به گزارش کُردپرس،عصر پنجشنبه ۷ تیر ماه،دو اثر «شبان کرمانج ها»، اولین رمان تاریخ ادبیات کُردی، نوشته‌ی عربه شمو نویسنده کُرد ارمنستان و «دستورزبان کردی سورانی» نوشته پرفسور ژویس بلو استاد دانشگاه سوربن پاریس، ترجمه از فرانسه توسط علی پاک سرشت با حضور ناشر در جامعه کردهای مقیم تهران ،رونمایی شد.

در این آیین رونمایی علی پاک سرشت،ناشر ، با تشریح اهمیت این دو اثر گفت:دستورزبان کردی سورانی یکی از نمونه های معتبر و متودیک زبان کُردی است که برای افراد علاقمند به یادگیری زبان کُردی مناسب است.این کتاب از نظر روش شناختی ، از نمونه های دیگر این‌حوزه قوی تر و جامع تر است که برای افراد غیر کُردزبان منبع مورد اعتنایی است.

پاک سرشت در ادامه به انتشار رمان «شبان کرمانج ها» اثر عربە شمو پرداخت و اظهار کرد:ماکسیم گورکی درباره عربه شمو چنین می‌گوید:《مردم کرد به زبان نویسنده خود یعنی عربه شمو صحبت می‌کنند ...》 جلادت بدرخان بنیانگذار الفبای کردی کرمانجی می گوید «اگر زبانی به مرحله رمان‌نویسی برسد، آن زبان دیگر نمی میرد».

وی افزود: کُردی کرمانجی به عنوان بخشی از خانواده زبان کُردی از قدمت ادبی مکتوب حدود هزار سال برخوردار است. اما این ادبیات برای جامعه فارسی‌خوان ایران تقریبا ناشناخته است. یکی از راههای شناساندن آن ترجمه آثار ادبی از جمله رمان است.

این‌ استاد زبان کُردی کرمانجی و زبان فرانسه با اشاره به خصوصیات رمان‌ شبان کُرمانج‌ها،خاطر نشان کرد:رمان به دو صورت منظوم و منثور است. اولین رمان منظوم کردی «مم و زین» احمد خانی است که در قرن هفدهم میلادی نوشته شده است. اولین رمان منثور کردی نیز «شبان کرمانج ها» اثر عربه شمو در سال ۱۹۳۵ در ارمنستان دوران اتحاد شوروی سابق منتشر شده است.

وی یادآور شد:یکی از جنبه‌های مهم این اثر این است که اولین رمان به زبان کُردی در عمر ٨۳ ساله رمان منثور در ادبیات کردی است. این اثر خیلی زود توجه شرقشناسان را به خود جلب کرد و به زبان‌هایی مانند روسی، فرانسوی، انگلیسی، عربی، ترکی ترجمه شد اما ترجمه فارسی آن خیلی دیر صورت گرفت. به گواه بسیاری از ادیبان کرد این اثر پرخواننده‌ترین رمان در تاریخ ادبیات کردی در بین کردهاست.

مروری کوتاه بر رمان

قهرمان اصلی رمان فردی آس و پاس، از خانواده‌ای بسیار ندار است که حتی در زمستان نیز در کاهدان روباز زندگی می‌کنند. زندگی آنها با چوپانی بخورنمیر می‌گذرد اما در شهر قارص در منطقه تحت کنترل روسیه تزاری، خانم معلم مدرسه‌ای روسی از پدرش می خواهد پسر کوچکش نظافتکار مدرسه شود.

با شور و شوق می پذیرد تا کمک‌حال خانواده شود. مخفیانه و پشت در به درس خانم معلم گوش می‌کند. وقتی خانم معلم به علاقه شدیدش به درس پی می‌برد، اجازه می‌دهد در درس نیز شرکت کند اما پدر او مخالف می‌کند چون می‌ترسد خانم معلم در قبال آن، پول نظافت مدرسه را ندهد اما خانم معلم هیچ پولی از او دریافت نمی کند بلکه برعکس بیشتر نیز کمک می‌نماید.

جنگ روس ها و ترکیه عثمانی همه جا را به ناامنی کشانده بود. انقلاب ۱۹۱۷ اکتبر شوروی آغاز می شود. داشناک‌های ارمنی نیز به قتل عام کردها می پردازند. قهرمان رمان که جوان است زبان‌های روسی، کردی، ترکی، ارمنی را خیلی خوب فراگرفته و به عنوان مترجم وارد ارتش روسیه می شود.

استعداد و توانایی این فرد خودساخته فرماندهان روس را متعجب می‌کند لذا راه را برای پیشرفت او باز می کنند. در غیاب او و در جنگ و بدبختی، داشناک‌ها پدرش را می‌کشند و مادرش نیز از گرسنگی می میرد. او با یک دختر فامیل ازدواج می‌کند اما پدر دختر با گرفتن شیربهایی سنگین سرانجام زیر قول خود می زند و دختر را به او نمی دهد.

قهرمان رمان هرگز خستگی نمی شناسد. با تلاش خستگی ناپذیر به پست های مهم دولتی در ارمنستان می رسد. به دستور استالین به مدت هفده سال در سیبری زندانی می‌شود اما هرگز تسلیم نمی شود. او همچنان می نویسد و نویسنده‌ای خیلی مشهور می شود...

شایان ،ذکر است،در این رمان، قدرت اراده برای رسیدن به موفقیت در عمل به خواننده ذوق و شوق خاصی می دهد. رمانی است که خواننده را تا پایان رها نمی کند.عربه شمو چهار رمان(شبان کرمانج، دم دم ، ژیانا بەختەوەر، هوپو)، چند نمایشنامه و داستان(حکایەتێن گەلێ کورد، کوردێن ئەلەگەزێ) نیز نوشته است. به‌جز «شبان کرمانج ها» هیچ یک از آثار او تاکنون به فارسی ترجمه نشده اند. وی در سال ۱۹۷٨ در ارمنستان فوت کرد.

این اثر با ترجمه ناهید اکبرزاده توسط نشر پنویس راهی بازار نشر شد.