به گزارش خبرگزاری کردپرس، خلیل کمربیکی، جامعه شناس ایلامی در یادداشت خود نوشته است:
گفته اند و نوشته اند که اندیشه ورزی، از مهمترین وجوه تمایز انسان با سایر موجودات زنده است. برخی از اندیشمندان ماهیت انسان در این می دانند که دارای قوه ی اندیشیدن است و چون می اندیشد، پس وجود دارد. برخی نیز سرآغاز تغییرات اساسی در جهان و چرخش پارادایمی آن را، به ظهور و بروز تفکر و اندیشه ای نو مرتبط میسازند.
آغاز تغییر هر جامعه ای به سمت توسعه یافتگی، تغییر اذهان افراد آن جامعه است؛ تا به اذهان افراد، نسیم آگاهی نوزد، مسیر بالندگی جامعه، هموار نخواهد شد. پرورش تفکر انتقادی و شیوه ی اندیشه ورزی، نیاز ضروری برای پرورش انسان های مستقل، معقول، متواضع، نقاد و صادق است؛ انسان هایی که قادر خواهند بود جامعه ای پیشرو، امن و توسعه یافته را بسازند.
می توان گفت، یکی از مهمترین کانون های اندیشه پروری و پرورش انسان هایی با چنین خصوصیاتی، نظام آموزشی است و در این راستا نقش معلم و استاد، بیش از همه اهمیت خواهد داشت؛ چراکه رویکرد معلم اندیشه پرور، کاوشگرانه، انتقادی و تعاملی است. کلاس درس او، مکان ابراز عقاید و باور انسان هایی است که هرکدام دارای جهان ذهنی خاص خود هستند. کلاس درس آن ها پادگان نیست. آنها، انسان هایی منعطفی بوده که در کلاس درسشان، هیچ سدی در برابر ابراز عقاید وجود ندارد؛ فضایی آزاد پدید آمده تا در تقاطع اظهار عقاید و نظرات، دانشجو و دانش آموز، گامی به سوی نزدیک شدن به واقعیت بردارند. به شاگردانشان می آموزند که بدون نقد، از کنار هیچ متنی عبور نکنند، بدون تحقیق، هیچ نقل قولی را نپذیرند و این گونه زمینه ی توسعه ی جامعه را فراهم می سازند.
معلمان اندیشه پرور نه از طرح مباحث جديد هراسي دارد و نه جویندگان دانش را از پرسش كردن مي ترسانند. بستر لازم را براي انتقاد از تكتك خرده نظام ها و عناصر جامعه فراهم مي سازند.
اندیشه پروران، به جاي دانش پژوه نمي انديشند. آنها صبورانه منتظر انديشه هاي متعددي می مانند كه از كلاس درسشان تراوش می کند. به شاگردان خود می آموزند كه «هر چند فكر كردن، بزرگ ترين رنج تاريخ است»، اما همين فكر كردن است كه تاريخ آنها را خواهد ساخت. اندیشه پروران نه براي تحسين صاحب منصبان درس مي دهند و نه از تمسخر ديگران هراسي دارند. خود را به هيچ تقديرنامه اي نمي فروشند و هيچ متاع بي ارزشي را به شاگردان عرضه نمي كنند. چنین مدرسی است که بستر پویایی و بالندگی جامعه را هموار می کند و نامش، برای همیشه ماندگار خواهد ماند.
هفتهی معلم که فرا می رسد، خاطرات درس و مشق و مدرسه، مرور می شود و یاد و نام معلمان زنده می گردد و در این میان، نام معلمانی بیشتر خودنمایی می کند که کارشان، اندیشه پروری و ساختن تفکر بوده است.
یکی از این اساتید که اینک دوران بازنشستگی را طی می کند، "استاد پرویز طهماسبی" است. طهماسبی از جمله اساتیدی است که می توان او را از مصادیق بارز معلمان اندیشه پرور دانست. کسانی که افتخار شاگردی او را داشتهاند به خوبی دیدگاه ها و نظرات او را به یاد دارند. جملات ماندگار او، برای شاگردانش، فراموش نشدنی است. برای همه ی نظرات مطرح شده احترام قائل بود. تکیه کلامش که سرمشق کلاس داری شاگردانش، از جمله نگارنده نیز شده بود، این جمله بود "بله، این هم نظری است و قابل احترام ".
هیچ وقت به نظرات دانشجویان بی اعتنا نبود، وقتی دانشجو نظر می داد، احساس می کرد که دارد سخن مهمی می گوید. حتی به نظراتی که جنبه ی شوخی داشتند، چنان اهمیتی می داد که شاگرد احساس می کرد، نظر مهمی ابراز داشته است. به شاگردانش می آموخت که از کنار هیچ نظری، سرسری عبور نکنید؛ چرا که در تقاطع همین نظرات است که واقعیت پدید می آید.
وقتی تسبیح کهنه اش را در دستانش می چرخاند و سخن می گفت، گویی، گوی زمین است که در دستانش به چرخش درآمده، هفت اقلیم را گشته و همه ی تجربه های زیسته و اندیشیده را با خود به همراه دارد. می آموخت که کل حقیقت، پیش هیچ کسی نیست. "فیل در تاریکی" مولوی را برایت حکایت می کرد، تا در باورهای تقلیدی که به حقیقت تکیه زده بودند، تحقیق کنید. سخن کم می گفت؛ اما هرآنچه را که می گفت، همانند نورافکنی عمل می کرد که بر عقاید و باورهایت انداخته می شد، گوشه های تاریک را روشن می کرد.
هفته ی معلم فرصتی است تا نام و یاد معلمان اندیشه پرور را زنده نگه داریم و برای همه ی طهماسبی های این سامان، از درگاه خداوند متعال آرزوی تندرستی و سلامتی کنیم.
* پژوهشگر اجتماعی
نظر شما