به گزارش کُردپرس، از ساخت پالایشگاه بزرگ آبادان در سال 1291 تاکنون قریب 104 سال می‌گذرد و طی این سال‌ها ظرفیت پالایشگاهی کشور به بیش از 1.8 میلیون بشکه در روز رسیده است و طرح ساخت چند پالایشگاه دیگر نیز در حال ساخت است تا این ظرفیت بیش از پیش شود.پالایشگاه کرمانشاه نیز در سال ۱۳۰۱ با ظرفیت روزانه ۲ هزار بشکه به بهره برداری رسید. این پالایشگاه در زمان خود دومین پالایشگاه ایران بود و نفت خام آن از میدان نفتی نفت شاه تامین می شد. اما از سال ۱۳۴۸ با نیاز به افزایش تولید نفت تاسیسات این پالایشگاه تغییر کرده و مجددا در سال ۱۳۵۰ این پالایشگاه با ظرفیت روزانه ۱۵ هزار بشکه آغاز به کار کرد.در حال حاضر با نام شرکت پالایش نفت کرمانشاه فعالیت می‌کند. ظرفیت اسمی این پالایشگاه ۲۵۰۰۰ بشکه در روز و ظرفیت عملیاتی آن ۳۰۰۰۰ بشکه در روز می‌باشد. خوراک نفت خام این پالایشگاه شامل نفت خام نفت شهر؛ سرکان و مالکوه و اهواز –آسماری می‌باشد.واحد‌های تولیدی شامل واحد‌های تقطير در اتمسفر،مراكس، پنتان، گاز مايع،تبديل كاتاليستي،تصفيه،برج خنك كننده،آب صنعتي،توليدبخار،تصفيه پساب صنعتي، و واحد توليد برق می‌باشد.گاز مایع، بنزین؛ نفت سفید؛ نفت گاز؛ نفت کوره از محصولات تولیدی این شرکت می‌باشد.این پالایشگاه در سال 95 به قیمت 280 میلیارد تومان در اختیار سازمان خصوصی سازی واگذار شده است و در حال حاضر بین دولت و بخش خصوصی و نمایندگان مجلس و نهادهای مدنی بر سر واگذاری یا عدم واگذاری آن‌مناقشه است.

در این بین روند ساخت و اجرای طرح‌های جدید پالایشگاهی کشور همچون پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس، طرح ۴۸۰ هزار بشکه‌ای پالایشگاهی سیراف، ۱۵۰ هزار بشکه‌ای پالایشگاه آناهیتا، ۳۰۰ هزار بشکه‌ای پالایشگاه بهمن گنو در بندر جاسک و ۱۲۰ هزار بشکه‌ای پالایشگاه پارس با درصدهای مختلف پیشرفت در حال ساخت و تکمیل است اما سرعت اتمام این پروژه‌ها برای دستیابی به ظرفیت نزدیک به 3 میلیون بشکه، پالایش و فرآوری انواع فرآورده‌های نفتی، حرکت چندان مناسبی ندارد.

از سویی شاهدیم برخی کشورهای کوچک در حالی‌که هیچ چاه نفتی ندارند و از مزیت اقتصادی آن بی‌بهره‌ هستند با ساخت انواع پالایشگاه‌های نفت یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان انواع فرآورده‌های نفتی محسوب شده و وزن تعیین‌کننده‌ای در بخش تولید و صادرات انواع فرآورده‌های نفتی را در جهان دارا هستند. به گونه‌‌ای که اخیراً به دنبال اجاره یکی از جزایر کشورمان برای سرمایه‌گذاری و استفاده از مزیت‌های اقتصادی ایران هستند، این در حالی است که کشورمان علی‌رغم داشتن منابع عظیم نفت و گاز و توان ساخت انواع پالایشگاه‌های نفتی همچنان واردکننده بنزین به عنوان یکی از فرآورده‌های مهم نفتی است.

در این راستا افزایش بیش از 5 برابری واردات بنزین در ۳ سال اخیر جدا از ضررهای اقتصادی می‌تواند بار دیگر واردات بنزین را به پاشنه‌آشیل اقتصاد کشور و یکی از کانون‌های مهم غرب برای ایجاد فشار به کشور تبدیل کند لذا در شرایطی که کمبود شدید بودجه چالشی است که همه پروژه‌های عمرانی و زیربنایی کشور را آزار می‌دهد اما به نظر ‌‌می‌رسد باید استراتژی ساخت پالایشگاه‌ها را در کشور تغییر داد. موضوعی که ‌‌می‌تواند گره‌گشای مشکل کمبود فرآورده‌های نفتی با توجه به نیاز کشور شود زیرا برای کشوری که بیش از یک قرن سابقه تولید و اکتشاف نفت را دارد واردات فرآورده‌های نفتی به‌خصوص بنزین بسیار تلخ و دردآور است.

باید توجه داشت در شرایط فعلی که کشور با مشکل جدی کمبود منابع اعتباری و دیرکرد اتمام و ساخت پالایشگاه‌های طراحی شده مواجه است تغییر راهبرد ساخت پالایشگاه‌های کوچک چند ده هزار بشکه‌ای ‌‌می‌تواند گره‌گشای حل مشکلات پالایشی ایران در چند سال آینده باشد.

باید توجه داشت در پالایشگاه‌های کوچک سرمایه به مراتب کم‌تری مورد نیاز است که ‌‌می‌توان آن‌را با تشویق و جذب سرمایه‌گذاران بخش خصوصی به سرانجام رساند زیرا ‌‌می‌توان به جای ساخت یک برج چند ده طبقه که ساخت آن سال‌ها طول بکشد چند خانه کوچک چند طبقه ساخت که عملاً ظرفیت همان برج پرهیاهو را داشته باشد.

از سوی دیگر در شرایطی که دولت بدهی کلانی به پیمانکاران داخلی دارد، علاقه‌ای به ساخت پالایشگاه‌های کوچک از خود نشان نمی‌دهد. موضوعی که علاقه‌مندی به آن بار‌ها از سوی بخش خصوصی و انجمن خصوصی نفتی نشان ‌‌داده شده است. ساخت پالایشگاه‌های کوچک کلید نمی‌خورد مگر در حالی که ساخت نیروگاه‌های برق هسته‌ای کوچک و نیز تولیدات برق آبی کوچک نیز از استراتژی‌های ساخت و ساز در آینده کشورهای صنعتی قرار گیرد، امری‌که به دلیل تغییر و ارتقای فن‌آوری‌ها در گذشته میسر نبود لیکن در سال‌های اخیر امکان‌پذیر شده است .

در حالی که رشد علوم و فنون این اجازه را می‌دهد تا ساخت پالایشگاه‌های کوچک مقرون به صرفه و ممکن باشد باید در نظر داشت با وجود مشکلات بسیار زیاد در نظام بانکی کشور، امکان تضمین پروژه‌های پالایشگاهی کوچک و اعطای اعتبارات ساخت آن از سوی نظام بانکی به مراتب آسان‌تر و امکان‌پذیرتر است.

این امید وجود دارد تا مسؤولین وزارت نفت کنونی از رشد فن‌آوری‌ها در ساخت پالایشگاه‌های کوچک بهره برده و از نظریه‌های پوسیده مزیت اقتصادی مطلق و نسبی آدام اسمیت‌‌ها عبور کنند تا ضمن بهره‌مندی از مواهب اقتصادی و دستیابی به اقتصاد مقاومتی، اجازه ندهند تا ضعف کشور در تولید انواع فرآورده‌های نفتی تبدیل به پاشنه آشیل کشور شود.