مدتی است روابط ترکیه با ایالات متحده بی وقفه رو به وخامت می گذارد. هفتۀ گذشته، وقتی وزارت خزانه داری ایالات متحده به استناد قانون جهانی پاسخگویی حقوق بشری ماگنیتسکی، وزاری کشور و دادگستری ترکیه را تحریم کرد، اوضاع بدتر شد. قانون مذکور برای مجرمان و ناقضان عمدۀ حقوق بشر مانند اسلوبدان تشیچ تاجر صربستانی اسلحه، مختار حمید شاه قاچاقچی اعضای بدن از پاکستان و یحیی جامع رئیس جمهور پیشین گامبیا، به اجرا در آمده است.

این تحریم ها دارایی های افراد هدف را در ایالات متحده مسدود کرده و هر گونه تراکنش مالی با آنها را برای شهروندان و شرکت های آمریکایی ممنوع می کند.

دلیل اعمال این تحریم ها علیه وزاری ترک، اندرو برانسون کشیش اهل کارولینای شمالی است که از اکتبر 2016 در ترکیه زندانی است. اتهام وی تلاش برای تجزیۀ ترکیه، مسیحی کردن کردها و کمک به طراحی یک کودتای نافرجام علیه رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه است.

وکلای آقای برانسون به این نکته اشاره کرده اند که با توجه به بازگشت وی و همسرش به ترکیه پس از کودتای جولای 2016 و تقاضای اقامت دائم در این کشور، آنها نمی توانند در کودتا دخالتی داشته باشند. پرزیدنت ترامپ و چندین سناتور بر بی گناهی برانوسن تأکید کرده و زندانی شدن وی را استفادۀ ترکیه از وی به عنوان ابزار معامله توصیف کرده اند.

روز 26 جولای ترامپ تهدید کرد اگر ترکیه فوراً برانوسن را آزاد نکند با «تحریم های بزرگ» روبرو خواهد شد. پس از آن که ترامپ تهدید خود را در توئیتر منتشر کرد، لیر ترکیه که از قبل با کاهش ارزش مواجه بود، هر چه بیشتر سقوط کرد و 2.3 درصد ارزش خود را در برابر دلار از دست داد. لیر ترکیه در سال جاری حدود 27 درصد ارزش خود را از دست داده است.

ترامپ خشمگین بود چون فکر می کرد به یک توافق دست یافته است. بر اساس گزارش ها این توافق بسیار به نفع ترکیه بود. گفته می شود قرار بود در مقابل آزادی برانسون، واشنگتن کاهش جریمۀ چند میلیارد دلاری بانک دولتی هالک بانک ترکیه را به خاطر دور زدن تحریم های ایالات متحده علیه ایران، بررسی کند. واشنگتن همچنین پیشنهاد کرده بود یک مدیر ارشد ترک که به خاطر مشارکت در طرح مذکور توسط یک دادگاه فدرال در منهتن محکوم شده بود، بقیۀ دوران محکومیتش را در کشورش بگذراند.

ترامپ یک مشوق اضافی نیز به معامله افزود و بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل را راضی کرد یک زن تبعۀ ترکیه را که به همکاری با حماس متهم شده بود به کشورش باز گرداند. اما وقتی آقای اردوغان پیشنهاد لحظۀ آخری خود را ارئه کرد – گفته می شود مختومه شدن رسیدگی مقامات آمریکایی به پروندۀ هالک بانک – معامله به هم خورد و برانسون به حبس خانگی رفت. ترکیه فرصت بزرگی را از دست داد و ایالات متحده تحریم ها را اعمال کرد.

اردوغان تحریم های اعمال شده علیه وزرایش را «توطئۀ صهیونیستی مسیحی» خواند و وعده داد با اعمال تحریم علیه همتایان آمریکایی وزاری تحریم شده، این اقدام را تلافی خواهد کرد.

روزنامه های طرفدار حکومت ترکیه برای اخراج نظامیان ایالات متحده ار پایگاه اینجرلیک، پایگاه هوایی که در جنگ با دولت اسلامی (داعش) و مأموریت های حساس دیگر مورد استفاده قرار می گیرد، غوغا راه انداخته اند اما حکومت ترکیه هنوز در این راستا حرکت نکرده است.

بحران به وجود آمده میان دو متحد ناتو، بدترین بحران از زمان اعمال تحریم تسلیحاتی ایالات متحده علیه ترکیه به خاطر تجاوز این کشور به قبرس در سال 1974 است. اما حتی اگر برانسون آزاد شود، روابط ترکیه و ایالات متحده به طرز چشمگیری بهبود نمی یابد.

ترکیه چندین شهروند ایالات متحده را در زندان نگاه داشته است، از جمله سرکان گولگه دانشمند ترک – آمریکایی ناسا که بعد از کودتا به ترکیه رفته بود و پس از آن که یک خویشاوند خشمگینش ادعا کرد با طراحان کودتا ارتباط دارد، دستگیر شد. سه شهروند ترکیه نیز که برای کنسولگری ایالات متحده کار می کردند، به خاطر مجموعه ای از اتهامات محل تردید در زندان به سر می برند.

کنگره نیز مجموعه ای از تحریم های خود را مطرح کرده است، از جمله توقف قرارداد فروش جت های جنگندۀ F-35 به ترکیه، به تلافی زندانی کردن اتباع ایالات متحده و قرارداد خرید سامانۀ روسی دفاع موشکی S-400، که پنتاگون معتقد است امنیت ناتو را تهدید می کند.

حامیان حکومت ترکیه در دولت ترامپ برای کاهش تنش تلاش می کنند زیرا معتقدند رابطه با ترکیه با ارزش تر از آن است که به خطر بیفتد. آنها استدلال می کنند که اقدامات تنبیهی اردوغان را هر چه بیشتر به جانب روسیه، چین و ایران سوق می دهد. و اردوغان که از سوی عدۀ کثیری از مسلمانان به عنوان قهرمان بی باک مسألۀ فلسطین مورد تقدیر قرار گرفته است، می تواند روابط ترکیه را با اسرائیل قطع کند. اما آنها اشتباه می کنند.

توسل واشنگتن به فشار ممکن است تلنگری به اردوغان وارد کند که به مسیر اصلاحات دموکراتیک باز گردد. از این گذشته، ترکیه از قطع ارتباط با ایالات متحده بیشتر متضرر می شود. آمریکایی ها نفوذ اقتصادی اروپایی ها را بر ترکیه ندارند. اما کنگره که از کله شقی های ترکیه خشمگین شده است، می خواهد دولت ترامپ حمایت های مالی وام دهندگان بین المللی، مانند صندوق بین المللی پول و بانک جهانی را از ترکیه متوقف کند. ترکیه با توجه به مشکلات اقتصادیش به این کمک ها نیاز خواهد داشت.

با ادامۀ نظام مند حذف نهادهای دموکراتیک ترکیه توسط اردوغان، سرمایه گذاران از این کشور فرار می کنند. با بالا گرفتن معضلات اقتصادی، حامیان پر تعداد اردوغان در جامعۀ اقتصادی ترکیه، در وفاداری خود نسبت به وی تجدید نظر خواهند کرد. بر خلاف ایران، ترکیه منابع نفتی ندارد که اشتباهات اقتصادی رهبرانش را جبران کند.

ترکیه علی رغم همکاری با روسیه علیه کردهای سوریه، از توسعه طلبی این کشور در منطقۀ دریای سیاه و جنوب قفقاز ناخشنود است. ترکیه ضمیمه شدن شبه جزیرۀ کریمه به خاک روسیه را به رسمیت نمی شناسد، از حرکت تاتارهای کریمه حمایت می کند و به نشانۀ اعتراض بندرهای خود را به روی حمل و نقل از جانب کریمه بسته است. اردوغان اگر چه با خشونت سخن می گوید، اما به ناتو نیاز دارد و این را می داند.

کاهش فشار بر ترکیه پیش از آزادی شهروندان بی گناه آمریکایی و پرسنل دیپلماتیک این کشور در ترکیه، ادعای ترکیه را مبنی بر این که دولت ترامپ «تنها به فکر مسیحیان است» تقویت می کند. این اقدام همچنین اردوغان را تشویق می کند که باور کند می تواند بد رفتاری کند و از عواقب آن در امان بماند.

بدگمانی نسبت به توطئۀ غرب برای تضعیف و تجزیۀ ترکیه – به ویژه از طریق تأسیس یک دولت کردی – از زمان شکست امپراتوری عثمانی از قدرت های متفق در پایان جنگ جهانی اول، تا کنون در ذهن ترکیه وجود دارد.

این باور که ترکیه در معرض چنین توطئه هایی است، هم باعث نا امنی ترکیه شده و هم دلیل نخوت حکومت این کشور است. ژنرال های ترک که زمانی قدرت مطلق بودند، و اینک اردوغان از آن ترس برای توجیه سرکوب شهروندان ترکیه و تحکیم قدرت خود سوء استفاده کرده اند.

ایالات متحده باید اطمینان حاصل کند که برانسون، دیگر اتباع این کشور و پرسنل ترک سفارت خانۀ این کشور در ترکیه، به زودی آزاد می شوند. این موضوع هر چه بیشتر به طول بیانجامد بازگشت و نجات روابط دو کشور دشوارتر خواهد شد، زیرا حکومت ترکیه بیش از پیش در دام گفتمان و لحن ضد آمریکایی خود گرفتار خواهد شد. کنترل تقریباً کامل اردوغان بر رسانه ها به این معنا است که می تواند آزادی برانسون و دیگران را به یک پیروزی دیگر برای خود تبدیل کند.

منبع: نیویورک تایمز

ترجمه: خبرگزاری کردپرس – سرویس ترکیه

بیشتر بخوانید:

اردوغان وعدۀ آزادی اندیشه می دهد / مراد یتکین

اینجا جهنم است / نورجان بایسل*

تأثیر پیروزی اردوغان بر کردها و ثبات منطقه / کمال چومانی

آخرین شانس صلح از نگاه اوجالان (قسمت اول) / بیستون عباسی

آخرین شانس صلح از نگاه اوجالان (قسمت دوم) / بیستون عباسی

آخرین شانس صلح از نگاه اوجالان (قسمت سوم) / بیستون عباسی

آیا سیسه بینگول از کشیش برانسون سالم تر است؟ / سرکان دمیرتاش

ترکیه قصد ندارد از شمال سوریه خارج شود / ریجن

اعراب در اسرائیل، کردها در ترکیه / بیستون عباسی

اردوغان در شولای آتاتورک / ایلهان تانر*

دەنگ بێژ: هنرمند مقاومت در برابر از یاد ر فتگی / دویگو یلدیز