وجود نخواهد داشت. در واقع بسیار محتمل است که AKP دیگر حتی یک نماینده نیز در دیاربکر نداشته باشد. آنها برای ما قانون شکنی، بی عدالتی و تفرقه افکنی غیر قابل باوری به ارمغان آوردند. مردم ترکیه نمی توانند این را جبران کنند.»

آنچه را مردم ترکیه می توانند یا نمی توانند جبران کنند، باید صبر کرد و دید، اما به نظر می رسد مردم دیاربکر می خواهند به صورت جدی AKP را در صندوق های رأی تنبیه کنند.

منبع: پایگاه خبری – تحلیلی احوال

ترجمه: خبرگزاری کردپرس- سرویس ترکیه