روز سه شنبه، سلیمان پاک سرشت معاون وزیر کار و رئیس سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور به مهاباد آمد. پاک سرشت که بالاترین رتبه اداری در میان کردهای اهل سنت است، یک پژوهشگر نمونه و صاحب نظر در امور اجتماعی در طراز ملی است. فرصت اندک موجود در این سفر کوتاه و فشرده را مغتنم دانستم و چند لحظه ای هم کلام شدیم.

او یکی از بزرگترین چالش های فراروی توسعه استان ما را فقر منابع انسانی می دانست. سخنش پربیراه نبود.

درست است که این مشکل کم و بیش در همه جا هست، اما آذربایجان غربی به علت عدم دسترسی شایستگان حدود نیمی از جمعیت آن به چرخه مدیریتی و ترجیح رابطه بر ضابطه در جذب نخبگان نیمه دیگر در پرتو شرایط غیرعادی به وجود آمده، این مشکل از هر جایی حاد و بحرانی تر است.

دیروز در جریان برخوردی که میان استاندار و یکی از نمایندگان پیش آمد، بلافاصله ایده پیشگفته ـ فقر منابع انسانی و ارتقای اداری بدون عبور از مسیر شایستگی و توانمندی ـ به خاطرم رسید.

نماینده مذکور در دوران استاندار قبلی بر اساس آشنایی شخصی با وی، بدون هیچ سابقه مدیریتی به معاونت استانداری رسید. پستی که حدود چهل سال است کردهای استان برای رسیدن به آن دست به تلاش و تکاپویی ناکام زده اند.

نامبرده همزمان، ریاست ستاد احیای دریاچه ارومیه با بودجه ای کلان را هم عهده دار شد. امری که فورا وی را برای شرکت در انتخابات مجلس وسوسه کرد و در نهایت در یک فضای قومی دو قطبی شده که دود آن قبل از همه به چشم منافع ملی رفت، توانست بر صندلی های سبز بهارستان جلوس نماید.

طبیعتا از فردی که ارتقای سریع و جهشی اش مدیون یک رشته اتفاقات با آمیزه ای از رانت و امتیاز است، انتظار داشتن حداقل هایی از بلوغ و درایت سیاسی که تبار و ریشه گفتمانی و زبان شناختی واژه " مهمان " را بداند، چشمداشتی گزاف است.

مهمان که وی استاندار را به آن متصف کرد، واژه ای نژادپرستانه و در پیوند با واژگانی دیگر نظیر مهاجر و فضای حیاتی و خاک و خون و به طور کلی ناسیونالیسم رمانتیک مبتنی بر اصالت قومی است.

اما این واژه معنای دیگری هم دارد که می شود از آن مقصودی ملی و فراقومی به دست داد. برخلاف این فضای قومگرایانه اگر از واژه مهمان معنای "غیربومی" مستفاد شود، نه تنها باید دولت را بابت این انتخاب تحسین کرد، بلکه همزمان باید آرزو نمود اگر ذره ای درایت در نهادهای ذیربط تصمیم گیری و تصمیم سازی باقی مانده باشد، باید با عبرت آموزی از گذشته استان و به منظور نجات کشتی به گل نشسته آن از این پس مقرر شود که استانداران آذربایجان غربی صرفا از " مهمانان" استان های دوردست انتخاب شوند.

چه بخش عمده ای از مشکلات حاد این استان ناشی از عملکرد ضعیف و ضد توسعه استانداران سابق است و شوربختانه فضای فرهنگی و مناسبات سیاسی استان به گونه ای است که نگاه برابر و بیطرف را صرفا از مدیران غیربومی می توان انتظار داشت.