به گزارش کردپرس، برگزاری دوباره انتخابات شهرداری های ترکیه در کلان شهر استانبول به دلیل راضی نبودن حزب حاکم عدالت و توسعه به رهبری رجب طیب اردوغان، رییس جمهور ترکیه از نتیجه انتخابات قبلی، از اتفاقات مهم روزهای اخیر بود. اردوغان امید داشت با توسل به کردها و اوجالان، رهبر زندانی پ.ک.ک و امید به تبعیت کردها از وی این بار نتیجه را عوض کند و بن علی یلدریم، نماینده وی به جای نامزد اپوزیسیون ترکیه به عنوان شهردار استانبول انتخاب شود.
اما نتیجه این انتخابات که حزب کردگرای دموکراتیک خلقها و صلاح الدین دمیرتاش از رهبران کاریزماتیک کرد ترکیه بر خلاف نظر عبدالله اوجالان از نامزد اپوزیسیون حمایت کردند پیش بینی اردوغان را بر هم زد و بار دیگر ثابت کرد که کردها در انتخابات ترکیه نقش تعیین کننده دارند. اما چیزی که در این میان تعجب همگان را بر انگیخت درخواست عبدالله اوجالان، رهبر زندانی پ.ک.ک از کردها برای بی طرف ماندن آنها در این انتخابات بود که معنی آن این است که اگر به اردوغان رای نمی دهند از اپوزیسیون هم حمایت نکنند.
اکثر کارشناسان حوزه مسائل ترکیه بر این باورند که شکست اردوغان در این انتخابات بر سرنوشت وی و حزبش در آینده تاثیر خواهد گذاشت. خبرگزاری کردپرس برای بررسی تاثیرات این شکست و نیز نقش کردها در این انتخابات با پروفسور کریس هوسوتن، استاد مطالعات مردم شناسی و تحلیلگر ارشد مسائل ترکیه در دانشگاه مک کوایر استرالیا مصاحبه کرده است.
دکتر هوسوتن به خبرگزاری کردپرس گفت که نفوذ صلاح الدین دمیرتاش، رهبر زندانی کرد ترکیه که سالهاست با طرح اتهامات اردوغان و حزبش در زندان به سر می برد بر رای کردها، در مقایسه با توصیه عبدالله اوجالان به کردها برای شرکت نکردن دراین انتخابات بیشتر بوده است. وی بر این باور است که شکست اردوغان در این انتخابات می تواند زمینه ساز شکست های بعدی وی در صحنه سیاسی ترکیه شود. البته وی هشدار داد که ممکن است اردوغان و حزبش موانع زیادی پیش پای اکرم امام اوغلو شهردار منتخب اپوزیسیون برای شهر استانبول بگذارند.
متن کامل مصاحبه خبرگزاری کردپرس با پروفسور کریس هوستون، استاد دانشگاه مک کوایر استرالیا:
خبرگزاری کردپرس: به نظر می رسد که شکست اردوغان و حزب حاکم عدالت و توسعه ترکیه در انتخابات مجدد شهرداری های ترکیه در استانبول پیامدهای جدی به دنبال خواهد داشت. این پیامدهای چه خواهد بود؟
پروفسور کریستوفر هوستون: اولا باید پرسید که نتیجه انتخابات دوم شهرداری استانبول چه تاثیری بر سیاست در ترکیه خواهد داشت. حزب رفاه ترکیه و نیز حزب عدالت و توسعه ترکیه که دنباله این حزب محسوب می شود، برای اولین بار در سال 1994 برنده انتخابات شهرداری در دو کلان شهر استانبول و آنکارا شدند و تا شکست آنها در سال 2019 همواره اداره این دو شهر را در کنترل داشته اند. این به معنی حاکمیت 25 ساله حزب حاکم عدالت و توسعه ترکیه بر مهم ترین شهرهای ترکیه یعنی آنکارا به عنوان دولت و حکومت و شهر استانبول به عنوان قلب اقتصادی ترکیه است. البته رجب طیب اردوغان در سال 1994 به عنوان شهردار شهر استانبول انتخاب شد و وارد شدن حزب رفاه/ عدالت و توسعه ترکیه و جنبش اجتماعی مرتبط با آن با ظهور رجب طیب اردوغان به عنوان پرنفوذترین شخصیت سیاسی در ترکیه همزمان شد.
ترکیه فاقد سیستم فدرال است بنابراین، شهرداری ها بویژه در ارتباط با آنچه شهرداری کلانشهرهای استانبول و آنکارا خوانده می شود، در واقع دومین طیف حکومت در ترکیه توصیف می شوند. اگر چه قدرت و استقلال شهرداریها توسط دولت محدود شده است اما شهرداری استانبول که اکرم امام اوغلو آن را به دست خواهد گرفت نفوذ و تاثیرگذاری قابل توجهی بر برنامه ریزی، افزایش مالیات برای پیشبرد پروژه های آن و صد البته ارائه خدمات به ساکنان استانبول خواهد داشت. در واقع، بودجه شهر استانبول به تنهایی از بودجه کل برخی کشورهای جهان بیشتر است.
همه اینها نشان می دهد که از دست دادن استانبول برای حزب حاکم عدالت و توسعه یک حادثه سیاسی- اقتصادی محسوب می شود بنابراین، فرصتی را برای احزاب رقیب فراهم می کند که توانایی و توانمندی خود را در اداره شهر و ارائه خدمات به ساکنان استانبول نشان دهند. این مسئله خیلی مهم است زیرا در اصل، حزب حاکم عدالت و توسعه به عنوان یک حزب شهرداری ظاهر شد و محبوبیت این سالهای حزب به توانایی آن در ساخت و ساز مسکن، ایجاد راه ها و پل های جدید، تاسیس زیرساخت های جدید حمل و نقل و حفظ میراث فرهنگی مرتبط است. رای دهندگان ترک مانند هر رای دهنده ای در هر کجای دنیا یک ویژگی عملگرایانه برای خود دارند، بنابراین، یک سیتم حاکمیتی توانا که کارها را به خوبی مدیریت می کند و در تعاملات خود با مردم زیاد دارای فساد نیست محبوب و مقبول رای دهندگان خواهد بود. بنابر این، برای حزب اپوزیسیون جمهوریخواه خلق ترکیه یا CHP تصدی شهرداری استانبول می تواند به عنوان تغییر دهنده بازی عمل کند. بنابراین به این حزب اجازه می دهد روند شهروندسازی دموکراتیک مختص به خود را تمرین کند و آن را توسعه دهد.
در راس همه این ها، کنترل روند برنامه ریزی برای شهر استانبول، توسعه قابلیت های آن، بازارهای شهر، سازماندهی توریسم و کنفرانس ها در آن، چشم اندازهای شهر و روندهای حفظ حیات شهری استانبول فرصت های بسیار زیاد و جدیدی در اختیار حزب جمهوریخواه خلق در زمینه مالی و تجاری، جبران حمایت رای دهندگان به این حزب با ارائه قراردادها و خدمات، تاسیس شرکت های جدید برای ارائه خدمات به شهروندان، تولید محتوای هنری شرکت محور و اشتغال زایی هنری و توریسم خواهد گذاشت. شهر استانبول را می توان با توجه به جمعیت 20 میلیونی آن با احتساب توریستها یک شهر جهانی و از بزرگترین کلان شهرهای جهان خواند. به طور خلاصه، کنترل بر رشد، سرمایه گذاری و توسعه تاسیسات این شهر فرصت های بسیار جدید برای دولت آینده ترکیه و مسئولان آن فراهم خواهد کرد.
بنابراین، همه اینها برای سیاست در ترکیه چه معنایی خواهد داشت؟ به این معناست که یک حزب نونوارشده اپوزیسیون اکنون اداره شهرهای آنکارا، ازمیر و استانبول را در دست دارد. حزب کردی { دموکراتیک خلق ها} هم اداره شهر دیاربکر عمدتا کردنشین را در اختیار دارد. بنابر این احزاب مخالف حزب حاکم عدالت و توسعه ترکیه به رهبری رجب طیب اردوغان در حال حاضر اداره شهرهای مهم ترکیه را در دست دارند.
نتیجه این انتخابات همچنین به نوعی بازگشت به دهه 1970 را در ترکیه نشان می دهد که در آن حزب حاکم در قدرت و خود شخص رییس جمهور در سطح ملی وابسته به حزبی متفاوت از احزاب کنترل کننده ادارات در سطح شهرها هستند. در اواخر دهه 1970 که دولت ملی شهرداریهای ترکیه را از سرمایه و پول محروم کرد بحران مخربی در زمینه ارائه خدمات شهری از سوی شهرداریها بوجود آمد. انتظار می رود که حالا که اردوغان و حزب حاکم عدالت و توسعه ترکیه کنترل بر شهرداری های کلان شهرهای استانبول و آنکارا را از دست داده اند مدیریت مالی و سیستم گرفتن مالیات را در تلاش برای جلوگیری از ایجاد اصلاحات و نوآوری از سوی شهردارهای اپوزیسیون و ناکارآمد نشان دادن آنها تغییر دهند و حزب جمهوریخواه خلق تحت تاثیر این اقدام قرار گیرد. بنابراین، کشمکش سیاسی در ترکیه به سطح محلی و شهری کشیده خواهد شد و ما باید انتظار داشته باشیم که مناقشات جدید و شدیدتری بر سر مسائل مالی و تلاش حزب حاکم برای کنترل بر این شهرداری ها بوجود بیاید.
در مورد تاثیر شکست اردوغان در انتخابات شهرداری استانبول بر قدرت وی در ترکیه سخت بتوان این تاثیر را روی قدرت او بر روند سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ترکیه بر شمرد. رفراندوم قانون اساسی ترکیه قدرت زیادی به اردوغان در مقابل پارلمان بخشید بنابر این از یک طرف طبق معمول در حوزه سیاسی و در سطح ملی تاثیر خواهد داشت. اما با توجه به این که حزب حاکم و شخص اردوغان در 25 سال گذشته به استانبول و توسعه آن در این سالها وابسته بوده اند، شکست آنها در این انتخابات تاثیر زیادی بر تخریب پرستیژ آنها خواهد داشت. به طور خلاصه می توان گفت که شکست در این انتخابات برای اردوغان یک شکست واقعی سیاسی بوده و نشاندهنده این است که بسیاری از مردم ترکیه سلطه گرایی شخص اردوغان را دیگر بر نمی تابند. علاوه بر آن، اکثریت مردم شهر استانبول حدود 50.5 درصد آن در رای گیری برای تغییر قانون اساسی رای منفی دادند که نشان دهنده این واقعیت است که استانبول برنامه حزب حاکم و شخص اردوغان را قبول ندارد. در نهایت، من فکر می کنم که نتیجه این انتخابات روح تازه ای به کالبد دموکراسی در ترکیه بخشیده و اکنون مسائل شهری را به میدان گرفتن حقوق شهروندان تبدیل کرده است.
خبرگزاری کردپرس: در میان ترکها این باور وجود دارد که هر کس شهردار استانبول شود می تواند رییس جمهور یا شخص اول مملکت شود. آیا این مسئله در مورد اکرم امام اوغلو شهردار جدید استانبول صدق می کند؟
پروفسور کریس هوستون: هیچ کس نمی تواند به طور دقیق بگوید که امام اوغلو در مقام شهردار استانبول چه اقدامی خواهد کرد یا بهتر بگوییم که آیا وی در آینده خود را برای تصدی ریاست جمهوری ترکیه نامزد خواهد کرد یا خیر. هنوز خیلی زود است که درباره وی چیزی بگوییم.
خبرگزاری کردپرس: اردوغان از هر چیزی از جمله کردها و عبدالله اوجالان، رهبر زندانی پ.ک.ک برای پیروزی در این انتخابات استفاده کرد. چرا اردوغان با همه این ترفندها شکست خورد؟
پروفسور کریس هوستون: به نظر می رسد که دعوت صلاح الدین دمیرتاش از مردم برای رای دادن به اکرم امام اغلو موثرتر از توصیه عبدالله اوجالان به بی طرف ماندن کردها و رای ندادن در این انتخابات بوده است. از آنجایی که هیچ کس به طور دقیق نمی داند که چه تعداد شهروند کرد در استانبول زندگی می کنند و از قومیت افراد در آمارگیری ها سوال نمی شود، نمی توان در مورد رای کردها در استانبول به طور دقیق تحلیل ارائه داد. گزارشها حاکی از رای اکثریت کردها به اکرم امام اوغلو است اما با توجه به نتیجه رای حزب حاکم در دیگر مناطق کردنشین، نتیجه رای کردها در استانبول تعجب برانگیز نبود.
خبرگزاری کردپرس: کردها و حزب کردگرای دموکراتیک خلقها با رای خود زمینه پیروزی امام اوغلو را فراهم کردند، وی در مقابل آن چه کاری می تواند برای کردهای ترکیه انجام دهد؟
پروفسور کریس هوستون: این سوال اشتباه است. درست تر این است که بپرسیم که ساکنان استانبول از جمله کردها درفضای بوجود آمده سیاسی جدید چه کاری می توانند برای خودشان انجام دهند. کردها بر اساس نتایج انتخابات در شهرداریهای ترکیه می توانند به خواسته های خود و در صورت مشارکت در سیاست های شهری جدید که در شهرهای عمده ترکیه اجرا خواهد شد دست پیدا کنند. ایا آنها خواهان نامگذاری پارکها و فضای سبز بیشتری به نام نخبگان کرد هستند؟ برای انجام آن تلاش کنند. اگر کردها به دنبال گرفتن حقوق شهروندی خود هستند باید هم اکنون به دنبال گرفتن این حقوق باشند.
کد خبرنگار: 40101
نظر شما