ترکیه و آمریکا در ماه ژوئن اعلام کردند بر سر اجرای نقشه راهی به منظور برقراری صلح در شهر سوری منبج توافق کرده اند که از سال 2016 و پس از اخراج داعش از آن تحت کنترل نیروهای دموکراتیک سوریه بوده است. این توافق بخشی از تلاش آمریکا برای راضی کردن متحد استراتژیک خود یعنی ترکیه پس از بوجود آمدن تنش های طولانی میان دو کشور است. با این حال، باید دید این توافق چه تاثیری میان رابطه آمریکا و کردهای سوریه متحد این کشور در سوریه می گذارد. کردها هنوز در منطقه دیرالزور با داعش مبارزه می کنند و اداره مناطق بسیاری را مانند رقه و دیگر شهرهای شرق رود فرات که از داعش گرفته اند در دست دارند.

کردها مدت کوتاهی پس از اعلام توافق بر سر منبج به آن واکنش نشان دادند و تمایل خود را برای مذاکره با دولت مرکزی سوریه اعلام کردند. صالح مسلم، رهبر سابق حزب اتحاد دموکراتیک سوریه یا PYD در مصاحبه با نشریه آلمانی نگرانی خود را از این توافق بیان کرد و گفت: « اگر منافع ما با همراهی با آمریکا محقق شود با آنها همراه خواهیم شد. اگر منافع ما با همراهی با روسیه محقق شود با آنها همراه خواهیم بود و اگر منافع ما با همراهی با دولت بشار اسد تحقق پیدا کند همراه آنها خواهیم بود.» الهام احمد، رهبر مشترک شورای دموکراتیک سوریه، شاخه سیاسی نیروهای دموکراتیک سوریه نیز اعلام کرد که این حزب بدون هیچ گونه پیش شرطی آماده مذاکره با دولت سوریه است.

این اظهارات نشاندهنده نارضایتی کردها از نقشه راه منبج است. با این حال، لازم به ذکر است تاکنون این اظهارات فقط از سوی شخصیت های سیاسی که نفوذ و قدرتی ندارند بیان شده نه از سوی همکاران نظامی آنها. در حال حاضر، رهبران نظامی PYD همچنان در راستای مبارزه با داعش با آمریکا همکاری می کنند.

علاوه بر آن، وجود پایگاه ها و نیروهای نظامی آمریکا در منطقه، مانع هر گونه توافق سه جانبه یا چهارجانبه میان نیروهای دموکراتیک سوریه، روسیه، سوریه و ایران می شود. هر گونه توافقی در منطقه شرق فرات در سوریه در عمل به تایید و یا اعلام رضایت آمریکا نیاز دارد. از منظر استراتژیک هم با توجه به این که این توافق چیز زیادی برای کردها به همراه نخواهد داشت احتمال توافق کردها با دولت سوریه ناچیز است.

با وجود اینها، حوادث اخیر در ترکیه ممکن است نیروهای کرد سوریه را به سمت اتحاد با دیگر کشورهای درگیر در سوریه سوق دهد. این مسئله به درگیری های ترکیه با پ.ک.ک در کوهستان قندیل مربوط می شود و نتیجه ملموسی برای کردهای سوریه به همراه نخواهد داشت.

رهبران کرد سوریه باید هوشیار باشند تا در دام ماجراجوییهای دولت سوریه و روسیه نیفتند زیرا به احتمال زیاد به زیان آنها تمام خواهد شد. روسیه ثابت کرده است که متحد قابل اعتمادی در مناطق مختلف نبوده است. عفرین آخرین نمونه آن است که مسکو با آن بر سر تل رفعت و مناطق اطراف آن که زمانی تحت کنترل نیروهای کرد سوریه بود معامله کرد.

نیروهای دموکراتیک سوریه و رهبران کرد آن همچنین باید خود را از قید نفوذ رهبران قندیل بر تصمیمات در سوریه رها کنند. انتقال مناقشه کرد-ترک در قندیل به سوریه تنها به پیچیده تر شدن مسئله کردهای سوریه بویژه پس از پیروزی اخیر رجب طیب اردوغان رییس جمهور ترکیه در انتخابات اخیر این کشور خواهد انجامید. انتظار می رود این پیروزی به فشار هرچه بیشتر بر آمریکا و متحدان آن برای کنار کشیدن از اتحاد با نیروهای کرد سوریه منجر شود که ترکیه آنها را شاخه سوری پ.ک.ک می داند. احزاب کرد سوریه فقط با به نمایش گذاشتن فاصله میان این دو نهاد می توانند از افزایش این فشارها بکاهند.

در ارتباط با آمریکا، واشنگتن باید بداند که هر گونه ایجاد هماهنگی میان گروه های کُرد سوریه با روسیه باعث تضعیف نفوذ آمریکا در سوریه می شود. کردهای سوریه که نیازمند حمایت کشوری از خود هستند، برای خودداری از نیاز به چنین ائتلافی با روسیه به دنبال گرفتن تایید واشنگتن نسبت به ادامه حمایت آمریکا از کردها بویژه در شرق فرات و تنها نگذاشتن شان هستند. ارتش آمریکا در حال حاضر باید مترصد هر گونه تلاشی از دولت سوریه در جهت سود بردن این کشور از نزدیک شدن اخیر کردها و دولت دمشق برای نفوذ کردن به شرق دیرالزور باشد. ایالات متحده بویژه با توجه به حفظ ارتباط نزدیک برخی رهبران کرد با دولت سوریه، باید نسبت به اجرای تاکتیک های نامعمول در قامیشلی، حسکه، دیرالزور و رقه مواظب باشد.

ایالات متحده در جهت پیش بردن امور به جلو باید نیروهای دموکراتیک سوریه را قانع کند که نقشه راه منبج قابلیت ایجاد ثبات را دارد نه آسیب رساندن به وضعیت در شرق فرات. در همان حال، باید از رهبران کرد سوریه خواست در جهت جلوگیری از تشدید خصومت ترکیه، خود را از قندیل و پ.ک.ک دور نگاه دارند.

منبع: انستیتو واشنگتن برای خاورمیانه

ترجمه: خبرگزاری کردپرس- سرویس جهان

کد خبرنگار: 40101