از 2 روز پیش که خبر تعیین جایزه نقدی 12 میلیون دلاری برای شناسایی و دستگیری مراد قاراییلان، جمیل باییک و دوران کالکان 3 رهبر ارشد PKK از سوی وزارت امور خارجه آمریکا اعلام شد واکنش های زیادی در محافل سیاسی، شبکه های مجازی و اتاق های فکر خاورمیانه و جهان داشت. ولی تعیین جایزه نقدی برای شناسایی هویت و محل اختفا این 3 رهبر PKK پایان قضیه نبود و در کمتر از 24 ساعت باز از سوی آمریکا خبری منتشر شد که هر چند در سایه خبر اولی ماند و رسانه ها توجه زیادی به آن نکردند ولی در واقع بازگو کننده پیامدهایی بود که تعیین جایزه نقدی برای شناسایی 3 رهبر PKK در منطقه خواهد شد. در کمتر از 24 ساعت از انتشار خبر اولی، جیمز ماتیس، نماینده ویژه دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا در امور سوریه از طریق ویدئو کنفرانس به واشنگتن وصل شده و در اظهاراتی عنوان کرد: "همانگونه که PKK را گروه تروریستی می دانیم به هیچ عنوان YPG را گروه تروریستی نمی دانیم و هیچ زمانی نیز ندانسته ایم".

بنابراین برای بررسی اولین پیامدی که اقدام وزارت امور خارجه آمریکا علیه 3 رهبر PKK در منطقه خواهد داشت را باید در اظهارات این فرستاده ویژه ترامپ به سوریه جستجو کرد. همانگونه که ترکیه نیز با احتیاط به این موضوع نزدیک شده است در واقع چنین تصمیمی از سوی آمریکا در چنین برهه ای به نوعی یک ایجاد فضای تنفس برای کردهای سوریه و YPG خواهد بود که اردوغان و ترکیه تلاش بسیار زیادی به خصوص در حوزه اروپا برای نشان دادن ارتباط YPG با PKK انجام داده و به نوعی با توجه به تحولات اخیری که بعد از نشست 4 جانبه استانبول با حضور روسای جمهور ترکیه – روسیه – آلمان – فرانسه صورت گرفته است به نظر می رسد که در اقدام خود موفق هم بوده است. فرانسه ای که همواره از منافع کردهای شمال سوریه حمایت می کرد و انتقاداتی تندی از ترکیه به خاطر اقدامات نظامی در شمال سوریه انجام می داد بعد از نشست 4 جانبه و شروع حملات توپخانه ای ارتش ترکیه به شرق فرات سکوت کامل اختیار کرد. روسیه ای که در گذشته روابط خوبی با کردهای سوریه داشت در چند ماه اخیر به کلی تغییر مواضع صورت داده و به انتقاد از کردهای حاضر در شرق فرات پرداخته و آلمان نیز به مانند فرانسه در برابر حملات ارتش ترکیه به شرق فرات سکوت کامل اختیار کرده بود. این وضعیت برای آمریکا و کردهای شرق فرات فضای بسیار نگران کننده ای را به وجود آورده بود و این فضا نیاز به تغییر داشت. آمریکا باید دست به اقدامی می زد که YPG را مستقل از PKK نشان دهد. تعیین جایزه نقدی 12 میلیون دلاری برای شناسایی محل اختفا 3 رهبر ارشد PKK شاید مستقیما YPG را مستقل از PKK نشان ندهد ولی اظهارات نماینده ویژه رئیس جمهور آمریکا در امور سوریه بلافاصله بعد از این تصمیم و تاکید بر تداوم همکاری ها با این نیروهای محلی در شمال سوریه تابلویی را ترسیم می کند که آمریکا در آن می خواهد به جهان نشان دهد همانگونه که PKK گروه تروریستی بوده و در پی مبارزه با آن هستیم YPG کاملا سازمانی مشروع بوده و به همکاری با این گروه ادامه خواهیم داد. مواضع سختگیرانه ترکیه بعد از انتشار اخبار به این تصمیم آمریکا و انتقاد از آن از این پیامد نشات می گیرد. ترک ها به خوبی می دانند که آمریکا در این برهه زمانی برای نشان دادن حسن نیت خود به آنکارا این کار را انجام نداده است.

این تنها پیامد تصمیم وزارت خارجه آمریکا در خصوص این 3 رهبر ارشد PKK نبوده و از پیامد های دیگری نیز می توانیم سخن بگوییم که یکی از مهمترین آن ها ایجاد فضای بازتر برای پارتی در شمال عراق و قدرت گرفتن مسعود بارزانی در اقلیم کردستان خواهد بود. سخن گفتن از مراد قاراییلان، جمیل باییک و دوران کالکان در واقع سخن گفتن از شاکله اصلی PKK است. این 3 تن استخوانبندی PKK را تشکیل می دهند و تصمیم آمریکا فضایی را برای این 3 رهبر PKK ایجاد خواهد کرد که از حضور پررنگ در تمامی محافل خودداری خواهند کرد. کم رنگ شدن این 3 رهبر در داخل PKK به معنی کم رنگ شدن تمام PKK در اقلیم کردستان بوده و این موضوع نقش پررنگ پیشمرگه های کرد و مسعود بارزانی را به همراه خواهد داشت.

یکی از دیگر پیامد های این تصمیم که بار دیگر به شمال سوریه مربوط می شود قدرت گیری شورای میهنی کردهای سوریه از این تصمیم خواهد بود. آمریکا هر چقدر هم تلاش کند YPG را مستقل از PKK نشان دهد این دو نیرو را نمی توان کاملا مستقل از یکدیگر دانست. بسیاری از رهبرانی که در داخل YPG وجود دارند فرماندهانی هستند که سالیان سال در داخل PKK بوده و بعد از تشکیل یگان های مدافع خلق YPG به این نیروها ملحق شده اند. این یک واقعیت غیر قابل کتمان است. حال از بحث وابستگی ایدئولوژیکی YPG به تفکرات عبدالله اوجالان هم گذر کنیم نیروهای YPG وابستگی های زیادی به PKK دارند. کم رنگ شدن نقش قاراییلان – باییک – کالکان در داخل PKK به معنی تضعیف PKK بوده و تضعیف PKK خود به خود به ضعیف شدن YPG خواهد انجامید. در واقع از این منظر تصمیم آمریکا شمشیر دولبه ای خواهد بود با این که تلاش می کند تا یک فضای مشروعیت سازی در جهان برای YPG کسب کند از طرف دیگر باعث تضعیف این نیروها در داخل سوریه خواهد شد. تضعیف YPG در داخل شمال سوریه به معنی قدرت گیری شورای میهنی کرده های سوریه به عنوان اصلی ترین رقیب آنان در عرصه سیاسی خواهد بود. شورای میهنی کردهای سوریه می تواند از فضای به دست آمده استفاده کرده و ابتکار عمل را به دست بگیرد.

خبرگزاری کردپرس/سرویس ترکیه/ محمد شریفی کرجان