به گزارش خبرگزاری کردپرس، محمدرضا رستم‌پور با سودابه امینی شاعر و مدیر آفرینش‌های ادبی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان که با کتاب «فصل آهو و کبوتر» خویش میهمان برنامه‌ی «دو پنجره» در ایلام بود، گفت‌وگویی انجام داده است که آن را به علاقمندان ادبیات تقدیم می‌کنیم.

دوست داریم اول از شکل گرفتن فصل آهو و کبوتر بشنویم که به خاطر این کتاب، ایلام میزبان شما بود.

با سلام و عرض ادب، شکل گرفتن هر شعر مثل شکل گرفتن بخشی از زندگی است. شما که شاعرید خوب می دانید شاعر بخشی از وجودش را به شعر بدل می کند. بخشی از زندگی اش را در قالب کلمات می ریزد و پیش چشم مخاطب می گذارد. فصل آهو و کبوتر را من فصل دخترانه ها می دانم، دخترانه هایی که بالندگی دخترم زهرا را پیش چشمانم روشن کرد. اندوه زنانه ای در این شعر ها جاری است که از اندوه تاریخی زندگی زنان سرچشمه می گیرد دردهایی که به خاطر نادیده گرفتن بخش زنانه ی جهان در زندگی تک تک زنان کهن سال دیدم و به خاطر وقوع این دردها در روح گریستم و به بهانه ی دخترانه ی برای زهرا سرودم و به همه دختران وطنم تقدیم کردم.

مخاطبین کتابتان را در ایلام چگونه دیدید؟

مخاطبان کتاب من در ایلام بسیار هوشمندانه با شعرها مواجه شده بودند، شعرهایی که گاه به خاطر طرح مفاهیم فلسفی، عرفانی و اساطیری برایشان سنگین بود. شعر هایی که از منظر عاطفی عاطفی، حاوی عاطفه خاص زنانه و مادرانه بود. برایم جالب بود که پسران هم این مجموعه را خوانده بودند و نسبت به دختران کاملا متفاوت با شعرها مواجه شدند از منظر مردانه به جهان شعرها وارد شده بودند و بسیار دقیق کتاب را به تماشا مانده بودند.

از این که رودررو با مخاطب صحبت می کنید و ضعف و قوت کتاب را از زاویه ی دید آنها می بینید لذت می برید؟

من از بحث این نشست بسیار لذت بردم و نکات مهمی را دریافتم. اول این که نوجوان امروز بسیار منطقی است و با ذهنی خیال پرداز با جهان مواجه می شود این البته می تواند ضعف سبک زندگی امروز هم باشد به این معنی که از بچه ها انتظار داریم بزرگسالانه به زندگی نگاه کنند و فرصت خیال پردازی به آنها نمی دهیم. دوم این که نوجوان امروز آسان خواه هست و انتظار دارد شعر من درون آنها را برایشان بازخوانی کند در حالی که شعر باید جهان برتر از جهان واقعی را برای مخاطب به تصویر بکشد. سوم این که نوجوان امروز انتظار ندارد در ذهنش سوالی ایجاد شود یا لااقل وقتی با متن مواجه شود می خواهد متن روشن و بدون ابهام و تبیین کننده باشد در حالی که ابهام و ایهام برای شعر چاشنی و زیبایی بخشند. وقتی به ادبیات کهن مراجعه می کنیم گویی بخشی از زیبایی شعر را تامین می کند و کشف رازها و مناسبت ها و تضاد ها و درک ارایه های ادبی لذت مخاطب را به همراه دارد. بچه های امروز کمتر شعر می خوانند و مهارت ارتباط با متون به ویژه متون کهن را به دست نیاورده اند. کارهای خوانش متن (شعر، داستان، نثر) به آنها کمک خواهد کرد تا با متون ارتباط بهتری برقرار کنند و جهان متن را بشناسند. البته نوجوانانی که من در برنامه دو پنجره دیدم مخاطبان خوب ادبیات هستند و بسیار حرفه ای با کتاب فصل آهو و کبوتر مواجه شدند و به وجود تک تکشان افتخار می کنم.

دو پنجره را در کل کشور چگونه دیدید؟

کانون پرورش فکری در ایجاد محیط هنری برای نویسندگان می تواند نقش مهمی داشته باشد و اصولا جایگاه رشد نویسندگان رمان نوجوان، کانون است. نشست های دو پنجره فقط می تواند نویسنده را نسبت به شکاف نسلی و انتظارات مخاطبان نوجوان آگاه کند، مخاطبانی که با کتاب سر و کار دارند و به طور تصادفی به انتخاب کتاب می پردازند با نوجوان آگاه و کتاب خوان های حرفه ای فرق دارند و دو پنجره ما را به سمت کتابخوانی حرفه ای می برد. حداقل اثری که برنامه دو پنجره در این ده سال داشته مواجهه جدی نویسنده با مخاطبان کتاب هایش بوده است در عین حال برگزاری برنامه دو پنجره در نویسندگان و شاعران انگیزه تولید اثر فاخر را ایجاد کرده و یا بهتر بگویم افزایش داده است. افزایش آمار کتاب خوانی در میان نوجوانان حداقل هدفی است که در دو پنجره تحقق پیدا کرده و از آنجا که معیار مدیریت آفرینش های هنری ادبی برای انتخاب کتاب و نویسنده اعزامی به استان ها پرخواننده بودن کتاب های نویسندگان است، تقاضای دعوت از از سوی مربیان به کارشناسان استان و ستاد مطرح می شود و مربیان انتخاب کتاب از سوی اعضا را مورد نظر قرار می دهند و در واقع نویسنده ای به دو پنجره دعوت می شود که اعضای کتابخوان مرکز او را دعوت کرده باشند. به نظرم دو پنجره برنامه موفقی بوده که اگر اینچنین نبود عمرش به ده سال نمی رسید. این نهال ده ساله را در دست داریم و با تمام توان از آن مراقبت می کنیم.

دوست دارید دوباره به ایلام دعوت شوید و با مخاطبان نوجوانتان صحبت کنید؟

بله البته. پس از چاپ کتاب های تهمینه و فرانک که در انتشارات کانون در نوبت چاپ هستند.

نوجوان مخاطب امروز را چگونه ارزیابی می کنید پرسش ها و نقد هایشان کار ساز بود؟ کمی تلخ اندیش و بسیارآگاه و هوشمند هستند و باهوشی کلامی بالایی دارند که رفتار با زبان را خوب بلدند اما بیشتر باید بخوانند و به خیال خودشان مجال پرواز بیشتری بدهند. به نظر شما یک کتاب موفق چه ویژگی هایی می تواند داشته باشد؟

کتاب موفق کتابی است که نوجوان امروز را از منظر تخیلی، عاطفی، زبانی و فکری تربیت کند. تخیل، عاطفه و اندیشه در آثار فاخر ادبی جلوه می کنند. کتاب خوب نوجوان کتابی است که من برتر نوجوان را بیافریند و در عین حال اکنون اورا نیز مرور کند و به اصطلاح به من نویسی بپردازد و سطح عالی اخلاق و عاطفه را به عنوان ایده‌آل دست یافتنی برای نوجوانم ترسیم کند. دایره لغاتش دایره خیالش و دایره عواطفش بالاتر از سطح متوسط زبان و خیال و عاطفه نوجوان امروز است و در عین سادگی، صمیمیت و آسان یابی، آسان خواهی را در نوجوان تربیت نکند. کتاب خوب کتابی است که ذهن و زبان و عاطفه نوجوان را درگیر کند. در جهانی که نوجوان تحت تاثیر بمباران خبری است اخباری که سطحی هستند و عمق ندارند اما وقت و انرژی نوجوان را از آن خود می کنند. نویسنده خوب نویسنده ای است که با طرح مفاهیم انسانی اندیشه و عاطفه نوجوان را درگیر کند و او را به زندگی در کتاب خود وادارد.

مصاحبه و تدوین: محمدرضا رستم‌پور