چندین دهه از تقابل میان کردها و دولت ترکیه و در مقاطعی تمرین گفتگو و حتی برقراری آتش بس می گذرد اما مسئله کردهای ترکیه که گاهی از سوی برخی حکومت ها از آنها به عنوان « ترک های کوهی» هم نام برده شده همچنان لاینحل مانده است. البته باید به این نکته اشاره کرد که تلاش برای رسیدن به حل مسئله در زمان صدارت رجب طیب اردوغان، نخست و زیر سابق و رییس جمهور کنونی ترکیه به برقراری آتش بس و آزادی های نسبی فرهنگی برای کردها منجر شد اما این آزادیها زیاد دوام نیاورد و هم اکنون هم مانند دهه ای گذشته فعالان سیاسی کرد زندانی می شوند و عملیات های نظامی ارتش ترکیه علیه نیروهای حزب کارگران کردستان ترکیه یا پ.ک.ک که عبدالله اوجالان رهبر آن از سال 1999 در زندان به سر می برد، ادامه دارد.

مسئله ای که اینجا مطرح می شود این است که آیا جایگزینی برای عبدالله اوجالان و حزب کردگرای دموکراتیک خلقها یا HDP که بسیاری از رهبران آن مانند صلاح الدین دمیرتاش در زندان به سر می برند وجود دارد و اگر وجود دارد آیا آنها می توانند مسئله کردهای ترکیه را حل کنند و صلح میان کردها و دولت ترکیه پایدار بماند؟

خبرگزاری کردپرس برای بررسی این موضوع با دکتر توماس جفری مایلی استاد جامعه شناسی سیاسی دانشگاه کمبریج گفتگو کرده است. دکتر مایلی یکی از افراد شناخته شده در حوزه کردها و مسئله صلح در ترکیه است و کتابی را با عنوان « آزادی تو و آزادی من» که حاوی مقاله های بسیاری از اندیشمندان حوزه مسائل ترکیه و عبدالله اوجالان است، ویرایش کرده است. او معتقد است که هیچ بدیل و جایزینی برای عبدالله اوجالان در مسئله کردهای ترکیه وجود ندارد و هر تلاشی برای رسیدن به صلح بدون حضور او محکوم به شکست است. دکتر مایلی معتقد است حزب دموکراتیک خلقها نمود سیاسی قانونی اندیشه عبدالله اوجالان در صحنه سیاسی ترکیه است و این دو هستند که می توانند مسئله کردهای سوریه را پیش ببرند.

متن کامل مصاحبه کردپرس با دکتر توماس جفری مایلی، استاد جامعه شناسی سیاسی در دانشگاه کمبریج:

کردپرس: جنابعالی ویرایشگر و یکی از نویسندگان کتاب « آزادی شما و من» درباره زندگی و فعالیت عبدالله اوجالان، رهبر زندانی پ.ک.ک هستید. حرف شما این است که تا زمانی که عبدالله اوجالان از زندان آزاد نشود مسئله کردهای ترکیه حل نخواهد شد. استدلال شما چیست؟ ایا آلترناتیوی برای حل مسئله کردهای ترکیه بدون حضور اوجالان وجود دارد؟

دکتر توماس جفری مایلی: در پاسخ به این سوال شما باید بگویم که نقش عبدالله اوجالان در این رابطه شبیه به نقش نلسون ماندلا است. عبدالله اوجالان نقش کلیدی در ایجاد صلح پیرامون جنبش کردها( در ترکیه) دارد.از جمله دلایل دیگر این است که عبدالله اوجالان تنها شخصیت معنوی در میان پ.ک.ک است که می تواند نسبت به بر زمین گذاشتن سلاح از سوی نیروهای پ.ک.ک امر کند . باید یادآوری کرد که شخص عبدالله اوجالان برای نزدیک به دو دهه یک شخصیت معقول برای ایجاد صلح در ترکیه بوده است. علاوه بر آن، باید تاکید کنم که استفاده از هر ظرفیت دیگری و یا آلترناتیو دیگری به جای اوجالان در جهت رسیدن به صلح میان ترکیه و کردها در ترکیه محکوم به شکست است زیرا اوجالان بانفوذترین شخصیت در میان کردها در ترکیه، سوریه و قندیل است.

کردپرس: ترکیه ادعا کرده است که نیروهای کرد سوریه بخشی از حزب کارگران کردستان ترکیه یا پ.ک.ک است، به همین دلیل عملیات های مختلف نظامی علیه آنها انجام داده است. کردهای سوریه چگونه می توانند ترکیه را تهدید کنند؟

دکتر توماس جفری مایلی: در مسئله کردهای سوریه باید بگویم که اگرچه پروژه کنفدرالیسم دموکراتیک در شمال سوریه که از سوی کردها دنبال می شد، تا حدودی مستقل از پ.ک.ک است اما پروژه ای است که به صورت مستقیم نشات گرفته از ایده های عبدالله اوجالان است. اگرچه نیروهای حاکم در منطقه کردنشین سوریه ادعا می کردند که پروژه آنها به دنبال ایجاد استقلال در این مناطق نیست و بیشتر به نبال تمرکززدایی در قدرت است اما ترکیه همواره پروژه کردهای سوریه را تهدیدی برای یکپارچگی قلمرو خود دانسته است. ترس ترکیه به خاطر قدرتی بود که نیروهای عامل پروژه تاسی گرفته از اوجالان در سوریه در جریان مبارزه با داعش در شمال سوریه و ایجاد همپیمانی با آمریکا و ائتلاف مبارزه با داعش به دست آوردند و توانستند یک چهارم خاک سوریه را در کنترل خود داشته باشند. یک مطلب مهم را باید ذکر کرد و آن این است که مقاومت مثال زدنی نیروهای کرد در کوبانی در مقابل حمله داعش بود که توجه پنتاگون را به نیروهای کرد سوریه جلب کرد و نیز در نهایت باعث شد روند صلح در ترکیه خاتمه یابد.

کردپرس: عبدالله اوجالان و پ.ک.ک می گویند که دیگر به دنبال اجرایی شدن مفهوم دولت- ملت نیستند بلکه به دنبال گسترش مدل جوامع دموکراتیک در داخل دولت های مستقر در ترکیه و سوریه هستند. آیا این مدل قابلیت اجرا در سوریه و ترکیه را داراست و یا امکان اجرای آن وجود دارد؟

دکتر توماس جفری مایلی: به من نظر، مدل ایجاد جوامع دموکراتیک یک مدل دلخواه و قابل اجرا در مورد کردها در این دو کشور است. دستاوردهای این مدل در سوریه با وجود برقراری شرایط جنگی و اقدامات خصمانه ترکیه قابل توجه بود. ارائه این مدل در ترکیه برای مقابله با ذهنیت دولت-ملت و خصمانه ترکیه تمرکزگرا بوده است. همچنین ارائه این مدل در ترکیه تحت توجهات دو حزب BDP و حزب دموکراتیک خلقها یا HDP درآمد تا یک جایگزین کاملا دموکراتیک در برابر شرایط بیرحمانه تحت رهبری رجب طیب اردوغان در ترکیه باشد.

کردپرس: آیا به نظر شما حزب دموکراتیک خلقها یا HDP می تواند آلترناتیو خوبی به جای پ.ک.ک و عبدالله اوجالان در مسئله کردهای ترکیه باشد؟

دکتر توماس جفری مایلی: برای تببین رابطه میان عبدالله اوجالان و حزب دموکرایتک خلقها یا HDP باید بگویم که نباید هیچ وقت فکر کرد که این دو دو پروژه جدا از هم هستند. برای مثال، بر خلاف این تفکر، صلاح الدین دمیرتاش شناخته شده ترین سیاستمدار کرد حزب HDP بارها در سخنان خود تاکید کرده است که عامل انگیزه فعالیت حزب دموکراتیک خلقها شخص عبدالله اوجالان و پروژه کنفردالیسم دموکراتیک اوست.

کردپرس: جوامع تثبیت شده کردی دیگر مانند اقلیم کردستان عراق به عنوان یک منطقه خودمختار کردی به رسمیت شناخته شده وجود دارند. آیا اقلیم کردستان عراق که رابطه خوبی با ترکیه دارد می تواند در روند برقراری صلح میان کردها و دولت ترکیه مثمر ثمر واقع شود؟

دکتر توماس جفری مایلی: در مورد اقلیم کردستان باید گفت که این منطقه کردنشین سیاست تحریم روژاوا یا مناطق کردنشین سوریه را در پیش گرفت و در راستای سیاست های ترکیه برای مقابله با پ.ک.ک در کوهستان قندیل قرار گرفته است. اگر اقلیم کردستان عراق می خواهد به روند صلح در ترکیه کمک کند باید نقش مخرب خود را در همراهی با سیاست های کنونی ترکیه تعطیل کند و از ترکیه بخواهد روند صلح با کردها را با حضور عبدالله اوجالان به عنوان موثرترین فرد برای پیشبرد این مسئله از سر بگیرد.

کد خبرنگار: 40101