به گزارش خبرگزاری کردپرس، عملیات‌های بسیاری در دوران دفاع مقدس توسط ایران و عراق انجام شد. هر یک از این عملیات‌ها در نوع خود از اهمیت ویژه ای برخوردار بود، اما عملیات آزادسازی میمک معروف به عملیات ضربت ذوالفقار اولین پیروزی ایران در جنگ با کشور عراق است که در نیمه دوم دی‌ماه 59 به وقوع پیوست.

ارتفاعات میمک به دلیل کوهستانی بودن و قرار گرفتن در نقطه مرزی ایران و عراق، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. میمک یکی از ارتفاعات بسیار مهم و راهبردی مرزی ایران با عراق بود و اولین منطقه از خاک ایران بود که پیش از آغاز رسمی جنگ تحمیلی عراق علیه ایران از سوی ارتش بعث عراق اشغال شد.

نوع زمین منطقه از خاک رس و در بعضی نقاط همراه با شن است که حرکت خودروها را دچار مشکل می‌کند. حدفاصل تنگه‌های بینا و بیجار که عملیات در آن متمرکز شده بود، ارتفاعات نسبتاً بلندی قرار دارد که مرتفع‌ترین آنها کوه میمک است. این ارتفاعات با حرکت به طرف خاک عراق به تدریج پست‌تر شده و زمین تقریباً مسطح می‌شود.

اوایل شهریورماه ۱۳۵۹ تجمع انبوه نظامیان عراق، نوع آرایش و صف آرایی آنان در مقابل بخش شمالی و میانی استان ایلام، حکایت از هجوم گسترده به این استان داشت. دوازده روز قبل از آغاز رسمی جنگ تحمیلی، در تاریخ ۱۹ شهریور۱۳۵۹ نیروهای بعثی عراق وارد استان ایلام شدند و به منطقه میمک حمله کردند. آنها ابتدا پاسگاه مرزی «حلاله» و «نی خزر» را که از میمک محافظت می کردند به اشغال درآورده، اما برای تصرف ارتفاعات میمک با مقاومت نیروهای ایرانی مستقر در منطقه یک هفته معطل شدند.

حاج حسین قادری، از فرماندهان فقید دوران دفاع مقدس، در این زمان نوجوانی ساکن در روستای گنجوان بوده که فاصله نزدیکی با منطقه عملیاتی داشته است. او به خبرنگار کردپرس گفت: یواش‌یواش که عراق در شهریور 59 شروع به عملیات کرد و به سمت تنگه‌ی بینا آمد و از پاسگاه سنگی عبور کرد، ارتفاعات میمک پشت سر او افتاد. یادم هست که یک روز با برادر بزرگ‌ترم به بالای ارتفاعات گنجوان رفتیم و با دوربین منطقه را تماشا کردیم. همه چیز واضح و معلوم بود. هر کس به بالای ارتفاعات بولی می‌رفت، عراقی‌ها واضح و مشخص معلوم بودند. تانک‌هایشان راحت آمدند و از پاسگاه سنگیِ تنگ بینا عبور کردند. یک چاه نفت داخل تنگه‌ی بیناست که دو کیلومتری محل سقوط هلی‌کوپتر شهید کشوری است؛ از آن‌جا هم عبور کردند. یک نقطه‌ای هست که ملک مرحوم پدر بزرگم، غلامحسین است که به آن «ژیر تاف» می‌گویند. یک چاه نفت در آن قرار دارد که قبل از انقلاب حفاری شده است. عراقی‌ها حتی تا کنار آن چاه نفت هم آمدند ولی در آن‌جا متوقف شدند. به‌عبارتی عراقی‌ها حدود سه کیلومتر وارد تنگه‌ی بینا شدند.

از او پرسیدم که مردم آن‌ها را متوقف کردند؟ او گفت: خیر، خودشان ایستادند. فکر کنم هدفشان این بود که وارد تنگه‌ی بینا شوند و از سمت راست تنگه به سمت روستای «پاقلا» و چکر بولی حرکت کنند و به رودخانه‌ی «وِیار خوش» برسند. با این تدبیر دیگر نیازی به تصرف میمک نداشتند. میمک کاملاً پشت سرشان می‌افتاد. اگر به ارتفاعات بولی می‌آمدند، ارتفاعات میمک خودبه‌‌خود عقبه‌ی آن‌ها می‌شد.

پس از تصرف میمک و پاسگاه‌های حومه مهران و دهلران، وزیر دفاع صدام به طور رسمی اعلام کرد: نیروهای مسلح عراق به مرزهای بین المللی رسیده اند و اختلافات ارضی خود را با ایران عملاً حل کرده‌اند. با اشغال این منطقه معبر وصولی «صالح آباد- سرنی» به طرف خط مرزی مورد تهدید نیروهای عراقی قرار گرفت و در نتیجه محور ایلام، صالح آباد و مهران به طور جدی نا امن شد.

اولین پاتک نیروهای ایرانی در ساعت پنج و پنجاه دقیقه دوم مهرماه سال۵۹ در منطقه میمک به اجرا درآمد. در آن شرایط عدم موفقیت این عملیات اجتناب ناپذیر بود. با این وجود نیروهای ایرانی توانستند ۲۵نفر از افراد دشمن را به اسارت بگیرند و تلفاتی نیز به آنان وارد کنند. مهم‌تر اینکه حضور خود را در معابر نفوذی شرق میمک به دشمن نشان دهند و آمادگی خود را برای دفاع از این منطقه اعلام کنند.

نیروهای ایرانی که ارتش و بخش عمده‌ای از نیروهای ایل خزل از استان ایلام بودند توانستند در نهایت اولین شکست را به عراقی‌ها تحمیل کنند. عراق که اشغال میمک را عملیات «سیف سعد» (منظور سعد ابن ابی وقاص که او را فاتح ایران در زمان صدراسلام می‌گویند) نامیده بود، خیلی زود جوابش را با اسمی مشابه گرفت چرا که نام عملیات ما «ضربت ذوالفقار» بود.

عملیات ضربت ذوالفقار با رمز یا الله در محور ایلام - میمک به صورت نیمه گسترده در تاریخ ۱۹ دی ماه سال 59 به فرماندهی ارتش انجام شد. این عملیات توسط نیروهای ارتش که شامل دو گردان از لشکر 81 زرهی و یک گردان از ستاد مشترک ارتش با همراهی دو گردان سپاه پاسداران و با کمک عشایر ایل خزل و با پشتیبانی نیروهای ژاندارمری انجام شد.

این عملیات در تاریخ 20 بهمن ماه سال 59 با پیروزی رزمندگان ایرانی به پایان رسید. اثرات روانی این پیروزی بسیار بیشتر از سایر جنبه های آن بود، زیرا این عملیات، نخستین عملیات پیروزمندانه ایران در دوران دفاع مقدس بود.

نویسنده: یاسر بابایی، روزنامه‌نگار ایلامی