به گزارش کردپرس، مناطق تحت کنترل کردهای سوریه پس از حملات 2018 و 2019 ترکیه به مناطقی در شمال شرق سوریه محدود شده و اداره خودگردان تنها از طریق گذرگاه های یعروبیه عراق و سمالکا در اقلیم کردستان می تواند به جهان خارج ارتباط پیدا کند. کردهای سوریه که از یک سال پیش و با تصمیم شورای امنیت سازمان ملل نمی توانند از طریق گذرگاه یعروبیه مایحتاج خود را از خارج از سویه تامین کنند و از کمک های بین المللی برخوردار شوند، فقط از طریق گذرگاه مرزی سمالکا در شمال غرب اقلیم کردستان عراق می توانند نیازهای خود را تامین کنند.

گذرگاه مرزی سمالکا همچنین شاهراه اصلی تحرکات زمینی ائتلاف مبارزه با داعش به رهبری آمریکا به سمت سوریه است و آمریکا از طریق این گذرگاه مرزی نیروها و تجهیزات جنگی خود را به مناطق تحت کنترل کردهای سوریه در شمال شرق سوریه منتقل می کند. با این حال، با توجه به این که اداره خودگردان کردی در شمال سوریه و اقلیم کردستان عراق رویکردهای سیاسی متفاوتی دارند برخی تحولات سیاسی، مکررا منجر به مسدود و سپس باز شدن این گذرگاه شده است که مشکلاتی را برای آنهایی که به این شاهراه نیاز دارند ایجاد کرده است.

نشریه عنب بلدی، که به صورت مفصل به بررسی وضعیت مناطق مختلف در سوریه می پردازد، در گزارش اخیر خود به اهمیت این گذرگاه مرزی برای کردها سوریه پرداخته است. این نشریه با اشاره به دشمنی ترکیه با نیروهای کرد سوریه، اشاره کرده است که روابط نزدیک اقلیم کردستان عراق با ترکیه به عاملی برای فشار بر این گذرگاه مرزی تبدیل شده است.

این نشریه در اهمیت این گذرگاه مرزی نوشته است که حدود 45 کیلومتر از مرز 559 کیلمتری عراق و سوریه در مناطق تحت کنترل اقلیم کردستان و اداره خودگردان کردی در سوریه واقع شده است و وقتی روسیه و چین در سال 2020 و در جلسه شورای امنیت، استفاده از گذرگاه یعروبیه میان عراق و اداره خودگردان را وتو کردند، اداره خودگردان شمال شرق سوریه همه فعالیت های حمل و نقل را به گذرگاه سمالکا منتقل کرد.

بر اساس گزارش این نشریه، مقررات وضع شده توسط مقامات اقلیم کردستان برای عبور کردهای سوریه از این گذرگاه با اعتراض مقامات کرد سوریه مواجه شده و آنها اقلیم کردستان را به اعمال فشار بر اداره خودگردان متهم می کنند. با این حال، اشاره شده که اقلیم کردستان عراق در دسامبر 2020 نیروهای کرد سوریه را به ورود غیرقانونی و درگیر شدن با نیروهای پیشمرگ اقلیم کردستان متهم کرده است اما نیروهای دموکراتیک سوریه به رهبری کردها با رد این اتهام ناهماهنگی میان نیروها در دو طرف مرز را علت بوجود آمدن این تنش عنوان کرده است. این مسائل باعث شده است مقامات اقلیم کردستان مقررات سخت گیرانه تری در مورد شهروندان سوریه اعمال کنند.

فراس شعبو، اقتصاددان سوری درباره اهمیت گذرگاه های مرزی به این نشریه گفته است آنهایی- چه کردها، اپوزیسیون و یا دولت مرکزی- که سوریه گذرگاه های مرزی را تحت کنترل دارند از مزیت های زیاد این گذرگاه ها منتفع می شوند. اداره خودگردان کردی در شمال شرق سوریه می خواهد از طریق گذرگاه مرزی با اقلیم کردستان بدون نیاز به ترکیه-همسایه شمالی خود- اقتصاد این مناطق را بچرخاند. با این حال، این گذرگاه نمی تواند جایگزین گذرگاه های داخلی میان کردها و دولت سوریه شود و آنها نیاز به یکدیگر را درک می کنند. به همین دلیل هم است که همچنان همکاری زیادی میان اداره خودگردان دولت مرکزی در زمینه تبادل کالاهای اساسی مانند گندم و نفت وجود دارد.

از نظر این اقتصاددان سوریه ای، اقلیم کردستان عراق نیز از طریق این گذرگاه مرزی انواع کالاهای ساخت ترکیه را به مناطق تحت کنترل کردهای سوریه صادر می کند. با این حال، چالش هایی وجود دارد که مانع از موفقیت این دو می شود و دلیل آن ویژگیهای سیاسی و جغرافیایی است. فعالیت مدام در این گذرگاه مرزی و کمک به اداره خودگردان از طریق آن به تفاهمات بین المللی، منطقه ای و داخلی میان آنهایی بستگی دارد که کنترل دو طرف مرز را بر عهده دارند.

امجد عثمان، سخنگوی نیروهای دموکراتیک سوریه در اهمیت گذرگاه مرزی سمالکا میان اقلیم کردستان و اداره خودگردان در شمال شرق سوریه گفته است باید رقابت های سیاسی را از موقعیت های انسانی جدا کرد. گذرگاه های مرزی اهمیتی حیاتی برای سوری ها دارد. وضعیت شکننده ای در سوریه بر اثر محدودیت ها و تحریم ها حاکم است اما گذرگاه مرزی سمالکا کمک زیادی به شهروندان سوری از همه طیف ها برای کاستن از وخامت اوضاع کرده است.

او نیز از این که اقلیم کردستان عراق مقررات تازه ای برای ورود سوریها وضع کرده و از آنها خواستار ارائه اطلاعات شخصی بیشتر شده انتقاد کرد. امجد عثمان گفت اداره خودگردان در حال مذاکره با طرف عراقی برای کاستن از تنشها و از میان برداستن مقررات دست و پا گیر است.

سخنگوی نیروهای کردعرب سوریه، از تنشها و رقابت ها بر سر وضعیت در سوریه و نیز تهدید گرو های تروریستی مانند داعش علیه اداره خودگردان و اقلیم کردستان سخن گفت اما تاکید کرد که راه حل همه اینها مذاکره و گفتگوی دو طرف است.

لقمان ایانه، فعل حقوق بشر در سوریه نیز تاکید کرد که مناقشه میان طیف ها و طرف های کردی در دو سوی مرز بر موقعیت گذرگاه مرزی تاثیر منفی داشته است. او به عنب بلدی گفت که مناقشه میان پ.ک.ک و دولت اقلیم کردستان بر مسدود شدن گذرگاه مرزی سمالکا در ماه گذشته تاثیر داشته است. ایانه تاکید کرد که اداره خودگردان شمال شرق سوریه نباید خود را درگیر رقابت های سیاسی و حزبی طرف های کردی کند زیرا به ادامه فعالیت در این گذرگاه مرزی به عنوان شاهرگ حیات مناطق تحت کنترل کردها، آنهم در زمانی که با محدود شدن و مسدود شدن مرزها روبه رو شده، نیاز دارد.

زوزان علوش، دیگر فعال سوری نیز معتقد است اجندای سیاسی بر ادامه فعالیت گذرگاه مرزی سمالکا به عنوان تنها گذرگاه دسترسی شمال سوریه به جهان خارج تاثیر دارد. او اقلیم کردستان عراق را به تلاش برای ایجاد هژمونی سیاسی در مناطق تحت کنترل کردهای سوریه متهم کرد و فشارها بر اداره خودگردان در مورد گذرگاه سمالکا را در این راستا دانست.

مقامات کرد سوریه و فعالان مدنی این کشور معتقدند مذاکرات کردی- کردی در سوریه با حمایت آمریکا و تعاملات اقلیم کردستان عراق با اداره خودگردان کردی در شمال سوریه تاثیر زیادی روی وضعیت شمال شرق سوریه و حفظ موقعیت کنونی آن دارد اما جدی بودن طرفین برای مذاکره موفقیت آمیز مشاهده نمی شود.