به گزارش خبرنگار کردپرس، کج کارکردی ها در ساختار شوراهای شهر در سال های اخیر زمینه بروز فساد و شکل گیری نهادی انحرافی را در عرصه مدیریت شهری در سال های اخیر شکل داده بود.

شوراها به محلی برای کسب درآمد عده ایی تبدیل شده بود که با استفاده از رانت و موج سواری ها توانسته بودند به پارلمان محلی راه یابند. اما طی دو سال اخیر مبارزه با فساد گسترده در نهاد شوراها از سوی قوه قضاییه آغاز شد. استارت این حرکت با انحلال و دستگیری 6 تن از اعضای شوراهای اسلامی دور پنجم مهاباد و چندین شهردار در مهاباد و ارومیه شکل گرفت که هنوز هم ادامه دارد.

«صلاح الدین خدیو»، فعال مدنی معتقد است؛«مجموعه رسیدگی ها، حسابرسی ها در راستای شفافیت و سلامت اداری که در ٢ سال اخیر انجام گرفته است قطعا زمینه لازم را برای عملکرد دقیق و درست دور ششم شوراهای شهر فراهم کرده است».

در ادامه گفت و گوی خبرنگار کردپرس با این کنشگر اجتماعی در خصوص عملکرد شوراهای ادوار و آینده شورای دور ششم در سایه نظارت ها و حسابرسی ها را می خوانید؛

نگاه درآمدزایی به نهاد شورا و انحراف از مسیر اصلی

صلاح الدین خدیو در گفتگو با خبرنگار کردپرس می گوید: طبق قانون شوراها و طیف های کارکردی که بدین منظور شکل گرفته‌اند مشخص است که نقش و جایگاه شوراها در مدیریت شهری تا چه حد حائز اهمیت است. تجربه دو دهه گذشته این میزان از اهمیت و نقش و جایگاه شوراها را نشان داده است. بنابراین انتخاب درست، کارشناسی و منطقی می تواند ظرفیت های عظیم شورا را به منصه ظهور برساند. البته این مسئله نیز انکار نمی شود که مشکلاتی که در ادوار قبلی شوراهای شهر وجود داشت سبب تنزل جایگاه شوراها شده است. اما در کنار آن برخوردهای قضایی که اخیراً با فساد های موجود در این نهاد انجام شده است استارت سالم سازی در نهاد شوراهای اسلامی شهر و روستا را زده تا این نهاد دقیقاً مطابق با ظرفیت های قانونی خود عمل کند و به شهر و شهروندان خدمت نمایند.

او ادامه می دهد: مدت زمانی طول کشید تا شوراهای شهر در ادوار گذشته توانستند از لحاظ قانونی جایگاه خود را در مدیریت شهری و روستایی پیدا کنند این نا مشخص بودن جایگاه آنان سبب شد تا نهادهای دولتی دیگر به چشم نهادی پولساز و درآمدزا به شوراها نگاه کنند و همین امر دلیلی بر کج کارکردی شوراها در سطح کشور شد.

تازگی و نوپا بودن این نهاد، خلأهای قانونی موجود، ضعف های آشکار در قوانین و عدم نظارت کافی بر عملکرد شوراهای شهر سبب انحراف در عملکرد شوراهای ادوار شد.

درگیری‌های جناحی و نزاع های سیاسی حاشیه امنی برای شوراهای شهر

او اضافه می کند: دلیل دیگری هم که می‌توان به آن اشاره کرد این است که درگیری‌های جناحی و نزاع های سیاسی به حاشیه امنی برای شوراهای شهر در طول سالیان گذشته تبدیل شده بود و اعضای شورا غالبا به یکی از جناح‌های سیاسی تمایل نشان می‌دادند تا بتوانند از این طریق منتفع شوند. اما در طی عملکرد قوه قضاییه به ریاست جناب رئیسی، شاهد تحول جدی در این بخش هستیم.

مجموعه رسیدگی ها، حسابرسی ها در راستای شفافیت و سلامت اداری که در ٢ سال اخیر انجام گرفته است قطعا زمینه لازم را برای عملکرد دقیق و درست دور ششم شوراهای شهر فراهم کرده است.

چرا نخبگان از شوراها کنار گرفتند؟

فعال مدنی در خصوص دلایل عدم حضور نخبگان و سرخوردگی آنان برای حضور در شوراهای شهر نیز می گوید: اصولاً می‌بایست در هر شهر پاکدست ترین، خوشنام ترین و تواناترین قشر جامعه که تخصص لازم را هم در این زمینه دارند، به عضویت شورای شهرها نائل شوند، همچنانکه در دوره اول نخبگان سیاسی و دانشگاهی وارد کار شدند و استقبال فراوانی هم از آن شد.

اما به موازات آن که نهاد شوراها با کج کارکردها روبرو شد و جنبه های مالی و درآمدزایی شورا بر عملکرد دقیق و قانونی آنها پیشی گرفت، نخبگان برای عضویت در شوراها دچار سرخوردگی شد و در نتیجه کسانی با اهداف منفعت گرایانه به سمت شوراها جذب شدند و نخبگان هم کنار کشیدند.

با وجود نظارت قوه قضاییه که ا جدیت فراوان در حال است، احتمال می‌رود که نخبگان دانشگاهی و سیاسی در جامعه دوباره بتوانند در انتخابات شوراها عضویت یابند و شورا به جایگاه واقعی خود، هم از باب انتخاب شوندگان و انتخاب کنندگان برسد.

قانون شوراها به اصلاحات جدی نیاز دارد

خدیو تاکید می کند: قانون شوراها به اصلاحات جدی نیاز دارد که یکی از آنها می تواند حسابرسی مالی اعضای شورا در قبل و بعد از فعالیت در این نهاد باشد، در واقع رسیدگی و نظارت مالی اعضای شورا و حتی حامیان آنها در انتخابات می تواند، مطلوب باشد همان گونه که برای مسئولان رده بالای مملکت هم این قانون لحاظ می شود. چرا که این مسئله می‌تواند تا حدودی در عملکرد آنها تاثیر گذار باشد.

از سویی دیگر موضوع انتخاب شهردار به صورت مستقیم از سوی مردم هم می تواند تا حد زیادی دست شوراها در این انتخاب کوتاه کند و در این حالت انتظار می رود از فشارهای وارد بر شهرداری ها و قدرت و اختیارات شوراها کاسته و در کنار آن خدمات رسانی های بیشتری در شهر انجام بگیرد.

انتخابات قومی و طایفه ایی مانع توسعه و آبادانی شهرهای آذربایجان غربی

فعال مدنی، بروز عوامل قومی و مذهبی در انتخابات استان آذربایجان غربی را آسیبی جدی می داند و می گوید: متاسفانه تجربه دو دهه گذشته نشان داده که انتخابات قومیتی کمکی به توسعه و آبادانی شهرهای استان انجام نداده است و امیدوارم که در دور ششم مردم آذربایجان غربی به پاکدستی و شایستگی و شایسته سالاری اعضای که راهی شورای شهر می کنند، توجه داشته باشند چرا که مباحث قومیتی و طایفه ایی تاکنون نتوانسته نتیجه مطلوبی در بر داشته باشد.

او اضافه می کند: مردم باید نامزدهایی که بحث های قومیتی را مطرح می‌کنند بایکوت کنند و اجازه ندهند این قبیل مسائل در انتخاب آنها تاثیر گذار باشد.

خدیو با اشاره به شهرهایی که چند قومیتی هستند، نیز می گوید: در این شهرها ایجاد لیست های متحد و مشترک به دور از نگاه قومی و مذهبی و بر اساس توانایی ها و شایسته سالاری می تواند انتخابات سالم تر و موفق تری را به منصه ظهور برساند. امیدوارم در ششمین دور انتخاباتی شاهد بحث های قومیتی نباشیم، زیرا انتخابات طایفه ایی، قومی و مذهبی آسیب جدی در راستای انتخابات آذربایجان غربی بوده و اجازه داده تا کج کارکردها به راحتی وارد نهاد شوراها شوند و عملکرد آن را با انحراف روبرو کنند.

نبود برنامه منسجم در انتخابات؛ رانندگی بدون چراغ در شب است

او به نقش و اهمیت وجود احزاب سیاسی در این حالت اشاره کرده و بیان می کند: وجود احزاب می‌تواند تا حدود زیادی از کج کارکردها و انحرافات احتمالی موجود در ساختار شوراها جلوگیری کند، احزاب سیاسی در حال حاضر فعال نیستند و در گردونه انتخابات نقش چندانی ندارند. اما در صورتی که در روند انتخابات با دیدگاهی برنامه محور شرکت می کردند، می توانستند تا حدود زیادی از انتخابات ناسالم و احساساتی جلوگیری کنند.

در واقع انتخابات بدون وجود برنامه و محور مشخص، همانند رانندگی بدون چراغ در شب است. متاسفانه انحرافات شوراها در نبود ساختار حزبی منسجم و برنامه مشخص شکل گرفته اند و متاسفانه امروزه اکثر شوراهای شهر با مشکلات متعدد قضایی روبرو بوده اند.

او از تجربه نسبتا موفق شورای شهر بوکان هم خبر می دهد و می گوید: بوکان در دور پنجم شوراهای شهر در مقایسه با سایر شهرها تجربه ایی نسبتا موفق ارائه کرد و توانسته با به کارگیری خرد جمعی و ارائه یک لیست مشخص انتخاباتی شایسته‌سالاری را در راس امور قرار دهد و با این تجربه موفق توانستند در حد امکانات موجود به عمران و آبادانی شهر هم خدمت کنند.

ظهور پارادایمی نو و تغییراتی مثبت در انتخابات، با برخورد قاطع قوه قضاییه

خدیو اضافه می کند: هنوز هم این امکان وجود دارد، نامزدهای انتخاباتی بعد از مشخص شدن تایید صلاحیت ها می توانند در صورت امکان لیست های بر اساس تخصص و شایسته‌سالاری آماده کنند تا مردم بتوانند بر اساس لیست های موجود و به دور از دیدگاه های قومی، طایفه ای و خویشاوندی اقدام به انتخاب و گزینش اصلح کنند.

فعال مدنی در خصوص شورای منحل شده دوره پنجم شهر مهاباد نیز می گوید: این دوره از شورا در مهاباد هم از آسیب هایی که ذکر آنها رفت مبرا نبود و متاسفانه بازتابی از شوراهای کج کار کرد در سطح کل کشور بود که امیدواریم در این دوره شاهد پارادایمی نو و تغییراتی مثبت در سطح نهاد شوراها در مهاباد باشیم.

او ادامه می دهد: گمانه زنی هایی در خصوص عدم استقبال مردم برای شرکت در ثبت نام انتخابات شوراها در شهر مهاباد بعد از انحلال دور پنجم وجود داشت اما خوشبختانه روال کار متفاوت بود و استقبال خوبی از ثبت نام انتخاباتی شد. نامزدهای انتخاباتی باید برخوردهای قضایی و نظارتی که بر نهاد شوراها در یک سال اخیر انجام گرفته است را درس مثبتی پیش روی خود ببینند و سپس وارد این عرصه شوند و بدانند که نظارت وجود دارد و همین مسئله باعث می شود شوراهای آینده در کارکرد متفاوت باشند.

خدیو در پایان ضمن دعوت مردم به مشارکت در انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا را بیان کرد: از این تریبون اعلام می‌کنم که شخصاً از هیچ کدام از کاندیداها و نامزدهای انتخاباتی حمایت نمی‌کنم و تنها هدف من جلب مشارکت مردم برای شرکت در انتخابات سالم و تاثیر گذار است.

گفت و گو/ تانیا شعفی