رمزی کارتال یکی از رهبران ارشد حزب کارگران کردستان (PKK) اعلام کرد تا زمانی که ترکیه توسط حزب اسلام گرای رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه و متحدان راست گرای افراطی آن اداره می شود، پروسۀ آشتی برای پایان دادن به بیش از سه دهه درگیری و جنگ در کردستان ترکیه آغاز نخواهد شد.
حکومت ترکیه در ماه می محدودیت های وضع شده برای عبدالله اوجالان رهبر دربند PKK در زندان امرالی را لغو کرد و برای نخستین بار پس از هشت سال به وی اجازه داد با وکلایش دیدار کند. این اقدام باعث شد گمانه زنی هایی مطرح شود که حکومت قصد دارد پروسۀ صلح با PKK را که در سال 2015 پس از دو سال آتش بس ناکام ماند، دوباره از سر بگیرد.
با وجود این، علی رغم پذیرش خواستۀ چندین سالۀ PKK [مبنی بر پایان دادن به انزوای اوجالان]، به نظر می رسد مادامی که حزب عدالت و توسعه (AKP)، اردوغان و حزب ملی گرای افراطی حرکت ملی (MHP) که ائتلاف جمهور خوانده می شوند، قدرت را در دست دارند، هنوز شانسی برای آغاز مذاکرات صلح وجود ندارد.
کارتال در مصاحبه با احوال گفت: «راه حل یعنی دموکراسی و آزادای. اما AKP و MHP از این دو فاکتور بسیار فاصله دارند و به عنوان مانعی در برابر آنها عمل می کنند. تا زمانی که ائتلاف ملی گرای فاشیستی جمهور از هم نپاشد و منحل نشود پروسۀ آشتی جدیدی در کار نخواهد بود.»
این اظهارات پاسخی آشکار است به پیام اوجالان که پس از دو دیدار توسط وکلایش مخابره شد. پیام اوجالان که چهار روز پس از دیدار نخست وکلایش در روز 2 می با وی توسط آنها قرائت شد، حاکی از این بود که مسائل ترکیه و کل منطقه با گفتگو و استدلال حل و فصل خواهند شد.
برخی ناظران برداشتن ممنوعیت دیدار اوجالان با وکلایش را نقشۀ AKP برای به دست آوردن رأی کردها در انتخابات مجدد استانبول در روز 23 ژوئن ارزیابی می کنند. پیام اوجالان بیشتر به این گمان دامن زد که میان رهبر PKK که از سوی کردهای ترکیه و کشور همسایه مورد احترام است و حکومت ترکیه، در آستانۀ انتخابات معامله ای صورت گرفته است.
یکی از وکلای اوجالان در یک کنفرانس مطبوعاتی که برای ابلاغ پیام اوجالان تشکیل شده بود گفت: «آقای اوجالان همچون دیدار قبلی، باز هم یادآور شد که این دیدارها به معنای وجود پروسۀ مذاکرات صلح نیست.»
کارتال گفت مجوز این دیدارها در واکنش به اعتصاب غذای حدود سه هزار زندانی صادر شد که از سال گذشته در اعتراض به محدودیت های اعمال شده برای رهبر PKK دست به اعتصاب زده بودند.
وی گفت: «این اصل موضوع و واقعیت وضعیت فعلی است. خطری جدی وجود داشت که اعتصاب کنندگان، به ویژه آنها که روزۀ مرگ گرفته بودند، جان خود را از دست بدهند.»
پس از دیدار دوم وکلا با اوجالان در روز 22 می، وی از اعتصاب کنندگان خواست به اعتصاب غذای خود پایان دهند و آنها نیز چنین کردند.
علاوه بر این، اوجالان از ارتش دموکراتیک سوریه، گروه عمدتاً کرد تحت حمایت ایالات متحده در شمال سوریه، نیز خواست از آنچه خود «فرهنگ درگیری» خوانده بود خودداری کرده و «به حساسیت های ترکیه توجه کنند.»
ترکیه دستاوردهای میدانی یگان های مدافع خلق (YPG) را، یعنی گروه کردی که شاکلۀ اصلی ارتش دموکراتیک سوریه است، به عنوان تهدیدی برای امنیت ملی خود قلمداد می کند. اما نقشه های ترکیه برای پاکسازی مناطق مرزی خود از نیروهای YPG با مخالفت ایالات متحده روبرو شده است، که در نبرد با دولت اسلامی عراق و شام (داعش) در کنار این گروه کرد بوده است.
این موضوع یکی از مناقشات مداوم میان ترکیه و ایالات متحده است.
کارتال گفت این حقیقت که موضوع سوریه در دیدار اوجالان با وکلایش مطرح شده به این معنا است که حکومت ترکیه در جستجوی راهی است تا با کمک رهبر PKK از بن بست سوریه رهایی یابد.
او افزود: «البته چنین راه حلی برای ایاالات متحده نیز مایۀ آسودگی است. آقای اوجالان رهبر PKK چنین چشم اندازی ارائه می دهد اما AKP با راه حل این مسأله فاصلۀ بسیاری دارد.»
گروه حقوق بشری عفو بین الملل در همین هفته تحقیقاتی را آغاز کرد در مورد گزارشاتی مبنی بر این که در پی درگیری میان نیروهای امنیتی ترکیه و شبه نظامیان PKK در منطقۀ هلفتی استان جنوب شرقی شانلی اورفا، 47 مرد، زن و کودک دستگیر شده و مورد شکنجه و بد رفتاری قرار گرفته اند.
روز دوشنبه نیز ارتش ترکیه عملیاتی را علیه مواضع PKK در شمال عراق آغاز کرد.
کارتال گفت دستگیری های هلفتی و عملیات شمال عراق، هر دو نشان می دهند که حکومت ترکیه هنوز در پی جنگ است، نه صلح.
حکومت اردوغان در سال 2009 مذاکرات صلح را با PKK برای پایان دادن به درگیری هایی که از سال 1984 آغاز شده بود، کلید زد. پس از آغازی دشوار، اوجالان در سال 2013 اعلام آتش بس کرد، اما پروسۀ صلح در سال 2015 در نتیجۀ فشارهای داخلی و مسائل بین المللی، به ویژه جنگ داخلی سوریه، شکست خورد. گروه بین المللی بحران در ماه مارس اعلام کرد از زمان پایان آتش بس میان PKK و حکومت ترکیه دست کم 4,280 تن در درگیری ها جان خود را از دست داده اند.
کارتال گفت غیر از دیدارهای میان اوجالان که از سال 1999 در زندان جزیرۀ امرالی نگهداری می شود و وکلای وی، تا کنون هیچ نهادی در حکومت ترکیه تلاش نکرده است با نمایندگان جنبش کردها دیدار کند.
کارتال گفت: «ممکن است تلاش هایی برای آشتی از سوی ایالات متحده یا برخی نهادهای جامعۀ مدنی صورت گیرد، و این تلاش ها طبیعی است. اما حتی در صورت چنین تلاش هایی، به خاطر سیاست های جنگ محور حکومت تمرکز روی صلح نخواهد بود.»
نویسنده: فرهاد دنیز
منبع: پایگاه خبری – تحلیل احوال
ترجمه: خبرگزاری کردپرس – سرویس ترکیه
بیشتر بخوانید:
اردوغان در یک انتخابات دو بار شکست می خورد؟
تاکتیک های حزب حاکم رأی کردهای استانبول را بر نمی گرداند
خرید S-400 و تغییر نقش ژئو استراتژیک ترکیه
ترکیه و آمریکا؛ کردها، S-400 و احتمال یک طلاق استراتژیک
اکونومیست: کردهای سوریه دارند دولت خود را تأسیس می کنند
نظر شما