هزار کانیان مرکز بخش سارال دیواندره بر اساس آخرین سرشماری رسمی کشور دارای 115 خانوار و 544 نفر جمعیت با توجه به اینکه مرکز بخش سارال است در تاریخ 26 اسفند 97 به شهر تبدیل شد و مجوز تاسیس شهرداری آن در تاریخ 23/11/98 صادر شد. به همین بهانه مصاحبه کردپرس با ادریس عبودی دکترای تخصصی(Ph.D) جغرافیا و بخشدار سارال در ادامه می خوانید:

پروسه اداری شهر هزارکانیان به کجا رسید؟

پس از صدور مجوز شهرداری در تاریخ 32/11/98 پروسه انتخاب شهردار شروع شد و در بین گزینه های مطرح شده نهایتاً آقای «ایوب مرادی» که از جوانان تحصیل کرده ی بخش سارال است توسط شورای اسلامی شهر هزارکانیان معرفی گردید و بلافاصله پس از بررسی مصوبه، توسط هیات تطبیق فرمانداری، در 10/4/99تایید شد و بعد از آن سایر مراحل اداری را طی نمود.

هزارکانیان یک نقطه ی سکونتگاهی است که از نظر اداری و تقسیمات کشوری اخیراً به شهر تبدیل شده اما هنوز از نظر مورفولوژی و ساختارهای شهر سازی دارای ماهیتی روستایی است. که لازم است ساختار و عملکرد آن متناسب با تعزیف جدید تغییر یابد.

تبدیل روستای با جمعیت کم به شهر درست است؟

در اصطلاح برنامه ریزی شهری، به روستاهایی که به رغم داشتن جمعیتی کمتر از آستانه ی تعریف شده ی کشور، به شهر تبدیل می شوند، اصطلاحاً " خام شهر" گفته می شود. حدود یک سوم از شهرهای کشور دارای چنین ساختاری هستند.

راهبرد تبدیل روستاها به شهر، فارغ از مثبت یا منفی بودن آن که در این بحث نمی گنجد، بر اساس موقعیت جغرافیایی، شرایط دسترسی، و آستانه ی عملکردی، یک راهبرد اداری- مدیریتی و اجرایی برای تقویت توازن های منطقه ای، تعادل جمعیتی، تمرکز زدایی، توسعه ی منطقه ای در نواحی دور دست، محرومیت زدایی، نظم بخشی به سلسله مراتب نظام شهری و منطقه ای، خروج سکونتگاهها از انزوای جغرافیایی(Geographical isolation)، بهبود شبکه امداد رسانی در سوانح و ... است.

آیا این استراتژی وجهەی علمی نیز دارد؟

در چارچوب استراتژی یوفرد (UFRD) می توان تبدیل روستای هزار کانیان به شهر را تحلیل نمود در این استراتژی با تزریق عملکردهای شهری به سکونتگاههای روستایی که دارای پتانسیل های توسعه هستند سکونتگاهها را ارتقا می بخشد.

ملاک جمعیتی برای شهر شدن چه عددی است؟

در هر کشوری عددی مشخص برای تعیین شهر شدن در نظر گرفته شده است مثلا در کشور های فرانسه و آلمان 2000نفر، در آمریکا و بلژیک 2500نفر در ایرلند 1500نفر ، در روسیە 12000نفر و در ایران 3500نفر برای آستانه ی شهر شدن در نظر گرفته شده است. به یاد داشته باشیم که این ملاک صرفا جمعیتی (آماری) بوده و به تنهایی قابل استناد نیست.

مثلا در ژاپن برای مفهوم شهر، چهار طیف در نظر گرفته اند که از بزرگ به کوچک عبارت‌اند از: شهر برگزیده(بالای 500هزار نفر جمعیت) ، شهر محوری(200هزار تا 500هزار)، شهر ویژه(50هزار تا 200هزار نفر)، و شهر معمولی(30 تا 50هزار نفر).

آیا فقط ملاک جمعیتی کافی است ؟ سایر ملاک های شهر شدن چه مواردی است؟

برای تعیین شهر، یک سری معیارهایی علمی وجود دارد از جمله تقسیم بندی مشاغل اقتصادی افراد شاغل در اقتصاد های نوع اول (کشاورزی و دامداری)، نوع دوم(صنعت) و نوع سوم(خدمات و تجارت)، آستانه ی جمعیتی، شکل کالبدی سکونتگاه، موقعیت جغرافیایی، میزان شهر نشینی و میزان شهر گرایی، وجود نهادهای مرتبط با زندگی شهری و... گاهی چند معیار و گاهی تلفیقی از معیارهای فوق برای تفکیک شهر از روستا در نظر گرفته می شود.

موقعیت هزار کاکیان چگونه است؟

موقعیت شهر جدید هزار کانیان را می توان در محور های زیادی تبیین و تحلیل نمود اما چهار محور: موقعیت دسترسی، ساخت ژئومورفولوژیکی، بنیان های اقتصادی و استراتژی های جمعیتی، برای توسعه اینچنین نقاط سکونتگاهی موثر تر است، که در صورت اتخاذ سیاست های درست سبب توسعه کالبدی این شهر جدید خواهد شد. باز هم تاکید می شود لازم است با تعریف جدید عملکردی و تنوع بخشی به اقتصاد شهری زمینه ماندگاری جمعیت فراهم شود.

شهر هزارکانیان چه مزایای دارد که در توسعه شهری به کمکش بیاید؟

موارد متعددی از جمله پتانسیل های جغرافیای طبیعی، بکر بودن منطقه، شیب مناسب برای شهرسازی، مرکزیت هندسی بخش سارال ، واقع شدن بین دو شهر مریوان و دیواندره را دارد . در کنار این مزایا معایبی هم از جمله دوری از مرکز شهرستان، انزوای جغرافیایی، جمعیت کم ، عدم تنوع در مشاغل وجود دارد که باید با استراتژی مناسبی مانند SWOT نقاط ضعف، قوت، فرصت و تهدید شناسایی و وزن دهی شده و بر اساس آن استراتژی های کارآمدی اتخاذ شود.

با توجه به تخصصی که در این حوزه دارید راه توسعه هزارکانیان را چطور می بینید؟

در خام شهرها کار از فاز صفر شروع می شود که این نشان از راه درازی است که فرا روی برنامه ریزان قرار گرفته است و باید برای ابتدایی ترین امورات و کاربری ها برنامه ریزی نمود. البته خام شهر ها این مزیت را دارند که هیچ گونه خرابکاری عمرانی از طریق روش های آزمون و خطا در آن انجام نشده و این یکی از معدود مزیت های توسعه نیافتگی است. توسعه مفهومی چند بخشی و دارای ماهیتی کیفی است و همه ی شهروندان و تصمیم گیران در آن سهیم می باشند. در نهایت با احساس بهتر شدن شرایط سنجیده می شود. برای رسیدن به توسعه شهری باید آحاد مردم به کمک برنامه ریزان شهری بیایند در غیر این صورت احتمال دارد که رشد اتفاق بیفتد اما توسعه اتقاق نخواهد افتاد.

برای توسعه شهری هزار کانیان چه الزاماتی نیاز است؟

برای توسعه شهری هزار کانیان برنامه ریزی در سه سطح می تواند روند آن را تسریع ببخشد:

اول؛ اقدامات کوتاه مدت از جمله استقرار شهرداری و شروع به کار شهردار منتخب، تغییر کد کارگاهی از دهیاری به شهرداری توسط تامین اجتماعی، تعیین تکلیف نیروهای شهرداری و خصوصا تعیین مسئول امور مالی، حقوقی، عمرانی و امدادی، بودجه نویسی شهرداری و اخذ تایید هیات تطبیق فرمانداری ، تهیه طرح تفضیلی شهری و تعیین کاربری های 25 گانه مخصوص شهر های جدید و سایر اقداماتی که در کمتر از یک سال دیگر می شود انجام داد.

دوم؛ اقدامات میان مدت: احداث ساختمان شهرداری، توسعه منابع درآمدی خصوصاً درآمد پایدار شهری، خرید و توسعه ماشین آلات مرتبط با فعالیت های شهرداری، اجرای طرح تفضیلی و تغییر کالبد شهری، اجرای بلوار ورودی و تکمیل شبکه ی راهها و معابر درجه یک تا درجه چهار، سایر اقداماتی که در کمتر از 5 سال آتی قابل انجام باشد.

سوم؛ برنامه ریزی برای جذب جمعیت پایدار، تقویت جایگاه مرکزیت بخش سارال و تامین نیازهای اساسی روزانه شهروندان، مکان یابی و تعیین جهات توسعه ی آتی شهر هزار کانیان ، برنامه ریزی برای خروج شهر از انزوای جغرافیایی ، استقرار و تقویت اماکن فرهنگی ورزشی نظیر کتابخانه، سالن مطالعه، سالن های ورزشی و...، برند سازی شهری و ایجاد وجه ی اقتصادی شهر جدید هزارکانیان، انتخاب الگوی معماری و برنامه ریزی برای اجرای ساخت و سازها حول الگوی تعیین شده و ... .

سخن پایانی ...

در این مسیر با تمام انگیزه و توان آماده ی تعامل و همکاری مستمر، پایدار و سازنده با شهرداری هزار کانیان هستیم. جا دارد از زحمات کلیه ی افرادی که به طریق مختلف در ایجاد زیرساخت های شهر جدید هزار کانیان در طول سالیان متمادی تلاش کرده اند تشکر کنیم ؛ همچنین از پیگیری های مستمر و سازنده ی فرماندار محترم و محبوب شهرستان دیواندره جناب آقای دکتر ارشدی، نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی، معاون محترم عمرانی فرمانداری و مجموعه ی همکاران معاونت محترم عمرانی استانداری و دفتر امور شهری نهایت تشکر و سپاس داشته باشیم که همواره دغدغه ی عمران و آبادانی بخش سارال را در سر داشته اند. مطمئنا افراد دیگری نیز در این راه به هزار کانیان کمک نموده اند که در اینجا مجال ذکر اسامی همه ی عزیزان نیست، اما همواره در قلب و یاد مردم عزیز هزارکانیان ماندگارند.

گفت و گو : هیوا محمدپور