به گزارش خبرنگار کردپرس، «آینده را باید ساخت»؛ این شعار هفته ملی کودک در سال جاری است. شعاری که به گفته روانشناسان حوزه کودک نگاه گیرایی را شامل کودکان نمی کند و در واقعیت امر تناقضی را با خود همراه دارد. چرا که در همین سال گذشته زندگی چند نفر از همین آینده سازان به دلیل سیستم نادرست اجتماعی و نبود قانون حمایتی نابود شد.
«سارا عباسی» اشاره می کند به کودک آزاریهای اخیر در کشور و بر این باور است:«روز و هفته کودک باید برای تأمین آینده کودکان و آرامش آنان در جامعه باشد نه اینکه تنها به یکسری برنامه های کلیشه ای و روتین برسد.»
صحت گفته های این روانشناس را به خوبی می توان در برنامه های فرهنگی برای کودکان و نوجوانان به خوبی دید به طوری که در هر مناسبت و برنامه ای رد پای کودکان فقط در ایستگاه های نقاشی دیده می شود و این گروه همواره در غرفه های کوچک روباز و روبسته نقاشی های تکراری با موضوعات از پیش تعیین شده را به عنوان کارنامه فعالیت های فرهنگی دستگاه های اجرایی برای خود ثبت می کنند.
در این میان سهم کودکان نه تنها در برنامه ها بلکه در تولیدات فرهنگی هم ناچیز شمرده می شود. همین است که برخی کارشناسان تأکید دارند هر جامعه ای موفق عمل می کند به گروه کودک خود تمرکز و توجه دارد اما نگاهی به برنامه های فرهنگی و تربیتی حوزه کودک و نوجوان نه تنها خلاهای قابل توجه تربیتی را اثبات می کند حتی به تعبیر خود مسئولان امر با چالش های مهمی مواجه است.
چالش هایی که نتیجه بی توجهی به آن می شود کودک آزاری، خشونت و تنبیه نادرست، ترس و دلهره از حضور در اجتماع و ...
احترام واقعی
می گویند کودک را باید شناخت. برای آن ارزش قایل شد و احترام. اما این شناخت و احترام چرا همچنان در قابی از سخن می درخشد و به مرحله عمل نرسیده است؟ به گفته یکی از تسهیلگران حوزه کودک، امروزه کودک کجای برنامه ریزیهای کشور قرار دارد. نه در حوزه اجتماعی نقشی برای کودکان در نظر گرفته می شود و نه در حوزه اقتصادی. نه در حوزه فرهنگی حضور دارند و نه در سیاست.
«اردشیر خدابخش» با انتقاد از بی تفاوتی محض نسبت به حضور کودکان در جامعه و نقشی که در آینده خواهند داشت، افزود:«ما زمانی می توانیم بگوییم در شناخت کودکان موفق بوده ایم که از همه نظر آنان را ببنیم و به فکر تأمین سلامت فکری و روحیشان باشیم.»
او از یکسری خشونت های پنهان در جامعه نام می برد و معتقد است:«تا زمانی که جلوی کودک به یکدیگر توهین می کنیم یا برخوردهای خشن داریم، تا زمانی که در مناسبت های مختلف مانند محرم حیوانات را جلوی چشمان کودکان ذبح می کنیم نمی توان گفت احترام کودک را نگه داشته ایم.»
اظهارات این تسهیل گر این را می رساند که خشونت های موجود در جامعه بر روح و روان کودک تأثیر منفی خواهد گذاشت به طوری که در ذهن او باقی مانده و سلامت فکری و روحی او را اسیر خود خواهد کرد.
خشونت هایی که گاه ناخواسته و گاهی هم به طور آگاهانه و یا به قصد تنبیه کودک صورت می گیرد و چه بسا آینده رفتاری کودکان را به قله های ناهموار روانه می کند.
بازداشتن از تحصیل، ازدواج اجباری زودهنگام، وادار کردن یا شدن کودک به کار، خشونت های کلامی و غیرکلامی، بی توجهی به احساسات کودک، محبت نکردن، کودک را تنها برای استحکام زندگی خود خواستن، تنها گذاشتن کودک به مدت طولانی یا رها کردن او، ندیدن خواسته ها و ... همه و همه از دیگر آسیب ها و یا در یک کلام کودک آزاریهایی هستند که از نظر این تسهیل گر به نگاه ویژه نیاز دارند.
قانونی که دیده نمی شود
شاید شعار هفته ملی کودک برای امسال باید به نوعی به منع کودک آزاری می رسید. مقوله ای که اخیراً بسیار دیده می شود و در مقابل برای کاهش آن تلاشی که اثرگذار باشد وجود ندارد.
باوجود آنکه لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان بعد از جنجال های بسیار به تصویب رسید اما گویا تنها روی کاغذ است چرا نه تنها این قانون از کودک آزاری نکاسته بلکه روز به روز هم بیشتر می شود.
زمانی می توان به حقوق برابر کودک دست یافت که قانونمندانه در برابر آنان رفتار کنیم. این را «محبوبه جوانمردی» از فعالان حقوق کودکان عنوان می کند. به گفته او مشکل کار اینجاست که فکر می کنیم کودکان به احترام نیاز ندارند و به خودمان حق می دهیم هر طور که می خواهیم با آنان رفتار کنیم.
«جوانمردی» بر این باور است که باید حقوق برابری کودکان را به رسمیت شناخت و برای این مهم نیازمند آموزش های بهینه در جامعه هستیم. آموزش هایی که جامعه را با نیازهای کودکان و حقوقشان آشنا سازد.
در واقع قانون حمایت از کودکان اگر بخواهد به اجرا برسد باید به مردم معرفی شود و از طرفی هم هرگونه تخطی از این قانون صورت می گیرد اگر مجازات های مرتبط برای آن اعمال گردد قطعاً کودک به آرامش و امنیت می رسد.
نقش والدین
خانواده اولین پله های احترام به کودک است. اگر این احترام از خانواده شروع شود به ترتیب در جامعه و میان اجتماع هم شکل خواهد گرفت. مطابق تحقیقات صورت گرفته رعایت حقوق کودکان از طرف پدر و مادر مسئله ای است که امروزه در تمامی جوامع توسعه یافته بنیان گذاشته شده و در واقع یکی از اصول اولیه میان خانواده محسوب می شود.
با این وجود اگر می خواهیم به کودکان ارزش بگذاریم و احترامشان حفظ شود باید والدین پایه های اول این مهم را گذاشته و به بیرون از خانه انتقال دهند.
تمام حرف فعالان حقوق کودک بر یک اصل می چرخد و آن هم این است که نباید کودک را تنها در روز کودک دید بلکه اگر می خواهیم آینده ای درخشان داشته باشیم این آینده سازان را در ایستگاه برابری قرار داده و به چرخه احترام و قانون بیافزاییم./
* گزارش: زیبا امیدی فر
نظر شما