اعلام خروج نیروهای آمریکایی از سویی و همزمانی آن با تشدید تهدیدات ترکیه مبنی بر انجام عملیات نظامی در شرق فرات این روزها به مهمترین اخبار منطقه و جهان تبدیل شده است؛ به نحوی که تحلیل ها و نظرات مختلفی پیرامون این موضوعات مطرح می شود. در این یادداشت تلاش خواهیم کرد تا با بررسی نگاه ترکیه به خروج نیروهای آمریکا از سوریه به تجزیه و تحلیل این موضوع بپردازیم.

در اولین نگاه به تحولات اخیر در شمال سوریه با محوریت خروج نیروهای آمریکایی از این کشور، شاید چنین به نظر برسد که ترکیه بیشترین سود را از این اقدام خواهد برد، زیرا عرصه برای عملیات نظامی ارتش ترکیه در سوریه باز شده است. اما باید گفت با توجه به تجربیات گذشته، آمریکا هیچ گاه مانع عملیات های ارتش ترکیه در سرزمین های سوریه نشده است، که اکنون با خروج نیروهای آمریکایی عرصه برای عملیات ارتش ترکیه در سوریه باز شود. آمریکا چه در اثنای عملیات سپر فرات و چه هنگام عملیات شاخه زیتون ارتش ترکیه در عفرین، هیچ اقدامی در مخالفت با این عملیات ها انجام نداده و همواره در برابر اقدامات جنگ طلبانه شریک خود در ناتو سکوت کرده است. حضور یا عدم حضور نیروهای آمریکایی در سوریه فاکتوری تعیین کننده برای انجام دادن یا ندادن عملیات نظامی توسط ارتش ترکیه در خاک سوریه نبوده است.

با نگاهی دقیق به اولین اظهارات مولود چاووش اوغلو وزیر امور خارجه ترکیه در خصوص این تصمیم آمریکا، می بینیم هرچند وی از خروج نیروهای آمریکایی از سوریه استقبال می کند، اما وی در عین حال از خلاء به وجود آمده در سوریه ابراز نگرانی کرده و تأکید می کند که با خروج نیروهای آمریکایی از سوریه نباید این خلأ به وجود آید. ترکیه از برهم خوردن موازنه در سوریه پس از خروج آمریکا از این کشور واهمه دارد. آنکارا اگر چه روابط بسیار مستحکم و فشرده ای را با محوریت بحران سوریه با کشورهای روسیه و ایران به وجود آورده است، ولی به خوبی آگاه است که منافع مشترک بسیار ناچیزی میان آنکارا، مسکو و تهران وجود دارد. ترکیه همواره در معامله با روسیه و ایران در مذاکرات و نشست های مختلف بر وزنۀ متفق خود در ناتو، یعنی آمریکا، در سوریه حساب کرده و اکنون با خروج نیروهای آمریکایی از سوریه ترکیه موازنه بین روسیه – ایران و آمریکا – ترکیه به هم خواهد خورد.

علاوه بر این، تصمیم آمریکا مبنی بر خروج از سوریه در حالی صورت می گیرد که قرار استترکیه و آمریکا توافقنامه نقشه راه منبج را مشترکاً پیش ببرند. خروج نیروهای آمریکایی از سوریه، ترکیه را با شرایط دشواری روبه رو خواهد کرد. مسئله منبج و بیش از 500 کیلومتر مرز مناطق شرق فرات، ترکیه را با شرایط سختی روبه رو خواهد کرد که بر آمدن از عهده آن هزینه دو چندانی را بر این کشور تحمیل خواهد کرد. شاید تعویق عملیات های شرق فرات از سوی رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه بعد از اعلام تصمیم دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا مبنی بر خروج نیروهای آمریکایی از سوریه نیز مبتنی بر همین دلایل باشد. در حالی که ترکیه با جدیت در حال پیگیری و آغاز یک عملیات نظامی در شرق فرات بود و اردوغان از شروع قریب الوقوع این عملیات ها سخن می گفت، در پی اعلام تصمیم آمریکا به صورت اضطراری تصمیم به تعویق این عملیات گرفت. کاملاً مشخص است طرح و برنامه ای که ترکیه برای یک عملیات نظامی در شرق سوریه، در شرایط حضور نیروهای نظامی آمریکا تهیه کرده بود، با خروج این نیروها از سوریه به کلی تغییر خواهد کرد. تعویق عملیات ارتش ترکیه در شرق فرات نه تنها تحرکات نظامی را در داخل ترکیه و مرزهای این کشور متوقف نکرده است، بلکه نیروهای مسلح ترکیه اقدام به اعزام نیرو و تجهیزات بیشتر به مرزهای سوریه می کنند و تحرکات نظامی در مرزهای جنوبی ترکیه با شدت بیشتری در حال پیگیری است.

بنابراین، برخلاف آنچه که در نگاه نخست به نظر می رسد، خروج نیروهای آمریکایی از سوریه چندان باب طبع ترکیه نبوده و ترکیه از برهم خوردن موازنه موجود در سوریه، ایجاد خلأ امنیتی در این کشور و افزایش هزینه هایش در شمال سوریه پس از خروج نیروهای آمریکایی از این کشور، نگرانی های عمیقی دارد.

خبرگزارس کردپرس/سرویس ترکیه/ محمد شریفی کرجان

بیشتر بخوانید:

خروج آمریکا از سوریه؛ مواضع و واکنش ها

اختصاصی کردپرس: واکاوی عملیات احتمالی ارتش ترکیه در شرق فرات/ محمد شریفی کرجان

اردوغان حمله به شرق فرات را به تعویق انداخت

وزیر امور خارجه ترکیه: تعویق عملیات ها به معنی صرف نظر از عملیات شرق فرات نیست