به گزارش کردپرس، اقلیم کردستان عراق منابع عظیم نفت و گاز اثبات شده ای دارد. با این حال، عدم مدیریت صحیح، فساد و حکمرانی یکجانبه احزاب حاکم این منطقه خودمختار را تا آستانه سقوط اقتصادی سوق داده و باعث ایجاد اختلافات دامنه داری با دولت مرکزی عراق بر سر سهم این منطقه از بودجه عمومی عراق شده است.

دولت اقلیم کردستان عراق پس از مذاکرات گسترده با دولت عراق، روز 27 نوامبر اعلام کرد که با دولت مرکزی عراق بر سر برنامه نفت در برابر بودجه به توافق رسیده که بر اساس آن، اقلیم کردستان در برابر دریافت سهم منصفانه از بودجه عراق در سال 2020، روزانه 250000 بشکه نفت خام به دولت مرکزی تحویل خواهد داد. اقلیم کردستان عراق در حال حاضر روزانه 500000 بشکه نفت خام تولید می کند و به صورت مستقل، بیشتر نفت تولید شده را از طریق ترکیه به بازارهای جهانی صادر کرده است.

عادل عبدالمهدی، نسخت وزیر عراق دو روز بعد از اعلام توافق گفت که او به دلیل ادامه اعتراضات کنونی عراق استعفا می دهد. پارلمان عراق روز اول دسامبر با درخواست عادل عبدالمهدی برای استعفا موافقت کرد.

منصور البعاجی، نماینده ائتلاف دولت قانون در این باره به المانیتور گفته است« از آنجایی که دولت کنونی عادل عبدالمهدی یک دولت موقت است اختیار انجام هیچ توافقی مخصوصا در حوزه نفت و گاز را ندارد». وی افزود دولت بعدی و نخست وزیر آن این اختیار را دارد با اقلیم کردستان عراق توافق کند اما ائتلاف دولت قانون اجازه نخواهد داد توافق میان اقلیم کردستان و دولت کنونی عراق از تصویب پارلمان عراق بگذرد.

اما سعد الحدیثی، سخنگوی دولت تاکید کرد که دولت کنونی همچنان قانونی است و اختیارات آن پابرجاست.

احمد حاجی رشید، نماینده کرد پارلمان عراق از حزب جماعت اسلامی در یان باره به المانیتور گفت: « شورای وزیران دولت عراق قبل از استعفای عادل عبدالمهدی با توافق نفتی میان اربیل و بغداد موافقت کرد و آن را در لایحه بودجه 2020 عراق گنجاند.»

انتظار می رود لایحه بودجه در تاریخ 15 دسامبر به پارلمان عراق ارائه شود و مناقشات جدی پیرامون آن اتفاق بیفتد.

با این که دولت عراق همچنان اقدام به ارسال حقوق کارمندان دولت اقلیم کردستان کرده است اما اقلیم کردستان به قول خود برای تحویل روزانه 250000 بشکه نفت خام به شرکت سوموم وابسته به دولت عراق و بر اساس قانون بودجه سال 2019 عراق عمل نکرده است. دولت اقلیم کردستان عراق ادعا کرده است که باید به مسئولیت هایش در قبال پرداخت دستمزد شرکت های نفتی خارجی که در اقلیم کردستان مشغول به کار بوده و نفت اقلیم کردستان را به بازارهای جهاین صادر می کنند عمل کند. نرمش عادل عبدالمهدی در مقابل اقلیم کردستان عراق، خشم عمومی را علیه وی و دولتش که در اکتبر 2018 سر کار آمد بر انگیخته است. احمد حاجی رشید می گوید عادل عبدالمهدی به دلیل این که درخواستهای دو حزب حاکم اقلیم کردستان را رد نکرده است قربانی دو حزب اتحادیه میهنی و حزب دموکرات است.

الحدیثی روز 30 دسامبر گفت که « مسئله استعفای نخست وزیر عراق نباید هیچ تاثیری روی مسئله تکمیل اقدامات برای توافق نهایی دولت مرکزی عراق و دولت اقلیم کردستان در مسئله نفت و حقوق کارمندان اقلیم کردستان داشته باشد که در لایحه بودجه 2020 گنجانده شده است». او در این باره به المانیتور گفت:« دولت کنونی می خواهد به وظایف خود ادامه دهد و در نهایت توافق را امضا کند. ما امیدوار هستیم که به زودی توافق نهایی را امضا کنیم.»

صنعت نفت اقلیم کردستان با فساد کنترل دو حزب اصلی حاکم در اقلیم کردستان یعنی حزب دموکرات کردستان عراق به رهبری بارزانی و اتحادیه میهنی کردستان به رهبری خانواده طالبانی عجین شده است. در حالی که نخبگان حاکم در این احزاب و وابستگان آنها زندگی مرفهی دارند بیشتر مردم اقلیم کردستان از بیکاری گسترده و کمبود خدمات عمومی مانند آب، برق، بهداشت، آموزش و سوخت رنج می برند.

باز کریم، رییس شرکت کار گروپ که نزدیک به حزب دموکرات کردستان عراق است در هیئت اعزامی مذاکره با بغداد حضور دارد. در حالی که ادعا می شود شرکت کارگروپ یک شرکت خصوصی است نمایندگان کرد می گویند این شرکت نزدیک به حزب دموکرات کردستان عراق است.

این اقدام به عنوان اقدامی خطرناک در جهت خصوصی سازی هر چه بیشتر صنعت نفت اقلیم کردستان توسط دو حزب حاکم در اقلیم کردستان محسوب می شود. این دو حزب با وجود ادعاهایی که در مورد تقلب در اتخابات مطرح شده است، اعلام کردند که در انتخابات 30 سپتامبر 2018 بیشترین کرسی های پارلمان اقلیم کردستان را به خود اختصاص داده اند.

غالب محمد، نماینده حزب جنبش تغییر به المانیور گفت: «نباید روسای شرکت ها در هیئت اعزامی و مذاکره کننده اقلیم کردستان حضور داشته باشند. وی گفت که باز کریم متهم به فساد است و کمیته تشکیل شده توسط رییس پارلمان عراق در حال تحقیق درباره این شخص است.» وی افزود: پالایشگاه کلک در نزدیکی شهر اربیل در اصل متعلق به دولت عراق بود اما باز کریم آن را تحت تصرف خود در آورده و بعد از توسعه آن، پالایشگاه را به عنوان اموال شخصی به ثبت رسانده است.

غالب محمد گفته است شرکت قیوان گروپ هم که نزدیک به حزب اتحادیه میهنی است از سوی هیئت تحقیق و تفحص عراق تحت بررسی قرار گرفته است. شرکت قیوان مالک پالایشگاه بازیان است که در 23 کیلومتری شمال غرب سلیمانیه قرار گرفته است. وی تاکید کرد که توافق میان دولت اقلیم کردستان و دولت فدرال عراق هنوز امضا نشده است زیرا اقلیم کردستان عراق اصرار دارد با ترکیه در این مورد مشورت کند. مسرور بارزانی، نخست وزیر اقلیم کردستان عراقروز 28 نوامبر با رجب طیب اردوغان، رییس جمهور ترکیه دیدار کرد و درباره مسائل امنیتی و روابط اقتصادی با وی گفتگو کرد.

عالب محمد هشدار داد که اگر اقلیم کردستان نتواند توافق را نهایی کند و حقوق کارکمندان خود را به صورت مرتب پرداخت کند اعتراضات گسترده ای در اقلیم کردستان مشابه اعتراضات کنونی عراق اتفاق خواهد افتاد.

جوتیار عادل، سخنگوی دولت اقلیم کردستان در این باره به الماینتور گفت: دولت اقلیم کردتسان این اختیار را دارد تا هر کسی را که مناسب ببیند وارد هیئت اعزامی مذاکره با بغداد کند. دولت اقلیم کردستان از سیاست های اخیر نفتی حمایت می کند و بر این باور است که تولید نفت از طریق بخش خصوصی با استانداردهای جهانی در مورد شفافیت و خدمت به منافع عمومی منافات ندارد.

سخنگوی دولت اقلیم کردستان تاکید کرد که اقلیم کردستان عراق در مقابل دریافت تضمین شده سهمی منصفانه از بودجه عراق، روزانه 250000 بشکه نفت خام تحویل خواهد داد. با این حال، سخنگوی دولت عراق هشدار داد که اگر دولت اقلیم کردستان نسبت به عمل به تعهداتش برای تحویل روزانه 250000 بشکه نفت خام به دولت عراق اقدام نکند ارسال سهم این منطقه از بودجه عراق تعلیق خواهد شد.

اقلیم کردستان عراق که حدود 17 میلیارد دلار بدهی دارد به توافق اخیر خود با بغداد به عنوان راهی برای بقای خود می نگرد. با این حال، به نظر می رسد که فساد نفتی در اقلیم کردستان و تحولات سیاسی سریع در عراق روی امیدواری اقلیم کردستان تاثیر گذاشته و ممکن است اقلیم کردستان را به سمت سقوط سیاسی و اقتصادی کامل سوق دهد.

منبع: المانیتور

ترجمه: خبرگزاری کردپرس- سرویس جهان

کد خبرنگار: 40101