رهبران ترکیه، روسیه، فرانسه و آلمان برای نخستین بار در استانبول گرد هم می آیند تا به شیوه ای مبسوط دربارۀ وضعیت موجود سوریه و راه حل های سیاسی برای آیندۀ این کشور گفتگو کنند.

رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه مدت ها است که در صدد است این نشست را با ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه، آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان و امانوئل ماکرون رئیس جمهور فرانسه برگزار کند و هدف او گسترش اقدامات و ابتکارات ترکیه – روسیه دربارۀ سوریه است.

ترکیه و روسیه [همراه با ایران] بنیان گذاران روند آستانه هستند، در حالی که فرانسه و آلمان بخشی از «گروه کوچک» هستند که توسط ایالات متحده تشکیل شده است. بنابراین، این تشکل جدید چهار کشور را می توان پیوند جدیدی میان ساز و کارهای مختلف بین المللی به شمار آورد که هدف آنها حل و فصل پایدار مسألۀ سوریه است.

با وجود این هنوز مشخص نیست که آیا این چهار کشور با دیدار های منظم خود در آینده یک ساز و کار جدید ایجاد خواهند کرد، یا نه. انتشار یک بیانیۀ مشترک پس از این نشست، نه تنها نشان خواهد داد که این چهار کشور دربارۀ چه مسائلی توافق یا اختلاف نظر دارند، بلکه به همۀ پرسش ها دربارۀ این که آیا این نشست یک گرد همایی موردی و روندی موقتی بوده است یانه، پاسخ خواهد داد.

موضوعی که در این نشست بیش از هر چیز نیازمند گفتگو است، وضعیت ادلب است. توافق ترکیه – روسیه در 17 سپتامبر انجام یک عملیات نظامی گسترده توسط ارتش سوریه علیه این استان، که هنوز گروه های مسلح افراطی زیادی را در خود پناه داده است، جلوگیری کرد. ترکیه و روسیه کنترل صحنه را به دست گرفته اند تا ادامۀ آتش بس را تضمین کنند و انتظار می رود برای نظارت بر روند تحولات یک مرکز فرماندهی نظامی مشترک در این استان تأسیس کنند.

در حقیقت اگر این توافق حاصل نمی شد و ارتش سوریه، به قیمت یک فاجعۀ انسانی و راه افتادن سیل جدید از پناه جویان، حملۀ نظامی خود را به این منطقۀ محصور آغاز می کرد، این نشست برگزار نمی شد. با توجه به این که خاطرۀ تلخ هجوم عظیم پناه جویان به سمت قارۀ اروپا هنوز تازه است، به ویژه آلمان و فرانسه ترجیح می دهند آتش بس در ادلب ادامه یابد.

رهبران در این نشست دربارۀ تشریک مساعی با هدف فراهم کردن فرصتی برای مذاکره دربارۀ حل و فصل سیاسی در سوریه نیز گفتگو خواهند کرد.استفان دمیستورا نمایندۀ ویژۀ سازمان ملل متحد در امور سوریه، که اعلام کرده است در ماه نوامبر منصب خود را ترک خواهد کرد، همواره از دمشق و گروه های معارض خواسته است کمیتۀ تدوین قانون اساسی را تشکیل دهند و کار برای تدوین قانون اساسی جدید سوریه آغاز شود.

برای این هدف، ترکیه، آلمان و فرانسه می توانند به روسیه فشار بیاورند، زیرا توان این کشور برای متقاعد کردن بشار اسد رئیس جمهور سوریه برای شرکت فعالانه در پروسۀ سیاسی بیش از هر کشور دیگری در جهان است. روسیه نیز در مقابل کمک مالی سخاوتمندانۀ شکروهای اروپایی و اتحادیۀ اروپا را درخواست خواهد کرد تا پناه جویان سوریه بتوانند به خانه های خود باز گردند و بازسازی این کشور جنگ زده تسهیل شود.

علی رغم غیبت ایالات متحده در این نشست، ترکیه، آلمان و فرانسه اجازه نمی دهند روسیه این نشست را به یک پلتفورم ضد آمریکایی تبدیل کند، اما کاملاً قطعی است که مسألۀ حضور نظامیان آمریکایی در سوریه و حمایت آنان از گروه کرد [یگان های مدافع خلق] YPG در دستور کار این نشست خواهد بود. بدون تردید حمایت از تمامیت ارضی سوریه و تداوم مبارزه با تروریست ها مورد تأکید همۀ کشورهای حاضر در نشست قرار خواهد گرفت.

با وجود این، چیزی که قطعی نیست این است که آیا نشست سران چهار کشور راه حل جدیدی برای حل و فصل بحران هفت سالۀ جنگ داخلی سوریه به همراه خواهد داشت. منابع دیپلماتیک چندان خوش بین نیستند که این نشست بتواند یک نقشۀ راه یا مجموعه ای از ایده های جدید برای حل مسأله پیشنهاد کند. با این حال آنها معتقدند این که کشورهایی با مواضع متفاوت دربارۀ مسأله بتوانند گرد هم بیایند و شاید برای کم کردن تفاوت هایشان تلاش کنند، به خودی خود امری پسندیده است؛ دست کم به خاطر فرصتی برای صلح در سوریه.

منبع: حریت

ترجمه: خبرگزاری کردپرس – سرویس سوریه

بیشتر بخوانید:

رضایتمندی ستم دیدگان: جامعه شناسی مقلوب / گوکهان باجیک

همگن سازی نهایی در ترکیه / چنگیز آکتار

پایان تکثر فرهنگی در مناطق کردنشین ترکیه / نورجان بایسل

مصاحبۀ ریجن با سخنگوی YPG: 900 عضو داعش از 44 کشور جهان در اسارت YPG هستند

روابط ترکیه – اقلیم کردستان یک سال پس از همه پرسی استقلال / پل ایدون

تلاش اردوغان برای حل معمای خاشقچی دغدغۀ آزادی رسانه ها نیست / گوکجان آیدوغان

برانسون، خاشقچی، ایران: فرصت ها و چالش های روابط ترکیه - آمریکا / ادوارد جی. استافورد

کمالیسم راست گرا و ارتش ترکیه / گوکهان باجیک

آیندۀ مناسبات آنکارا – واشنگتن در دوران پس از ازادی برانسون – سرکان دمیرتاش

9 پیامد منفی مناقشۀ برانسون برای اردوغان / ایلهان تانر