به گزارش کردپرس، مسئله کردها در ترکیه به یکی از مسائل تاثیرگذار در تحولات خاورمیانه تبدیل شده و پیامدهای آن بر سایر کشورهای همسایه آن از جمله عراق و سوریه نیز دیده می شود. خبرگزاری کردپرس برای بررسی این موضوع و تحولات پیرامون آن با دکتر کریس هیوستون، استاد مردم شناسی دانشگاه مک کوایر در استرالیا مصاحبه کرده است.

دکتر هیوستون معتقد است که مسئله کردها در ترکیه به راحتی قابل حل است اما دولت های مختلف در ترکیه تمایلی برای حل این مسئله ندارند. به باور وی حضور قدرتمند کمالیست ها و ناسیونالیسم ترکی، عدم تمایل دولت ها، استفاده از مسئله کرد برای پیشبرد اقدامات دولت ها و عدم تغییر در ساختار حکومت در این کشور از جمله عوامل تاثیرگذار بر عدم حل مسئله کردها در ترکیه است.استاد دانشگاه مک کوایر بر این باور است که با کاستن از قدرت دولت مرکزی، واگذاری مسئولیت برخی مناطق خاص به اقلیت ها و برخی اقدامات دیگرمی توان مسئله کردها را در ترکیه حل کرد.

متن کامل مصاحبه خبرگزاری کردپرس با دکتر کریس هیوستون استاد دانشکده مردم شناسی دانشگاه مک کوایر استرالیا:

کردپرس: ترکیه امروز با ترکیه ای که قبل از کودتا دیدیم تفاوت زیادی کرده است؛ این کشور دچار بحران اقتصادی است، با معضل سوریه روبه رو شده و آمریکا هم آن را تحریم کرده است. آیا دلایل خاصی برای این تحولات وجود دارد؟

دکتر کریس هیوستون: ترکیه نیز ماند هر کشور دیگری از بحران هایی عبور می کند و گاهی سخت بتوان گفت که کدام یک تاثیرگذارتر و ماندگارتراست. برای مثال، بحران اقتصادی ترکیه موقتی است؛ چرا که برای همه بحران محسوب نمی شود و دولت ابزارهایی برای مقابله با برخی از پیامدهای شدید بحران اقتصادی را دارد. علاوه بر آن، کشورهای سرمایه داری گاهی وارد بحران شده و بعد از مدتی از بحران خارج می شوند. این مسئله به سیاست خارجی هم قابل تعمیم است. به احتمال زیاد- اما هیچ چیز در مورد ترکیه قطعی نیست- دولت ترکیه به رهیری حزب عدالت و توسعه نیروهای خود را به منطقه تحت کنترل کردهای سوریه موسوم به روژاوا اعزام خواهد کرد. اگر ترکیه در این اقدام موفقیت کسب کرده و نیروهای کرد را پراکنده کند، می توان تصور کرد که این مناطق را که می توان نام منطقه امن بر آن گذاشت، حفظ خواهد کرد. در مورد تحریم های آمریکا هم می توان گفت که این تحریم ها دائمی نخواهد بود.

اما در مورد کودتای نافرجام ترکیه می توان گفت که این مسئله یک مقدار متفاوت است. کودتا به حزب حاکم عدالت و توسعه اجازه داد تا رفراندوم در مورد تغییر عمده قانون اساسی ترکیه را ( که در شرایط اضطراری 1982 صورت گرفت) برگزار کرده و به نفع خود به اتمام برساند. این مسئله تاثیرات دائمی بر جامعه مدنی ترکیه، احزاب سیاسی و مسئله دموکراسی خواهد داشت.

کردپرس: چرا دولت های مختلف در ترکیه نتوانسته اند مسئله کرد را حل کنند؟

دکتر کریس هیوستون: خیلی ساده می توان گفت که دولت های پی در پی در ترکیه خود نمی خواهند مسئله کردها را حل کنند. این مسئله برای هر کسی که در ترکیه بر سر کار است به ابزاری تبدیل می شود که در برخی نقاط کشور شرایط اضطراری برقرار کند. به دنبال آن، هر وقت که لازم باشد فارغ از این که شرایط اضطراری از نظر قانون اساسی ترکیه چه باشد، می تواند از این شرایط برای انجام عملیات (نظامی) استفاده کند. اما مهمتر از آن و فارغ از سیاست های عملگرایانه، ناسیونالیسم ترکی مانعی در برابر هر گونه ایجاد چند فرهنگی، اعطای حقوق اقلیت ها و تبدیل ترکیه به سیستم فدرال است.

کردپرس: جوهر و اساس مسئله کرد در ترکیه چیست؟

دکتر کریس هیوستون: مسئله کردها در ترکیه به صورت های مختلف تعریف شده است اما این مسئله بازتاب نبودن دموکراسی در این کشور است. این مسئله مربوط به شوونیسم ملی گرایی کمالیست ها در ترکیه است. مسئله کردها در ترکیه مشکلی است که به نبود ساختار دولتی و اداری فدرالی در ترکیه باز می گردد. اما در دیگر کشورها مانند استرالیا، آمریکا و یا آلمان و همه دولت- ملت هایی که دارای سیستم دولت های داخلی علاوه بر دولت مرکزی هستند، این دولت های داخلی دارای حقوق خاصی هستند که قانون اساسی این کشورها به آنها تفویض کرده و و مسئولیت هایی را نیزدر ارتباط با اداره مناطق بر عهده دارند. ترکیه دارای یک حکومت و دولت بسیار قدرتمند مرکزی است که شوراها پس از آن قرار می گیرند.

کردپرس: آیا ترکیه می تواند با انجام عملیات های نظامی در داخل کشور، اقدام علیه نیروهای کرد سوریه و نیز ادامه حملات به مقرهای پ.ک.ک در داخل خاک عراق مسئله کردهای کشور را برای همیشه حل کند؟

دکتر کریس هیوستون: خیر، به هیچ وجه از طریق این اقدامات مسئله کرد در ترکیه حل نخواهد شد.

کردپرس: پس چگونه می توان مسئله کرد در ترکیه را حل کرد؟

دکتر کریس هیوستون: مسئله کردهای ترکیه را می توان از طریق به رسمیت شناختن حقوق اقلیت ها، تمرکززدایی در دولت و کاستن از قدرت آن که به مناطق خاصی حقوق، وظایف و مسئولیت هایی را واگذار کند. از جمله این حقوق بستن مالیات بر برخی منابع و درآمدها است. اگر دولت های مختلفدر ترکیه تمایلی برای حل مسئله کرد داشته باشند این مسئله به راحتی قابل حل است. امروزه در جهان راه های مختلفی برای سازمان دهی جوامع چند فرهنگی وجود دارد.

کردپرس: در مورد کردهای سوریه، آیا آنها می توانند با دولت مرکزی این کشور به توافق برسند؟

دکتر کریس هیوستون: نمی دانم. زمانی که بشار اسد بر تمام خاک کشور تسلط یابد، این سوال مطرح می شود که چه نوع سیاستی برای بازسازی کشور، جبران حمایت طرفداران خود و یا کنترل دوباره بر تمام کشور در پیش خواهد گرفت.

کردپرس: سیاست روسیه و آمریکا در برابر مسئله کرد را که هر دو با کردها ارتباط دارند چگونه ارزیابی می کنید؟

دکتر کریس هیوستون: آمریکا و روسیه دو کشور دارای قدرت نظامی هستند که از سیاست خارجی خود برای کسب منافع کشورشان و نیز حفظ منافع تجاری آن استفاده می کنند. با توجه به این مسئله، می توان گفت که آمریکا و روسیه در مورد کردها هم چنین رویکردی را در پیش می گیرند.

کردپرس: این روزها زیاد در مورد خروج آمریکا از سوریه و تنها گذاشته شدن کردها صحبت می شود. آیا آمریکا کردهای سوریه را رها خواهد کرد و آنها را تنها خواهد گذاشت؟

دکتر کریس هیوستون: اگر منظور جمع کردن بار و بندیلشان باشد- که باید این اقدام صورت بگیرد و همه نیروهای خارجی از این کشور بیرون بروند- بله، احتملا آمریکا از سوریه خارج خواهد شد. ولی من فکر می کنم که نباید اصطلاح «تنها گذاشتن» که بار احساسی دارد در مورد این مسئله به کار برده شود زیرا نباید از این اصطلاح احساسی برای توصیف ارتباطات در دنیای واقع گرایی سیاسی استفاده کرد.

کد خبرنگار: 40101