لوله تفنگش را می شکند تا نیِ بسازد و پشت به سال ها شکارچی بودنش نماید ، آخر او مدت های مدیدی است نوای باستانی سرزمینش را در سینه دارد و آنچنان زیبا و هنرمندانه آن را بر «دوزله» جاری می سازد که شنونده را به شور و وجد می آورد؛ ملودی هایی دلبرانه که تاریخی کهن و باستانی را تداعی می کنند و امروز از حنجره و گلوی کهن ترین نوازنده موسیقی مقامی ایران تبدیل به شاهکاری جاودانه می گردند.
به گزارش خبرنگار حوزه فرهنگ و هنر کُردپرس،دیروز سالیاد مبارک تولد پیغمبر اسلام بود .مهندس بیگی از فعالان فرهنگی و مدیران شهری تهران زنگ زد و من را برای جشن تولد هنرمند نام آشنای کُرد دعوت نمود.بسیار مشتاق بودم که به دیدارش بروم.پیشتر وصف هنرش را شنیده بودم ، اما زیارت و هم کلامی با او ، اشتیاقم را فزونتر می کرد تا به این جشن تولد هنری بروم.تولدی که روزش متبرک به نام «محمد مصطفی» شده بود.
نامش علیدوست فلاحتی است.متولد سال ۱۳۱۰ در ایلام و مسن ترین مقامی نواز ایران است که سال گذشته در جشنواره موسیقی مقامی کرمان این عنوان به او عطا شد.او کوله باری از عناوین و جوایز ملی و محلی و بین المللی را در کارنامه خود دارد و به گفته خودش موسیقی را نه برای این تعارفات، بلکه برای شادی مردم می نوازد.
فلاحتی کارمند بازنشسته سازمان محیط زیست است و بیش از ۵۰ سال است که به نوازندگی «دوزله» همت گماشته که البته این هنر را بصورت شفاهی و بدون استاد فراگرفته است .
او دربارهٔ چگونگی آشنایی خود با ساز دوزله این چنین می‌گوید: «هنگامی که کودک خردسالی بودم در مراسم جشنی صدای دوزله را شنیدم و به آن علاقه‌مند شدم هر جا که صدای دوزله می‌آمد به آنجا می‌رفتم تا شاید روش نواختن آن را بیاموزم.»او کهنسال‌ترین نوازنده موسیقی نواحی حال حاضر ایران است.
حول و حوش ساعت ۷ عصر بود که به خانه دختر استاد رسیدیم.استاد ساکن ایلام است اما برای مداوای درد زانوهایش به تهران آمده است.به استقبالمان آمده بود و به همراه ما با زحمت از پله های(ناجوانمرد) آپارتمان بالا آمد.خوشرو بود و محاسن سفیدش نورانیت چهره اش را جذاب تر کرده بود.خانواده دخترش با صفا و صمیمیت از ما استقبال کردند .علاوه بر خانواده استاد و من و مهندس بیگی دو جوان هنرمند دیگری همراه ما بودند که در یکسال گذشته سرگرم ساخت مستندی از زندگی استاد فلاحتی شده اند.«میلاد شمالی» و «بهزاد بابایی»تهیه کننده و کارگران مستند ، آنانس فیلم را برای ما پخش کردند که الحق کار درخوری از آب درآمده بود.هم موضوع ، هم لوکیشن و هم فیلمبرداری و صدابرادری چنان چفت و بست شده بود که تماشگر را راغب به دیدن فیلم می کرد.«میلاد شمالی»، تهیه کننده فیلم گفت:مستند را برای جشنواره های جهانی آمده می کنیم و می خواهیم گوشه ای از عظمت هنر کشور و منطقه و بخشی از موسیقی در حال فراموشی سنتی را به جهان نشان دهیم.شمالی ، با اشتیاق هنرمندانه خود از جذابیت موضوع و همکاری استاد فلاحتی در ضمن کار توضیح داد و اشاره کرد:آقای فلاحتی توانمندی بخصوصی در حوزه سازهای سنتی دارد و (سرنا،دوزله و انواع نی ها) را با هنرمندی تمام می نوازد که این باعث شده مستند جالب از آب درآید.اما بهزاد بابایی کارگردان مستند از نبود سرمایه گذاری که به مسائل مهمی اینچنین بها دهند گلایه کرد و گفت:ما به عنوان فیلمسازان مستقل همواره با دشواری های زیادی در کار روبرو هستیم و متاسفانه نهاده هایی که توان همکاری را دارند در این زمینه کمکی نمی کنند.او ادامه داد:برای ساخت این فیلم هزینه زیادی کرده اند و برای پایانبندی و ارائه به جشنواره های معتبر ، منابع دیگری لازم است که با بودجه شخصی قدری کار سخت شده است.
استاد شمع ها را فوت کرد و ما برایش (مبارک مبارک تولدت مبارک) خواندیم او هم چند نفسی برای ما ساز نواخت.اما در کنار استاد ، همسر خوش سیمایشان، با وصف آن که نزدیک به ۸۰ سال از عمرشان می گذرد ، بسیار با وقار و بلند قامت که استاد را در همه حالی حمایت کرده اند در کنارش نشسته بود. به گفته استاد فلاحتی از کودکی با همسرشان بزرگ شده اند و تا به امروز یار وفادارشان بوده اند.استاد قدری از ارزش و جایگاه هنر سنتی و آیین دوزله نوازی گفت که دارای چه تاریخ کهنی است و این که با بی مدیریتی متولیان عرصه هنر و فرهنگ ، این ساز قدیمی فراموش شده و نسل جدید کم‌کم در حال از یاد بردن آن است.چه خوب گفت : «میلاد شمالی» که به جای برخی وسایل موسیقی غربی که مد شده و به عنوان ابزار موسیقی کودک، به کودکان عرضه می شود، کسی به فکر احیای جایگاه این وسیله موسیقیایی و شناساندن آن به کودکان و نوجوانان این سرزمین باشد.مهندس «مصطفی بیگی» از مدیران شهری تهران هم با خوشحالی از حضور در خدمت استاد فلاحتی گفت: شایسته است بزرگان و هنرمندان سرزمینمان را از یاد نبریم و قدردان زحمت هایشان باشیم.
اما موضوع جالب این است که استاد فلاحتی علاوه بر نواختن ساز، دستی در ساخت انواع دوزله و نی دارد و قادر است بر روی هر وسیله چوبی،آهنی و پلاستیکی دوزله بسازد.استاد میله خودکاری به من‌نشان دادکه با هنرمندی تبدیل به دوزله شده بود و میلاد شمالی گفت که این‌نوع از دوزله چندین‌خواهان از آلمان و استرالیا و کشورهای اروپایی داشته است.او می گوید می توان این ابزار موسیقی تبدیل به یک هدیه فرهنگی شود و در استان‌ایلام و جاهای دیگر به توریست ها و گردشگران‌عرضه شود، البته اگر کسی به ارزش کار توجه کند.
شب زیبایی بود و من در کنار بداهه نوازی ها و سخنان‌شیرین استاد و خانواده محترمشان و همچنین تلاش آن دو جوان فیلمساز که کار ارزشمندی آماده کرده بودند احساس لذتبخشی داشتم اما جایی در ته دلم از موضوعی ناراحت بود که چرا همواره هنرمندان و بزرگان ما باید در سکوت خبری و فراموشی از سوی مسئولان ، جامعه هنری قرار بگیرند در حالی که شاعر در وصف هنرمند می گوید:
نگاهت در دلم نقش آفرین است
هزاران آفرین حق تو این است
هنرمند دو گیتی با ظرافت
یقینا خالق طرح برین است
گزارش - افشین غلامی
نظر شما