به گزارش کردپرس، آینده کردهای سوریه بویژه بعد از عملیات های نظامی ترکیه علیه آنها و رها کردنشان توسط روسیه و آمریکا در برابر حملات آنکارا و همچنین ناموفق بودن مذاکرات میان کردها و دولت مرکزی سوریه در هاله ای از ابهام قرار گرفته است. خبرگزاری کردپرس برای بررسی وضعیت کنونی و آینده کردها بویژه مذاکرات کردها با دمشق و مادن یا رفتن نیروهای آمریکا از مناطق تحت کنترل کردها، با آنتونی دوبوسون، ناظر و تحللیگر مسائل خاورمیانه و کردها مصاحبه کرده است.

مذاکره میان کردها و دمشق

دوبوسون درباره روند مذاکره میان کردها و دولت مرکزی سوریه گفت: مذاکره میان دولت سوریه و اداره خودگردان شمال سوریه هم اکنون هم در جریان است. اما هنوز مسائلی مورد اختلاف میان دو طرف، بدون حل مانده است. این اختلافات شامل وضعیت آینده نیروهای دموکراتیک سوریه در ارتش کشور، میزان اعطای حقوق اقلیت ها و این که چه کسی در آینده کنترل شمال شرق سوریه را بر عهده خواهد داشت می باشد. از آن جایی که دولت بشار اسد در هیچ کدام از این مسائل نمی خواهد به کردها امتیاز دهد، اداره خودگردان کردی در شمال سوریه نتوانسته است در این مذاکرات پیشرفتی داشته باشد. دولت سوریه همچنان می گوید که نیروهای دموکراتیک سوریه یک نیروی تروریستی است که باید منحل شود و مناطق تحت کنترل آنها باید به دولت سوریه واگذار شود. وقتی به حقوق اقلیتها می رسیم دولت معتقد است مدل کنونی کافیست. بر اساس مدل فعلی دولت در سوریه، سوریه یک جمهوری عربی است که هویت عربی دارد و باید کنترل کل کشور را در دست داشته باشد. پیامدهایی ناشی از این نوع تفکر در مورد اقلیت ها، بویژه کردها عیان است. با توجه به این مسائل حل نشده و نیز سازش کمی که دولت بشار اسد نسبت به کردها داشته، من در مورد روند این مذاکرات خوشبین نیستم.

او به برخی تقابلات میان نیروهای کرد و نیروهای نزدیک به دولت سوریه اشاره کرد و افزود: همچنین درگیری هایی میان نیروهای دولتی و نیروهای دموکراتیک سوریه وجود داشته که مانعی برای پیشبرد مسائل میان دو طرف شده است. نیروهای وابسته به بشار اسد و نیروهای نزدیک به اداره خودگردان شمال سوریه درگیر تنش هایی با یکدیگر در قامیشلو و حسکه شده اند. این شهرها میان نیروهای دو طرف تقسیم شده که ایست و بازرسی های آنها توسط نیروهای کردی موسوم به آسایش کنترل می شود. در گذشته درگیری هایی میان طرفین بر سر کنترل محل های ایست و بازرسی و گذرگاه های شهری اتفاق افتاده است. برای مثال، گروههای سریانی بر سر تغییر سیستم آموزشی در قامیشلو درگیری هایی ایجاد کردند. درگیریهای اخیر در این مناطق، در حقیقت پیامدهای تنش میان نیروهای ارتش عربی سوریه و اقمار نیروهای دموکراتیک سوریه است. تمام این نیروها از نظر ایدئولوژیک با هم متفاوت هستند. تا زمانی که این تنشها ادامه داشته باشد بروز درگیری میان این نیروها ادامه خواهد داشت.

بایدن، نفت و کردها

دوبوسون درباره موضع دولت جو بایدن در مورد کردها و سوریه گفت: دولت جو بایدن، با تغییر اولیت بندیها در خاورمیانه، در حال تغییر روند در سوریه و سیاست های دولت ترامپ در منطقه است.

کارشناس مسائل کردها و خاورمیانه با مقایسه رویکرد دونالد ترامپ و جو بایدن در مورد سوریه و کردها به کردپرس گفت: رویکرد سیاست خارجی دونالد ترامپ در مورد سوریه را می توان به طور خلاصه این طور عنوان کرد که سیاست او ادامه رویکرد دوران باراک اوباما با کمی تغییر است. ویژگی سیاست اوباما در مورد سوریه پیش قدم شدن در جنگ با داعش، حمایت از نیروهای ویژه مخالفان دولت سوریه و تاکید بر خط قرمز بودن استفاده از سلاح شیمایی بود. دولت ترامپ مبارزه با داعش را ادامه داد اما مداخله در مسائل سوریه را از طریق منحل کردن برنامه آموزش و سلاح مخالفان توسط سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا، قطع کمک مالی به مخالفان و کاهش حضور نیروهای این کشور در شمال شرق سوریه کاهش داد.

برجسته ترین این رویکرد خروج نیروهای آمریکایی از شمال سوریه در آستانه عملیات نظامی چشمه صلح ترکیه در این مناطق در سال 2019 بود. ترامپ اعلام کرد بعد از این، پرسنل آمریکایی ، «برای دفاع از نفت» در استان حسکه سوریه مستقر خواهند شد. شرکت آمریکایی دلتا کرسنت انرژی هم وارد مذاکره با برخی عناصر اداره خودگردان شمال سوریه در جهت امضای توافق برای تصفیه نفت در میدان نفتی العمر سوریه شد. با توجه به وضعیت تحریمی اعمال شده آمریکا بر سوریه بر اساس قانون قیصر و تحریم های وزارت خزانه داری آمریکا، این مذاکرات هنوز وضعیت روشنی پیدا نکرده است. همه اینها به اولویت بندی منابع از سوی آمریکا با نگاه به خروج تدریجی از سوریه و واگذاری کنترل این مناطق به ترکیه و روسیه اشاره دارد.

دوبوسون در باره موضع جو بایدن نسبت به خاورمیانه و سوریه و تاثیر آن بر کردها افزود: رویکرد دولت جو بایدن ادامه همان سیاست دوران ترامپ در مورد سوریه است که ویژگی بارز آن ادامه تحریم هایی علیه دولت بشار اسد و حمایت از نیروهای دموکراتیک سوریه است. جو بایدن همچنین دست به اولویت بندی تازه در خاورمیانه خواهد زد و به سوی اقداماتی مانند مقابله با چین و اقدامات این کشور در دریای چین جنوبی، نسل کشی اویغورها و سیاست خصمانه پکن در مورد تایوان قدم بر می دارد. اینها برای کردهای سوریه به معنی ادامه حمایت آمریکا از آنها در ارتباط با مبارزه با داعش خواهد بود. ممکن است آمریکا فعالیت بیشتری هم در مناطق تحت کنترل کردها بویژه در دره رود فرات در ارتباط با مقابله با داعش از طریق نیروهای کرد-عرب سوریه انجام دهد. ائتلاف همچنین به فکر انجام عملیات در مناطق تحت کنترل دولت مرکزی علیه عناصر داعش است زیرا معتقد است دولت مرکزی نتوانسته به اندازه کافی هسته های داعش را در این مناطق از بین ببرد. او درباره اینده همپیمانی میان کردهای سوریه و دولت جو بایدن گفت: تا زمانی که داعش بهانه ای قابل توجیه برای ماندن نیروهای آمریکا در شمال سوریه باشد، نیروهای دموکراتیک سوریه و کردها همچنین شریک مهمی برای آمریکا خواهند بود.

او به تهدیدهای ترکیه علیه کردهای سوریه اشاره کرد و گفت: اما همچنان مسئله ترکیه مطرح است. ترکیه تهدید کرده است که در منطقه شمال شرق سوریه و علیه کردهها عملیاتی نظامی انجام می دهد. رجب طیب اردوغان، رییس جمهور ترکیه، با وجود این تهدیدات هنوز عملیاتی در این مناطق انجام نداده است که مطمئنا نشانه دودل بودن ترکیه در این خصوص است. عدم تمایل بایدن به تماس فوری با اردوغان مانند دوران دولت گذشته نشان می دهد که این دولت در برابر خواسته های ترکیه به آسانی سر خم نخواهد کرد.

نظر برخی آمریکاییان درباره شکست داعش در سوریه و لزوم باز گشت آمریکایی ها به خانه

دوبوسون به نظر برخی آمریکاییان درباره لزوم خروج نیروهای این کشور از سوریه اشاره کرد و گفت: من این عقیده برخی آمریکایی مبنی بر این که داعش شکست خورده است را درک نمی کنم.علاوه بر آن، فعالیت های داعش از سال 2019 و شکستی که در باغوز سوریه خوردند کاهش یافته است. به طور طبیعی، این احساس به این نتیجه منجر می شود که داعش شکست خورده و آمریکا باید به فکر بازگشت به خانه باشد. برخی آمریکایی ها با مطرح کردن این مسئله در مورد لزوم خروج از سوریه حرف می زنند. درخواست های جدید برای خروج سیاستگذاران آمریکا را تحت فشار قرار می دهد تا برای ادامه حضور در سوریه به دنبال توجیهات جدید باشند. سوال این است که آیا آمریکا باید از سوریه خارج شود؟

او افزود: برای شروع به احساس جیمز جفری، نماینده ویژه سابق آمریکا در سوریه اشاره می کنم و می گویم که آمریکا باید برای اطمینان از شکست دادن داعش همچنان در سوریه بماند. به این دلیل است که داعش از راه های مختلف همچنان منطقه را تهدید می کند.

دوبوسن ادامه حیات داعش در عراق و سوریه را بهانه مهمی برای ادامه حضور نیروهای آمریکا در سوریه دانست و گفت: علیرغم کاهش فعالیت های ستیزه جویان در عراق و سوریه، همچنان شبکه کوچک از هسته های خفته اما روبه گسترش داعش در منطقه فعال است. یکی از این مناطق استان دیرالزور سوریه است که از آنجا هسته های مخفی داعش نیروهای آمریکایی و ساکنان شمال شرق سوریه را تهدید می کنند. رها کردن این هسته های مخفی ثبات این منطقه را که بر اساس تلاش ائتلاف و شرکای محلی به دست آمده تحت تاثیر قرار می دهد. یکی دیگر از محل های اصلی این تهدید کمپ الهول در شمال شرق سوریه است. این کمپ محل اسکان حدود 60000 نفر است که بیشتر این افراد همسران سابق داعشی ها و اعضای خانواده های آنان است. شبکه ای پیچیده از فعالیت های تروریستی به شکل عملیات های قاچاق، تولید بمب و رادیکال کردن افراد در این اردوگاه متمرکز شده است. قتل در این اردوگاه به صورتی گسترده صورت می گیرد. این اتفاقات اخیرا باعث شد که عملیاتی توسط نیروهای آسایش و دیگر نیروهای وابسته به نیروهای دموکراتیک سوریه برای سرکوب فعالیت های داخل کمپ انجام شود. مشکلات در کمپ الهول نشان دهنده مسئله مهم فعالیت مجدد داعش است. تمام نشدن کار باعث بدتر شدن اوضاع می شود.

او درباره تعاملات میان روسیه و ترکیه و تاثیر آن بر وضعیت مناطق تحت کنترل کردهای سوریه به خبرگزاری کردپرس گفت: همکاری میان ترکیه و روسیه نیز مشکلاتی را برای ثبات در منطقه ایجاد می کند.مسائلی وجود دارد که هر کدام از این دو کشور اجازه می دهد جای آمریکا را بگیرند و شواهد گذشته از عملیات های دو کشور حاکی از ایجاد بی ثباتی بیشتر در این منطقه است. عملیاتهای تحت حمایت ترکیه مانند شاخه زیتون و چشمه صلح عامل آوارگی گسترده، افزایش افراط گرایی و ایجاد مانع بر سر ثبات سازی در منطقه بوده اند. اجازه دادن به این دو کشور برای جایگزین شدن به جای آمریکا منطقه را باثبات نخواهد کرد. دلیل آن هم حمایت ترکیه از افراط گرایی در مناطقی مانند سری کانی است. ترکیه و روسیه به مناطق شمال شرق سوریه از لنز امنیتی نگاه می کنند. ترکیه بر از بین بردن نیروهای دموکراتیک سوریه و جایگزین کردن آن با مزدوران افراطی اصرار می ورزد. علاوه بر اینها، دولت ترکیه می خواهد از این مناطق برای اسکان آوارگان درون کشور خود استفاده کند. آواره کردن، اسکان مجدد و اخراج پناهندگان به مناطق تازه الحاق شده به ترکیه مسیر بی بازگشت برای تغییر دموگرافیک منطقه است.

دوبوسون درباره استدلال حامیان خروج آمریکا از مناطق تحت کنترل کردهای سوریه اشاره کرد و گفت: آنهایی که طرفدار جایگزین شدن روسیه و ترکیه به جای آمریکا در شمال شرق سوریه هستند به استدلال مردم منطقه توجه نمی کنند بلکه استدلال آنها اشاره به واقعیات سیاسی است و برای مثال، دادن این مناطق به آمریکا را راهی برای بهبود رابطه آمریکا و ترکیه می دانند. با این حال، چیزهایی که این تحلیلگران نمی دانند این است که حتی اگر این مناطق در اختیار ترکیه قرار گیرند این مسئله نمی تواند رابطه میان آمریکا و ترکیه را بهبود بخشد. آنکارا از قبل روی رابطه با روسیه حساب باز کرده و سرمایه گذاری کرده است که شاهد آن خرید سیستم دفاعی اس 400 روسی و توافقات سیاسی- نظامی با این کشور است. شاید به نظر برسد که واگذار کردن سرنوشت نیروهای کرد سوریه و نیروهای دموکراتیک سوریه به ترکیه راهی برای حل بن بست رابطه میان آمریکا و ترکیه باشد اما تضمینی برای بهبود آن نیست. حتی ممکن است این کار باعث بی ثباتی بیشتر در شمال شرق سوریه و جسورتر کردن ترکیه در دنباله رویی از عملی کردن امیال ناسیونالیستی در منطقه شود.

احتمال حمله نظامی مجدد ترکیه به کردهای سوریه و واکنش احتمالی دولت جو بایدن

کارشناس مسائل کردها درباره احتمال عملیات نظامی سوم ترکیه علیه کردهای سوریه گفت: وضعیت کنونی نشان می دهد که چنین اتفاقی دور از انتظار نیست. در حال حاضر، درگیری هایی از سوی نیروهای تحت حمایت ترکیه در مناطقی که عملیات چشمه صلح در آنها اتفاق افتاده اتفاق می افتد و حملات توپخانه ای برای هدف قرار دادن نیروهای دموکراتیک سوریه در تل تمر صورت می گیرد. این که این درگیریها پیش درآمدی برای عملیات گسترده تری باشد هنوز معلوم نیست. نیروهای ویژه آمریکا هم اکنون در مناطق اطراف حسکه،شمال دیرالزور و قامیشلو حضور دارند. نیروهای ویژه روسیه و ترکیه دیگر مناطق شمال شرق سوریه را در اشغال خود دارند. جو بایدن در حال حاضر مشغول بازبینی اولویت بندی خود و ایجاد ثبات در روابط با ترکیه در حد ممکن است. انجام حمله نظامی دیگری توسط ترکیه علیه کردها ممکن است واکنشی در حد تحریم های این کشور از سوی آمریکا را برانگیزد اما واکنش نظامی به آن از سوی ارتش آمریکا کم است. وضعیت پیچیده ای است که پاسخ محکمتری به این حمله ممکن را دشوار می سازد. آنچه جو بایدن می تواند انجام دهد حفظ وضعیت موجود است. ممکن است آنکارا بایدن را تحت فشار قرار دهد که باعث بدتر شدن مسائل میان آمریکا و این کشور شود. با این حال، بازبینی رابطه با ایران و دیگر عوامل خارجی مانند حضور روسیه در نزدیکی مرزهای اکراین، خروج از افغانستان و تاکید بر رویکرد دیپلماتیک برای حل مسائل ژئوپلتیکال ممکن است نشانه این باشد که آمریکا تلاش نخواهد کرد مسائل کنونی اش را از طریق نظامی به پیش ببرد.

او به احتمال عدم حمایت جو بایدن از کردهای سوریه در برابر حمله ترکیه اشاره کرد و گفت: من سعی می کنم که در مورد این مسائل خوشبین باشم اما خوشبینی نمی تواند جای واقعیت را بگیرد.