کردپرس: وزارت دفاع عراق و وزارت پیشمرگ اقلیم کردستان طی یک سال اخیر و به ویژه ماه های آغازین 2019 با تشکیل کمیته عالی هماهنگی بنا به دستور نخست وزیر عراق و کمیته های پنج گانه در ارتباط با مناطقی که تحرکات داعش در آن ها همچنان ادامه دارد، همکاری و هماهنگی فی مابین را به عالی ترین سطح ممکن رسانده اند. مجبور شدن نیروهای نظامی اقلیم کردستان و عراق به آغاز دوباره همکاری و هماهنگی، پس از افزایش فعالیت های داعش علیرغم اعلام رسمی پایان آن بود. آخرین وضعیت داعش و شمار اعضای آن در عراق چگونه و چند است؟ مذاکرات نظامی میان بغداد و اربیل و تلاش اقلیم کردستان برای بازگرداندن نیروی پیشمرگ به مناطق مورد مناقشه به کجا انجامید؟ اجرای اصلاحات در وزارت پیشمرگ تحت نظارت سه کشور غربی در چه مرحله ای است؟ و سرنوشت تلاش ها در مجلس عراق برای اخراج نظامیان آمریکایی از عراق چه خواهد بود؟ خبرگزاری کردپرس برای بررسی موارد مذکور، گفتگویی را با سرلشگر جبار یاور دبیر کل وزارت پیشمرگ اقلیم کردستان عراق ترتیب داده است که در ادامه می خوانید:
کردپرس: علیرغم اعلام رسمی پایان داعش در عراق، گزارش هایی از تحرکات و عملیات های این گروه و تداوم خطرات و تهدیداتی که متوجه امنیت و ثبات این کشور می کند منتشر می شود، ارزیابی شما از این تهدید و آینده آن چیست؟
جبار یاور: داعش پایان نیافته است، فقط خلافت خودخوانده آن در دو کشور عراق و سوریه به پایان رسیده و جغرافیایی که اشغال کرده بود را از دست داده است و همچنین نهادهایی که برای حاکمیت خود تاسیس کرده بود؛ متلاشی شده اند. اما داعش به عنوان سازمانی تروریستی هم اکنون نیز وجود و حضور دارد. این حضور، هم در عراق و هم در سوریه مشاهده می شود. از سوی دیگر، این گروه در کشورهای یمن، افغانستان، لیبی و همچنین برخی دیگر از کشورهای آفریقایی و حتی اروپایی اقدام به عملیات های تروریستی می کند. این گروه، فعال است و تهدیدی جدی برای امنیت جهانی محسوب می شود به ویژه در کشور عراق.
بر اساس آماری که نزد ما است، از پایان سال 2017 که حیدر العبادی نخست وزیر و فرمانده کل نیروهای مسلح عراق به صورت رسمی پایان داعش را اعلام کرد، تا پایان سال 2018 ، این گروه 456 عملیات تروریستی را انجام داده است. در این عملیات ها نزدیک به 1771 نفر کشته و مجروح شده و یا ربوده شده اند. از پایان سال 2018 تا پایان مارس 2019 نیز داعش 100 عملیات تروریستی را انجام داده است که در آن ها نزدیک به 600 شهروند کشته، مجروح و یا ربوده شده اند. این عملیات های تروریستی بیش از هر منطقه ای در استان های دیالی، صلاح الدین و کرکوک به ویژه جنوب این استان و مخمور و کوه قره چوخ و استان نینوا، منطقه حمام علی و دیگر مناطق اطراف آن انجام شده است. به همین دلیل هنوز هم سازمان تروریستی داعش به عنوان گروهی مسلح که خود را در قالب گروه های کوچک سازماندهی کرده و اقدام به انجام عملیات های تروریستی، انفجار و عملیات های انتحاری می کند، تهدیدی جدی محسوب می شود.
از سوی دیگر داعش نه تنها یک سازمان تروریستی مسلح است، بلکه سازمان تروریستی فکری است که از طریق فضای مجازی و شبکه های اجتماعی، ده ها هزار نفر را تحت تاثیر افکار و عقاید خود قرار داده و جذب نموده است و آن ها را در سراسر جهان در راستای اهداف خود و انجام عملیات های تروریستی به کار می گیرد.
باید اشاره کنم که طی دو هفته اخیر، یک هسته خاموش داعش با 10 عضو و همچنین هسته دیگری از این گروه در اربیل با 7 عضو شناسایی و متلاشی شدند. تاکید می کنم که این سازمان هم اکنون نیز تهدیدی برای منطقه به شمار می آید.
کردپرس: آمار و تخمینی از شمار عناصر داعش در عراق دارید؟
جبار یاور: آمار دقیقی در دست ما نیست. اما بر اساس تخمین هایی که بر اساس تحرکات و عملیات های آن انجام شده است، در داخل خاک عراق از مرزهای سوریه تا مرزهای ایران به ویژه کریدور نینوا، صلاح الدین، کرکوک، مناطق حمرین و دیالی که حضور اصلی داعش در آن ها مشاهده می شود و همچنین مناطق قائم و بیابان های که میان نینوا و رمادی واقع شده اند تقریبا 2000 عنصر مسلح داعش حضور و فعالیت دارند. باید تاکید کنم که مشکل اصلی امنیتی در این باره، هسته های خاموش این سازمان است. داعش نزدیک به چهار سال دارای خلافت و سلطه در جغرافیایی گسترده بود که جمعیت بزرگی را در خود جای داده بود و هم اکنون نیز جمعیت کثیری از ساکنان این مناطق طرفدار این سازمان هستند. وضعیت به گونه ای است که برخی از ساکنان این مناطق در روز، یک شهروند عادی و معمولی می نمایند و دارای شغل و زندگی عادی خود هستند؛ شاید چوپان یا کاسب و هر شغل دیگری، اما شب ها این افراد عادی، مسلح شده و اقدام به فعالیت های تروریستی می کنند و یا این که راهنما و معتمد عناصر مسلح داعش هستند. نمی توان تخمینی از این عناصر بالقوه داشت، اما در حال فعالیت در چارچوب برنامه داعش می باشند.
کردپرس: توضیحات و تحلیلی که شما از تهدید داعش در مرحله کنونی در عراق ارائه دادید نشان از خطر بزرگی است که مقابله با آن نیازمند طرح و برنامه ای جامع و همکاری تنگاتنگ نظامی و امنیتی میان دولت مرکزی و اقلیم کردستان است. آیا هم اکنون این نوع همکاری میان طرفین وجود دارد و مذاکرات میان وزارت پیشمرگ اقلیم کردستان و وزارت دفاع به کجا رسید؟
جبار یاور: دکتر عادل عبدالمهدی نخست وزیر عراق فرمانی مبنی بر تشکیل کمیته عالی در وزارت دفاع برای هماهنگی با وزارت پیشمرگ اقلیم کردستان صادر نمود و این کمیته تشکیل شد و همچنین از آغاز سال 2019 پنج کمیته منطقه ای در استان های دیالی، صلاح الدین، کرکوک و نینوا و منطقه مخمور تشکیل شد و در 4 فوریه نیز هیئتی عالی از وزارت دفاع عراق به اربیل سفر و نشستی را با وزارت پیشمرگ برگزار کردند. ما نیز به همان نحو، هیئتی عالی رتبه را در وزارت پیشمرگ اقلیم کردستان به منظور هماهنگی با نیروهای وابسته به دولت فدرال تشکیل دادە و همچنین در اقدامی متقابل و هماهنگ با بغداد، پنج کمیته برای مناطقی که شرح آن رفت، تشکیل دادیم. در مذاکرات نیز تصمیم بر آن شد که به عنوان اولین اقدام عملی برای عادی سازی اوضاع و مقابله با تهدیدات، اقدام به بررسی و ارزیابی میدانی کنیم. بررسی جامعی از نحوه استقرار نیروهای پیشمرگ در مناطق خانقین تا مناطق ربیعه واقع در مرزهای سوریه انجام شد و به همان نحو نیز نحوه استقرار و آرایش نظامی نیروهای ارتش عراق از خانقین تا مرزهای سوریه بررسی گردید تا خلاهایی که در مناطق و محورهای میانی استقرار هر دو نیرو ایجاد و به مامن داعش تبدیل شده اند، مشخص گردند. طی هفته گذشته این طرح به پایان رسید و پس از آن، هیئتی از وزارت دفاع عراق، با نقشه آماده شده مناطق مورد بررسی، به اقلیم کردستان سفر کرد. در این نقشه، در منطقه ای به فاصله بیش از هزار کیلومتر، خلاهای امنیتی ایجاد شده میان محل استقرار نیروهای ارتش عراق و نیروهای پیشمرگ به صورت دقیق مشخص شده بودند. هم اکنون نیز منتظریم که کمیته عالی وزارت دفاع عراق درباره نشست ها تصمیم گیری کند و پس از انجام نشست های فی مابین در خصوص تاسیس مرکز هماهنگی میان نیروی پیشمرگ و ارتش عراق تصمیم گیری خواهد شد و همچنین اقدام به تاسیس نیروی مشترک خواهد شد و عملیات های مشترک صورت می گیرد و این اقدامات برای مناطقی است که دارای خلا امنیتی هستند و عناصر داعش را در خود جای داده اند به ویژه در حمرین و مناطق نزدیک به خانقین و جلولا و همچنین مخمور تا به طور کامل به حضور داعش پایان دهیم.
کردپرس: آیا در مذکرات و گفتگوهایی که اشاره فرمودید درباره بازگشت نیروهای پیشمرگ به مناطق مورد مناقشه سخنی به میان آمده است؟
جبار یاور: ما درباره هماهنگی صحبت می کنیم، بحث ما بر سر این مهم است. بیشتر تحرکات داعش در مناطق مورد مناقشه هستند، اما نه نیروهای پیشمرگ و نه نیروهای ارتش عراق در آن ها حضور ندارند. باز هم تاکید می کنم که صحبت ما بر سر هماهنگی است. تا قبل از سال 2014 نیروهای پیشمرگ و نیروهای ارتش عراق در این مناطق در راستای کنترل امنیت و ثبات، دارای هماهنگی و همکاری بودند. ما نیز هم اکنون در این باره گفتگو می کنیم. گفتگوها بر سر هماهنگی میان نیروهای پیشمرگ و نیروهای ارتش عراق با هدف انجام عملیات های نظامی مشترک و تامین امنیت و ثبات این مناطق به صورت کلی است. ما در خصوص پروسه ای نظامی گفتگو می کنیم و گفتگوها بر سر مسائل سیاسی نیست. تمرکز در مذکرات بر این است که نیروی پیشمرگ به عنوان بخشی از منظومه دفاعی عراق چگونه بتواند با همکاری و همراهی ارتش این کشور تهدیدهای که از سوی داعش متوجه ساکنان مناطق مذکور و به صورت کلی، خطراتی را که این سازمان برای اقلیم کردستان و عراق ایجاد می کند، خنثی سازد.
کردپرس: موضوع دیگری که نزد افکار عمومی اقلیم کردستان و ناظران سیاسی از اهمیت ویژه برخوردار است، انجام اصلاحات در وزارت پیشمرگ و نتایج این پروژه می باشد که چند سالی است تحت نظارت شما آغاز و ادامه یافته است. پروژه اصلاحات در وزارت پیشمرگ به کجا رسید و نقش ائتلاف جهانی ضد داعش در این پروژه چیست؟
جبار یاور: در ماه های پایانی سال 2017 و روزهای آغازین سال 2018 ما در وزارت پیشمرگ پروژه ای با رئوس 35 گانه را برای انجام اصلاحات در وزارت پیشمرگ به مرحله اجرایی در آورده ایم. پروژه اصلاحی مذکور، پروژه مشترک میان وزارت پیشمرگ و سه کشور عضو ائتلاف ضد داعش و مشاور در این وزارتخانه، یعنی آلمان، انگلیس و آمریکا است. از آغاز تاکنون این پروژه را اجرایی کرده ایم و اداره اصلاحات را در وزارت پیشمرگ تاسیس کردیم. افسران مشغول فعالیت در اداره اصلاحات به نحو عالی و در سطحی پیشرفته از سوی کارشناسان انگلیسی آموزش های لازم را در خصوص مجموعه موضوعاتی که به همه بخش های وزارت پیشمرگ مرتبط هستند، دیده اند که در این میان می توان به ادغام نیروهای پیشمرگ و تشکیل نیرویی واحد از آن ها، چگونگی اداره وزارتخانه و فرماندهی نیروهای پیشمرگ، سازماندهی آن ها، آموزش، روابط این نیرو و همچنین قوانین و مقررات، بازنشستگی و موضوعات لجستیکی و هر آن چه به نیروهای پیشمرگ اقلیم کردستان مرتبط می شود، اشارە کرد. افسران پیشمرگ مامور در اداره اصلاحات همه موارد مذکور را در برنامه کاری دارند. برخی از این موارد تبدیل به پروژه شده و به مرحله اجرایی درآمده اند و بخش دیگری نیز در انتظار ورود به مرحله اجرایی است. در پروژه اصلاحات در وزارت پیشمرگ اقلیم کردستان بازه های زمانی معین برای به نتیجه رسیدن 35 فصل مشخص شده در پروژه در نظر گرفته شده است و در مجموع اجرای کامل آن ها نیازمند 2 تا 5 سال می باشد. امیدواریم در کابینه جدید دولت اقلیم کردستان بتوانیم این پروژه را به طور کامل تثبیت و اجرایی کنیم.
کردپرس: پس از اعلام پایان رسمی جنگ با داعش در عراق از سوی بغداد، همکاری و پشتیبانی های ائتلاف جهانی ضد داعش با وزارت پیشمرگ اقلیم کردستان چگونه است و آیا همچون گذشته ادامه دارد و یا این که دچار تغییرات شده است؟
جبار یاور: همکاری های ائتلاف جهانی ضد داعش با نیروهای پیشمرگ اقلیم کردستان همچون گذشته ادامه دارد و همان گونه که اشاره کردم بر اساس اطلاعات امنیتی و نظامی کسب شده از سوی کشورهای عضو ائتلاف مبنی بر تداوم حضور و فعالیت های داعش و تهدیداتی که از سوی این سازمان متوجه امنیت جهانی می شود، پشتیبانی های آن ها از نیروهای پیشمرگ و همکاری با این نیرو ادامه دارد و در این میان می توان به پشتیبانی های هوایی از نیروی پیشمرگ در جنگ و درگیری ها با داعش و همچنین نظارت و کنترل مستقیم تحرکات نظامی این سازمان تروریستی و بمباران آن ها اشاره داشت.
از سوی دیگر، همکاری ها در زمینه آموزش نیروهای پیشمرگ و خدمات و همکاری های مستشاری ادامه دارد. در زمینه انجام اصلاحات نیز، مشاوران آن ها به ویژه مشاوران آمریکا، انگلیس و آلمان در وزارت پیشمرگ مشغول فعالیت هستند. بخشی از حقوق ماهیانه نیروهای پیشمرگ نیز از سوی ائتلاف جهانی ضد داعش تامین و پرداخت می شود . در برخی موارد هم نیازمندی های نیروهای پیشمرگ در زمینه تسلیحات و تجهیزات نظامی را تامین می کنند و به صورت کلی می توان گفت همکاری های ائتلاف با وزارت پیشمرگ همچون گذشته ادامه دارد.
کردپرس: هم اکنونی در مجلس نمایندگان عراق تلاش هایی از سوی برخی احزاب و جریان های سیاسی برای پایان دادن به حضور نظامی آمریکا در این کشور در جریان است، ارزیابی شما به عنوان یک مقام مسئول و کارشناس نظامی از آینده این تلاش ها و احتمال به نتیجه رسیدن آن ها چیست؟
جبار یاور: شاهد تحلیل و برداشت اشتباه و به دور از واقعیت از تلاش های احزاب و جریان های سیاسی در مجلس عراق برای نظام مند کردن حضور نظامیان خارجی در این کشور هستیم. نمایندگان وابسته به چند ائتلاف پارلمانی برای تصویب قانونی برای ساماندهی حضور نیروهای خارجی در عراق اقدام به گردآوری امضا کردند؛ این درخواست فقط نیروهای آمریکایی را شامل نمی شود. هم اکنون به جز بخشی از نیروهای آمریکایی در عراق و اقلیم کردستان که شمار آن ها نیز محدود می باشد و بیشتر در زمینه های آموزش و تمرینات نظامی و مشاوره ای فعالیت می کنند، شاهد حضور نیروهای نظامی و مستشاران انگلیس، آلمان، ایتالیا، مجارستان، هلند، سوئد، ترکیه، کانادا و بسیاری دیگر از کشورها هستیم. تعداد و ماموریت این نیروها متفاوت است. نمایندگان مذکور قصد تصویب قانونی را دارند که حضور نیروهای خارجی در عراق را ساماندهی کنند. هنوز این قانون مصوب نشده است. تصویب چنین قانونی و این که عراق چگونه تعاملی با نیروهای خارجی مستقر در خاک این کشور که اقلیم کردستان را هم شامل می شود داشته باشد، امری معمولی است. هدف اصلی از تلاش برای تصویب چنین قانونی، این مهم می باشد و هدف فقط نیروهای آمریکایی نبوده است.
*مصاحبه : حسن صالحی – سرویس عراق و اقلیم کردستان خبرگزاری کردپرس
نظر شما