به گزارش کردپرس، بر اساس اعلام سازمان مدیریت بحران آذربایجان غربی؛ امسال ۱۰۹ زمین لرزه در استان و محدوده ۵۰ تا ۱۰۰ کیلومتری آذربایجان غربی روی داده است که از این تعداد ۴۴ زمین لرزه در استان به وقوع پیوسته است.

مهمترین گسل‌های استان شامل گسل سلماس به درازای 16 کیلومتر که در اثر زلزله اردیبهشت ۱۳۰۹ هجری شمسی در این شهر به وجود آمد، گسل تسوج که از 5 کیلومتری شمال تسوج و دریاچه‌ ارومیه می‌گذرد، گسل ماکو که از نزدیکی بازرگان در مرز ایران و ترکیه آغاز شده و تا باختر شهر مرند ادامه دارد و گسل سد مهاباد که در بخش جنوبی دریاچه ارومیه و شمال شهرستان مهاباد گسترده شده است.

آذربایجان غربی با وقوع سالانه به طور متوسط ۸۰ زمین لرزه یکی از استان های زلزله خیز کشور به شمار می رود اما متاسفانه جانمایی برخی مناطق مسکونی استان بر روی خطوط گسل احتمال افزایش خسارت را در زلزله های با قدرت بالاتری نشان خواهد داد.

علاوه بر قرار گیری 10 شهر شامل سلماس، پیرانشهر، ربط، باروق، کشاورز، چهاربرج، سیلوانا، امیرآباد، سرو، سیه چشمه، قره ضیاءالدین و ۷۲۷ روستای استان آذربایجان غربی روی خط زلزله، وجود رانش زمین نیز این استان را تهدید می کند، که شامل شهرهای شوط، قطور، سلماس، زیوه، سردشت، بوکان، تکاب و مناطقی از چالدران است.

به گفته عضو هیات علمی پژوهشگاه بین‌المللی مهندسی زلزله و زلزله‌شناسی؛ بررسی رویداد زمین‌لرزه‌های آذربایجان غربی و روند قرارگیری خطوط ساختاری فعال در منطقه، نمایانگر پهنه‌ای بسیار لرزه‌خیز است که هر لحظه احتمال رویداد زمین‌لرزه مخرب در آن وجود دارد و سالانه چندین زمین‌لرزه با بزرگی متوسط را تجربه می‌کند.

این وضعیت ضرورت لزوم تهیه نقشه های ریز پهنه بندی لرزه ای را در استان و مناطق پر خطر آن را تشدید می کند.

مدیر کل سابق راه و شهرسازی استان آذربایجان غربی اوایل سال جاری از تصویب مطالعات ریز پهنه بندی لرزه ای برای 4 شهر (ارومیه، خوی، سلماس و مهاباد) در این استان خبر داد و گفت: این مطالعات وضعیت رفتارهای بستر زمین در حالت های مختلف وقوع زلزله را پیش بینی می کند و بر این اساس ساختمان ها و سازه های شهری و شریان های حیاتی کمترین میزان تلفات را در این طرح خواهند داشت و شامل مطالعات ریزتر و دقیق‌تری در این خصوص در محلات شهری است.

در این طرح در فاصله یک کیلومتر در یک کیلومتر مربع گمانه‌های در سنگ بستر زمین زده شده، الگوی گسل‌های منطقه و گسل هایی که می توانند سازه‌های شهری را تهدید کنند مشخص شده و در حالت های مختلف و وضعیت رفتار تکتونیک زمین نیز مطالعه شده است.

ابراهیم مبارک قدم این مطالعات را بخشی از اقدامات پیشگیرانه قبل از وقوع هرگونه بحران دانست و افزود: مقرارت حاصله در اختیار شهرداری‌ها هم قرار می‌گیرد تا آن ها در قالب ضوابط طرح تفصیلی شهری این موارد را در صدور پروانه‌های ساختمانی لحاظ کنند. همچنین مطالعات در قالب ضوابط و مقررات در اختیار دستگاه‌های زیرمجموعه از جمله مدیریت بحران استان، سازمان نظام مهندسی، دفاتر مهندسی و سایر دستگاه‌های اجرایی مانند دانشگاه علوم پزشکی و آموزش و پرورش هم قرار می‌گیرد.

اما با وجود سابقه رانش ها در آذربایجان غربی و اعلام این استان به عنوان یکی از مناطق در معرض خطر، اقدامی قابل توجه انجام نگرفت تا اینکه تابستان امسال ناپایداری و رانش زمین، چهار روستا در آذربایجان غربی را تهدید کرد. ساختگاه زمین شناسی روستاهای کفرچین و بیابانلوی شهرستان خوی، کانی زرد در شهرستان سردشت و سیوه در شهرستان سلماس از آن جمله بودند.

این مسئله راهکارهای تثبیت روستا، ادغام و یا جا به جایی جهت رفع مشکلات این منطقه را مطرح کرد که در مرحله اول اولویت با پایداری روستاهای در معرض خطر عنوان شد و در نهایت احتمال بالای ۷۰ درصد برای جابه جایی این روستاها مطرح شد، چرا که به گفته دبیر کارگروه تخصصی زلزله و لغزش لایه های زمین آذربایجان غربی امکان پایدارسازی در این مکان ها به دلیل وسعت پهنه ای که در معرض رانش زمین قرار دارد، بسیار پایین است.

از سوی دیگر از جمله اقدامات پیشگیرانه قبل از وقوع هر گونه خطر احتمالی در زمینه تثبیت روستاهای در معرض رانش، مقاوم سازی مسکن های روستایی است که در آذربایجان غربی به کندی پیش می رود.

مدیرکل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان آذربایجان غربی اوایل امسال با اشاره به اینکه سهم مقاوم سازی مسکن روستایی آذربایجان غربی در سال جاری 12 هزار واحد است، گفت: از مجموع 258 هزار واحد مسکونی روستایی استان، تا کنون 78 هزار و 800 واحد مقاوم سازی و مورد بهسازی قرار گرفته است.

در حال حاضر ۷۰ درصد واحدهای روستایی در آذربایجان غربی نیازمند مقاوم سازی هستند و با توجه به افزایش مخاطرات زمین لرزه ایی در استان ضروری است که قطار مقاوم سازی مساکن روستایی با شتاب بیشتری حرکت کند تا از خطرات احتمالی زلزله در مناطق روستایی استان کاشته شود.

حداقل برآورد خسارت زلزله استان کرمانشاه به اندازه ی زلزله بم بود که خسارت مستقیم آن دو میلیارد دلار برآورد شد و علاوه بر آن خسارات غیرمستقیم نیز بودجه اضافی را به سازمانها ارگانها و مردم تحمیل کرد، اما انجام اقدامات پیشگیرانه، تهیه و اجرای طرح های پهنه بندی و ریز پهنه بندی در استان می تواند کار ساز باشد و از خسارات تحمیلی بر اثر وقوع بلایای طبیعی جلوگیری کند.

در حال حاضر در پنج شهر آذربایجان غربی شبکه لرزه نگاری راه اندازی شده و همچنین با توجه به میزان خسارت های زلزله با همکاری مدیریت بحران استانداری و فرمانداری نخستین ایستگاه شتاب نگار هم در ارومیه نصب خواهد شد.