به گزارش کردپرس، مراتع که امروزه در محافل علمی و معتبر دانشگاهی از آن به عنوان بستر حیات انسان ها نام برده می شود، سرمایه ای است که فقط نه به نسل حاضر بلکه به تمامی نسل های آینده کشور تعلق دارد، به طوری که این منبع با ارزش الهی در هر کشور تکیه گاهی مطمئن برای ذخیره سازی آب، پشتوانه ای برای تولید پایدار، زیستگاهی برای گونه های گیاهی و جانوری و حیات وحش، منبعی برای تولید اکسیژن، محلی مناسب برای گذراندن اوقات فراغت و تفریح، وسیله ای برای ایجاد اشتغال، وسیله ای برای تثبیت خاک شن های روان و عنصری برای پالایش آلودگی هوا به شمار می آید.

در بیشتر مراتع کردستان بویژه مناطق سارال و چهل چشمه که از غنای گیاهی برخوردار هستند عوامل متعددی برای تخریب عرصه های مرتعی وجود دارد که مهمترین آنها را می توان تبدیل کاربری از طبیعی به کشاورزی، افزایش تعداد دام، بوته کنی، تبدیل کاربری منابع طبیعی به زراعت، آتش سوزی، چرای زود رس، چرای طولانی، چرای شدید، برداشت محصولات فرعی، رقابت در چرا و اجرای پروژه های عمرانی دانست.

در تخریب مراتع فقر اقتصاد روستایی و فقر اجتماعی روستایی تاثیر گذار است که در فقر اقتصاد روستایی پایین بودن درآمد سرانه، فرصت های محدود شغلی، بازدهی کم زمین و در فقر اجتماعی بالا بودن بعد خانوار و پایین بودن سطح سواد مطرح است.

ضعف بنیه اقتصادی بهره برداران روستایی، پایین بودن هزینه تعلیف در مراتع، اتکا به نظام دامداری سنتی و آشنا نبودن روستائیان با ارزش اقتصادی دامداری باعث حضور دام مازاد بر ظرفیت مرتع در تمام فصول می شود.

عواملی چون پایین بودن متوسط درآمد سالانه خانوارهای روستایی، فقدان تنوع فعالیت های اقتصادی، اتکای صرف به دامداری، سطح تحصیلات پایین روستائیان منطقه و بالا بودن بعد خانوار عامل اصلی فقر اقتصادی و اجتماعی روستائیان به شمار می آیند. این عوامل در عین حال سبب استفاده بی رویه از منبع خدادای مرتع می شود.

توجه به اینکه در سال زراعی فصل خاصی برای استفاده از مرتع و برای تعداد محدودی دام در نظر گرفته می شود تا مرتع توان ترمیم خود به خودی را در طول سال زراعی و در طول عمر مفیدش داشته باشد. دامداران با چرای دام مازاد، بیش از توان مرتع و در فصل غیر مرتبط از مرتع در دسترس بهره برداری می کنند.

یکی از کشاورزان دیواندره ای می گوید: با وجود مهاجرت ها و اینکه دامداری در بسیاری از روستاها کمتر شده است مالکان اراضی کشاورزی به رسم چشم و هم چشمی و اینکه زمین بیشتری داشته باشند مراتع اطراف زمین خود را به زمین کشاورزی تبدیل می کنند.

خالد روحی ادامه می دهد: ادارات مربوطه هم خیلی زیاد روی این موضوع حساس هستند و همین الان ده ها نفر به علت تخریب مراتع در زندان به سر می برند اما همینکه مدتی از آن می گذرد مالک دوباره اقدام به تخریب مراتع می کند.

وی می افزاید: مراتعی هم که راه کشت را ندارد محل رویش گیاهان خوراکی است که در فصل بهار همه به این کوه ها هجوم می آورند و خیلی زودتر از موعد اتمام فصل آنها را برداشت می کنند. حتی بعضا شاهد آن بوده ایم یک سری افراد که دنبال سود از این کوه ها هستند با ادوات کشاورزی کار برداشت گیاهان را انجام می دهند.

مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری کردستان با اشاره به شروع طرح اجرای قرق مراتع در1720 هکتار اراضی استان گفت: مدت اجرای این طرح تا اوایل آبان ماه سال97 است . حفاظت خاک، افزایش تولید علوفه، و تقویت پوشش گیاهی از اهداف اصلی قرق مراتع و این مراتع پس از پایان مدت قرق و بهبود وضعیت پوشش گیاهی، برای بهره برداری آزادسازی می شود.

سعدی نقشبندی ادامه داد: مراتع شهرستان دیواندره از مراتع درجه یک استان به شمار می‌رود با توجه به بارندگی‌های امسال، شاهد رشد پوشش گیاهی قابل توجهی در منطقه هستیم که این موضوع احتمال وقوع آتش سوزی را افزایش می‌دهد.

وی افزود: تأثیر روحانیت و بالاخص امامان جمعه و جماعت در گسترش مشارکت مردم در اجرای طرح‌های منابع طبیعی و آگاهسازی افکار عمومی و اقشار مختلف جامعه در بحث جلوگیری از تخریب و تصرف عرصه‌های ملی و طبیعی و اطفای حریق برکسی پوشیده نیست.

نقشبندی اظهار کرد: تجربه نشان می‌دهد هر چقدر در بهبود معیشت بهره‌برداران در عرصه‌های طبیعی تلاش شود به همان نسبت تخریب در عرصه‌های طبیعی کاهش پیدا می‌کند.در شهرستان دیواندره ۶ شرکت تعاونی فراگیر با بیش از ۵۰۰ عضو ایجاد شده است که بهره‌برداران عرصه‌های طبیعی در زمینه مرتع، جنگل، بیابان، آبخیز و گیاهان دارویی امکان عضویت در آن را دارند.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری کردستان بیان کرد: صندوق حمایت از توسعه منابع طبیعی و آبخیزداری نیز به عنوان تأمین کننده منابع مالی این تعاونی‌ها، با هدف توسعه کمی و کیفی سرمایه گذاری با مشارکت تولیدکنندگان و بهره‌‌برداران و جوامع محلی در حال شکل‌‌گیری است که می‌تواند ابزار توانمندی برای توسعه سرمایه‌گذاری باشد و یکی از اقدامات تأثیرگذار این صندوق توسعه گیاهان دارویی، صنعتی و بومی در مراتع شهرستان است.

سعدی نقشبندی با اشاره به عملکرد منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان دیواندره گفت: پاسگاه ویژه حفاظت منابع طبیعی با احکام قضایی در قالب 95 فقره پرونده 40 هکتار اراضی ملی را از دست متصرفان خارج کرده است. برای ورود دام مهاجر نیز 81 پرونده قضایی تشکیل شد و دام های مهاجر غیرمجاز توسط نیروهای پاسگاه ویژه حفاظت منابع طبیعی برگشت داده شدند.