به گزارش خبرنگار کردپرس، قاچاق دام در آذربایجان غربی به عنوان یکی از قطب های دامپروری کشور که امروزه به گذرگاه قاچاق دام تغییر نام داده است، اقتصاد این استان را تهدید می کند.

اوایل آبان ماه سال جاری، پلیس امنیت اقتصادی فرماندهی انتظامی آذربایجان‌غربی کشفیات دام قاچاق در این استان از ابتدای سال را 4 هزار و 200 راس عنوان کرد.

اما این آمار در فاصله 21 روز جهشی چند برابری پیدا کرد. به نحوی که در 21 آبان ماه، فرمانده قرارگاه مبارزه با قاچاق کالا و ارز آذربایجان‌غربی قاچاق دام در استان را بیش از ۲۹ هزار و ۲۰۰ راس اعلام کرد و گفت: این رقم نسبت به سال گذشته ۱۰ برابر افزایش یافته است!

افزایش قابل توجه قاچاق دام نه تنها نسبت به سال گذشته بلکه تنها نسبت به 20 روز ابتدایی آبان ماه نشان می دهد که آذربایجان غربی و قطب دامپروی کشور رسما به گذرگاه قاچاق دام تبدیل شده است.

کشف محموله های قاچاق دام مبارزه با قاچاق دام نیست

در آذربایجان غربی برخلاف سایر استان های کشور حجم اقتصاد و سرمایه گذاری در بخش کشاورزی و دامی بیشتر از صنعت است، اما با وجود منابع غنی در حوزه کشاورزی و دامپروری، بهره برداری خوبی از این بخش در این استان صورت نگرفته است. این درحالی است که این استان ظرفیت تامین نیاز بازارهای داخلی و حتی بازارهای خارجی را در بخش کشاورزی و دام دارد.

اما مشکل قاچاق دام از سال ها پیش وجود داشته و تاکنون راهکاری اساسی برای ریشه کن کردن این مشکل به غیر از برخورد با قاچاقیان دام شکل نگرفته است و تنها در این سال ۱۷۴ نفر که در صدد قاچاق احشام از استان به کشورهای همسایه بودند، دستگیر شده اند.

نباید کشف محموله های بزرگ قاچاق در محورهای مواصلاتی یا مرزها، مبارزه و کنترل قاچاق دام تلقی و با این کار به پاکسازی صورت مسئله اقدام شود.

کشف ۲۹ هزار و ۲۰۰ راس دام قاچاق در هشت ماهه ابتدایی سال در آذربایجان غربی با ارزش ریالی ۵۶۰ میلیارد ریال، نشانگر خسران اقتصاد دامپروری در این استان است.

چرا قاچاق دام سودآور است؟

اخیرا رییس جهاد کشاورزی آذربایجان غربی؛ قاچاق دام در استان را از مشکلات افزایش قیمت گوشت قرمز در ماه‌های اخیر دانست و تاکید کرد؛ «ضروری است اقدامات لازم از طریق مراجع ذی صلاح با جدیت پیگیری شود.»

نوسانات قیمت ارز، افزایش قیمت گوشت قرمز و تفاوت قیمت دام زنده در کشورهای همسایه که نزدیک به پنج برابر قیمت آن در مقایسه با داخل کشور است، سبب تداوم قاچاق دام می شود.

به نحوی که حتی از استان های مرکزی هم احشام جهت قاچاق دام به آذربایجان غربی انتقال داده می شوند تا از گذرگاه های غیر رسمی این استان به کشورهای همسایه انتقال داده شود.

مدیرکل دفتر هماهنگی امور اقتصادی و بین الملل استانداری آذربایجان‌غربی نیز با تایید این موضوع می گوید: «سود بالای این نوع قاچاق سبب شده که حتی در برخی از موارد دام‌های ارسالی به آذربایجان‌غربی از سایر استان‌های کشور، به جای توزیع در داخل استان به صورت قاچاق وارد عراق ‌شود».

در واقع؛ عمده‌ترین دلیل افزایش قاچاق دام به خارج از مرزها، نوسانات ماه‌های اخیر در قیمت ارز و افزایش کسب سود دام‌پروران و دامداران در فروش دام به دلالان است.

زمانی که دامداران با محدودیت صادرات رو به رو می شود، ترجیح می دهند دام مازاد را به صورت یکجا به دلالان بفروشند و قیمت کامل را پرداخت می کنند. دلالان نیز دام ها را از طریق شبکه های سازمان دهی شده خود از مرزها خارج می کنند.

عدم موفقیت کنترل و مبارزه با قاچاق دام در آذربایجان غربی

با اینکه نظارت بر گذرگاه های غیر رسمی مرزی تشدید و اجرای طرح پلاک کوبی هم اجرا می شود اما باز هم این اقدامات جلوی قاچاق دام را نگرفته است و افزایش چندین برابری قاچاق احشام در آبان نیز بر این مورد صحه می گذارد.

حتی فرمانده قرارگاه مبارزه با قاچاق کالا و ارز آذربایجان‌غربی نیز از افزایش ۱۰ برابری قاچاق دام در استان نسبت به سال گذشته خبر می دهد.

در آذربایجان‌غربی چهار میلیون و ۴۶۲ هزار و ۶۲۲ راس دام سبک و سنگین وجود دارد که از این تعداد، سه میلیون و ۸۶۳ هزار راس گوسفند و بز و بقیه دام سنگین هستند.

اما تا دومین ماه از فصل پاییز امسال تنها۲۰ درصد دام‌های آذربایجان‌غربی پلاک‌کوبی شدند و این نشان می دهد که دامداران علاقه‌ای به پلاک‌کوبی دام‌هایشان ندارند و این امر می تواند دلایل مختلفی از پراکندگی دام ها در سطح استان، تعداد زیاد دام های سبک، عدم اطلاع رسانی به موقع و صحیح جهاد کشاورزی، هزینه بر بودن و ... را در بر داشته باشد.

به هر روی؛ پلاک گذاری دامها گامی در راستای جلوگیری از قاچاق دام است و صاحبان دام های دارای پلاک قبل از هر گونه نقل و انتقال باید به اداره کل دامپزشکی جهت تشخیص هویت و اخذ برگ تردد مراجعه و مجوز های لازم را اخذ کنند.

در میانه دوگانگی های متولیان امر؛ قاچاق دام اقتصاد استان را تهدید می کند

آذربایجان غربی با تولید بیش از ۶ میلیون تن محصولات دامی توسط مناطق روستایی وعشایری استان، یکی از قطب های دامپروری کشور محسوب می شود که سهم مهمی در اشتغال و درآمد استان دارد، اما قاچاق دام اقتصاد این بخش را تهدید می کند.

کارگروه قاچاق استان دارای 22 عضو است، اما تا کنون تنها اقدام جدی در این حوزه تشدید برخورد در مرزها بوده است. یعنی زمینه قاچاق دام و انتقال احشام به مرز انجام می گیرد و سپس این کارگروه اقدام به برخورد می کند همین است که این روند با رشد فزاینده ایی روبه رو است و دود آن در چشمان اقتصاد استان می رود.

قیمت هر کیلو دام به صورت فروش قاچاقچی در مقایسه با نرخ دولتی بسیار بالاتر است و این تفاوت در قیمت‌ها، زمینه ساز افزایش قاچاق دام به خارج از کشور شده است. به عقیده کارشناسان امر؛ انجام صادرات محدود دام به کشورهای همسایه علاوه بر اینکه مانع از ضرر تولیدکنندگان خواهد شد، همانند سدی در برابر قاچاق نیز عمل خواهد کرد.

این موضوع در سطح کلان به بازنگری هایی جدی در امر صادرات و قیمت گذاری محصولات دامی توسط وزارت خانه های متولی نیاز دارد.

موضوعی که با توجه به آش «شله قلمکار» دولت در تقسیم وظایف دو وزارتخانه جهاد کشاورزی و صمت بعید می رسد که ترتیب اثر داده شود و انگار سود بیشتر در تدوام همین منوال است!

گزارش/ تانیا شعفی