به گزارش کردپرس، ترکیه در ماههای اخیر سرمایه گذاریهای هنگفتی در مناطق تحت کنترل خود در سوریه انجام داده و چندین پروزه با بکارگیری نیروهای محلی را آغاز کرده، اقدام به دایر کردن ادارات پست و احداث بزرگراه جدید برای پیوند دادن شهر سوری الباب با ترکیه کرده است. این اقدامات نشان می دهد که ترکیه به دنبال ایفای نقش مهمی در شکل دادن آینده شمال سوریه است که از اهمیت استراتژیک برخوردار است.

ترکیه در حال حاضر منطقه بزرگی از قلمرو شمال سوریه را شامل الباب و شهرهای مرزی جرابلس و اعزاز را که از داعش در سال 2016 و در جریان عملیات سپر فرات گرفته کنترل می کند. این کشور همچنین منطقه عفرین را در فاصله کمی از منطقه عملیاتی سپر فرات و در جریان عملیات شاخه زیتون در اوایل امسال از کردها گرفت و آن را اشغال کرد.

رسانه های ترکیه اویل این ماه هم برخی پروژه های جدید را که آنکارا آن را در خاک سوریه انجام داده برجسته ساختند. این کشور آموزش نظامی 6500 تن از نیروهای تحت حمایت خود به نام ارتش آزاد سوریه را آغاز کرد که به نیابت از این کشور در اعزاز جنگیدند. مولود چاووش اوغلو، وزیر خارجه ترکیه اعلام کرد که 260000 آواره سوریه در این منطقه اسکان یافته اند. ترکیه همچنین سه میلیون و ششصد هزار جلد کتاب برای مدارس سوریه تهیه کرد و نیز اقدام به احداث 69 حلقه چاه برای تامین آب شرب 432000 نفر کرده است. یک انجمن بازرگانی نیز اعلام کرد که 4000 شرکت ترکیه ای در منطقه سپر فرات و عفرین مشغول فعالیت هستند.

رسانه های دولتی ترکیه اهداف روشنی از بزرگنمایی رفتارهای انساندوستانه بیشتری از ترکیه دارند. با این حال، چنین گزارش هایی نشاندهنده نیت روشن آنکارا از تحکیم جای پای خود در شمال سوریه است.

مردی سوری در توصیف ایجاد نهادهای امنیتی و پلیسی و شوراهای اداری در سوریه که ترکیه در شمال ان کشور ایجاد کرده و آنها کنترل می کند، گفته است: سوریه بدنی است که ترکیه سر آن بدن محسوب می شود.» شعار« برادری مرز نمی شناسد» نیز به زبان های عربی و ترکی روی دیوارهای نهادهای ایجاد شده توسط ترکیه حک شده است. شاید این مثالها نشان از این داشته باشد که ترکیه به دنبال ضمیمه کردن این مناطق باشد اما آنکارا تاکید می کند که این کشور از حفظ حاکمیت و یکپارچکی خاک سوریه حمایت می کند.

اجرای دو عملیات نظامی در خاک سوریه به تامین نیازهای امنیتی این کشور کمک کرد. در سایه عملیات سپر فرات، دیگر داعش در مرزهای ترکیه جای پایی ندارد و عملیات شاخه زیتون نیز از کنترل نیروهای کرد سوریه بر مرزهای شمال سوریه جلوگیری کرد. ادامه حضور ترکیه و یا حداقل ادامه حضور نیروهای نائب آن در این مناطق که ارتش آزاد سوریه است، به آنکارا در حفظ این پیروزیها اطمینان می دهد.

تیمور اخمتوف، تحلیلگر مسائل خاورمیانه در اندیشکده شورای روابط بین الملل روسیه به احوال نیوز گفت که « محرک اقدامات ترکیه در شمال سوریه نگرانی های امنیتی است.»

وی افزود:« ترکیه برای افزایش شانس خود در سوریه از حضور نظامی از طریق تدارک کمک های انساندوستانه محدود حمایت می کند. اما در حال حاضر مشخص نیست که چنین سرمایه گذاریهایی از سوی بازیگران و عوامل اصلی تضمین می شود و یا در درازمدت به نفع ترکیه است.»

حکومت سوریه که بیشتر مناطق کشور را دوباره کنترل کرده است از آغاز عملیات سپر فرات با مداخله نظامی این کشور در خاک سوریه به شدت مخالفت کرده است. روسیه اما تحمل بیشتری در مورد حضور نظامی ترکیه نشان داده اما این احتمال وجود ندارد که بخواهد با ضمیمه کردن این مناطق موافقت کند و یا آن را به رسمیت بشناسد.

اخمتوف در این باره گفت که « ترکیه تلاش می کند حضور خود را به نفوذ سیاسی تبدیل کند اما روسیه تاکنون به طور واضح به ترکیه نشان داده که حضور ترکیه در شمال سوریه به دلیل نگرانی های امنیتی ترکیه قابل تحمل است اما ادعاهای سیاسی بر اساس توافقات آستانه به رسمیت شناخته نمی شود.»

اخمتوف حضور ترکیه در سوریه را به اشغال لبنان در سال 1982 از سوی اسرائیل برای دورکردن سازمان آزادیبخش فلسطین از مرزهای خود تشبیه کرد. اسرائیل در 18 سال بعد از آن، مانند حضور ارتش آزاد سوریه در مناطق تحت کنترل ترکیه، از طریق ارتش جنوب لبنان بخشی از جنوب آن را تحت کنترل خود نگاه داشت. اسرائیل تا قبل از خروج خود در سال 2000، ارتش جنوب لبنان را برای ایجاد منطقه حائل آموزش نظامی داد و آنها را مسلح کرد. با اینحال، تفاوت های مهمی میان قضیه حضور ترکیه در شمال سوریه و آن نمونه تاریخی در لبنان وجود دارد.

تونی بدران، پژوهشگر در بنباد دفاع از دموکراسی ها، اندیشکده مستقر در واشنگتن می گوید: « من مطمئن نیستم که بهترین راه برای فکر کردن به این موضوع در نظر گرفتن الحاق قانونی این مناطق باشد. این مناطق تحت حوزه نفوذی مستقیم ترکیه بوده و هرچه بیشتر در قلمرو تحت کنترل ترکیه ادغام شده اند. در خیلی موارد و به دلایل تاریخی، سیاسی و فرهنگی، این مسئله فراتر از حضور اسرائیل در لبنان بوده است.»

وی نیز مانند اخمتوف بر این باور است که که روسیه بازیگر اصلی در تعیین مدت زمان ادامه این وضعیت است.

بدران می گوید: « تا زمانی که وضعیت فعلی بین روسیه و ترکیه برقرار باشد و محدودیت بر قدرت و قابلیت های حکومت بشار اسد همچنان مانعی بر سر جاه طلبی های آن بر سر قلمرو باشد، شک دارم این ارایش در این وضعیت غیررسمی خود باقی بماند.»

شاید بشود گفت که منطقه عملیات سپر فرات تحت حاکمیت ترکیه نسبتا ارام و باثبات بوده نمی توان گفت که این وضعیت در عفرین برقرار است.

موتلو چیویراوغلو، تحلیلگر مسائل سوریه و کردها به احوال نیوز گفت: « وقتی شما امروز به عفرین نگاه می کنید نه ثبات وجود دارد و نه امینت؛ آنچه هست آشوب است.»

وی افزود: « عفو بین الملل، دیده بان حقوق بشر و کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل اعلام می کنند که نقض حقوق بشر، شکنجه، آدم ربایی و غارت به اقدامتی عادی در عفرین تبدیل شده است. عفرین قبل از آن بسیار باثبات بوده و محل امنی برای پناه دادن دیگر آوارگان بود. در این جا، کردها، اعراب، مسلمانان و ایزدی ها و دیگران همزیستی داشتند.»

چیویراوغلو گفت که بیشتر ساکنان عفرین بر اثر تهاجم ترکیه به آن آواره شده اند و آنکارا زمینه را برای استقرار و اسکان سایر سوریها از دیگر نقاط این کشور فراهم کرده و به این اتهام دامن زده که ترکیه برای تغییر جمعیت این منطقه و جایگزین کردن دیگر مردمان به جای کردها تلاش می کند.

درگیریهای این ماه میان فرقه های تحت حمایت ترکیه در عفرین به کشته شدن 25 نفر از آنها منجر شده است و بر ادعای ترکیه برای ایجاد ثبات در این منطقه کوچک خدشه وارد کرده است. رامی عبدالرحمان، رییس دیده بان حقوق بشر سوریه مستقر در انگلیس می گوید که «این درگیریها باعث ایجاد رعب و وحشت میان ساکنان عفرین شده است و این درگیریها از آغاز تصرف عفرین توسط این شورشیان تاکنون غیرمنتظره بوده است.»

چیویراوغلو می گوید از آن جایی که ترکیه قدرتی اشغالگر در عفرین است، مسئول نبود ثبات و امنیت در عفرین بوده است.

وی می گوید:« استدلال ترکیه برای از بین بردن تروریستها از این منطقه و ایجاد ثبات و امنیت در آن نادرست از آب در آمد. اشغال عفرین توسط ترکیه تلاشی برای توسعه قلمرو تحت کنترل خود و استفاده از آن به عنوان اهرمی برای پیشبرد مذاکرات و به کرسی نشاندن حرف خوددر مورد آینده سوریه بود.»

منبع: سایت احوال

نویسنده: پل ایدن

ترجمه: خبرگزاری کردپرس- سرویس جهان

کد خبرنگار: 40101