نشست برلین که در ماه های گذشته به یکی از اولویت های سیاست خارجی ترکیه تبدیل شده بود امروز در پایتخت آلمان آغاز به کار خواهد کرد و یکی از بزرگترین گردهمایی های جهانی برای حل بحران لیبی در جهان خواهد بود. ترکیه که از چند ماه پیش سیاست خارجی خود را تا بخش بسیار زیادی به مدیترانه شرقی و مسئله لیبی متمرکز کرده است در تلاش برای بیرون آمدن با دست پر از این نشست دشوار است. نشستی که به نظر می رسد بیش از تلاش برای تمرکز بر بحران و حل آن، صحنه کشمکش قدرت های جهانی و منطقه ای خواهد بود.

حضور کشورهای ترکیه – یونان – مصر – ایتالیا – امارات متحده عربی به عنوان کشورهای فعال در بحران لیبی به همراه کشورهای آمریکا – روسیه – فرانسه – انگلیس – چین به عنوان اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد در این نشست و حضور نمایندگانی از اتحادیه کشورهای عربی، اتحادیه کشورهای آفریقایی و اتحادیه اروپا در این نشست، نشست امروز برلین را به یکی از بزرگترین گردهمایی ها جهانی تبدیل می کند که هر کدام از کشورها پیش از حضور در آن خود را آماده دفاع از مواضع و منافع خود در ارتباط با بحران لیبی کرده اند.

با توجه به مواضع کشورهای حاضر در نشست برلین و صف آرایی های مختلفی که پیش از این نشست صورت گرفته است. امروز 19 ژانویه 2020 قلب آلمان شاهد رویارویی هایی بسیار جالبی خواهد بود. وزیر امور خارجه آلمان در لحظه آخر موفق شده است تا ژنرال خلیفه حفتر، رهبر مخالفان لیبی را برای حضور در این نشست راضی کند. حضور رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه در این نشست با حضور حفتر که اردوغان او را در آخرین مقاله خود کودتاچی معرفی کرده است از یک طرف و حضور السیسی رئیس جمهور مصر و رئیس جمهور ترکیه در یک نشست از طرف دیگر رویارویی پرتنشی را به همراه خواهد آورد. حمایت فرانسه و مصر از حفتر و ائتلاف های به وجود آمده توسط ترکیه و روسیه پیش از برگزاری نشست برلین در خصوص لیبی در مسکو باعث شده است تا نشست برلین بیش از آن که یک تلاش دسته جمعی برای حل بحران لیبی باشد به عرصه رویارویی قدرت های بزرگ تبدیل شود.

بنابراین با توجه به صف آرایی ها و قطب بندی های به وجود آمده پیش از برگزاری نشست برلین در خصوص بحران لیبی به نظر نمی رسد که این نشست بتواند راه حل ماندگاری برای این بحران ارائه دهد. تجربه های گذشته در نمونه های مشابه نشان می دهد که چنین کنفرانس ها و نشست هایی نه تنها بحران را حل نکرده است بلکه باعث عمیق تر شدن بحران، افزایش مداخلات خارجی و تبدیل شدن بحران به عرصه کشمکش های قدرت های جهانی شده است. لیبی و نشست برلین نیز به شدت این پتانسیل را دارد. به خصوص ائتلاف هایی که پیش از نشسیت برلین در میان کشورها به وجود آمده است امیدواری ها از ایجاد یک راه حل ماندگار و آتش بس دائمی در لیبی را کم رنگ می کند. به خصوص تهدید اردوغان به تداوم اعزام نیروی نظامی به لیبی در صورت عدم ایجاد آتش بس پس از نشست برلین این مسئله را بسیار محتمل تر کرده است که بحران لیبی در حال کشیده شدن به گزینه های نظامی و خشونت شدیدتر است. به خصوص توافق اخیر آنکارا – مسکو دست ترکیه را در برلین بازتر گذاشته است تا از مواضع خود در برابر غربی ها با پشتوانه روسیه سرسختانه دفاع کند.

از طرف دیگر لیبی در حال تبدیل شدن به عرصه جنگ نیابتی یونان و ترکیه است که نشست لیبی را به شدت تحت تاثیر قرار می دهد. یونان یکی از مهمترین کشورهای حامی خلیفه حفتر در لیبی و یکی از طرف هایی است که بیشترین مخالفت ها را با توافق نظامی ترکیه – حکومت مرکزی لیبی مطرح کرده است. اختلافات عمیق یونان – ترکیه در مدیترانه شرقی که در برهه ای از زمان حتی به آمادگی نظامی برای رویارویی نیز کشیده می شود تنش ها در لیبی میان آتن و آنکارا را بسیار حساس تر از هر کشور دیگر کرده است. بروز جنگ نیابتی میان ترکیه و یونان در لیبی باعث عمیق تر شدن بحران لیبی و تبدیل آن به سوریه ای دیگر در منطقه خواهد شد. به خصوص این که ترکیه و یونان دو کشور عضو ناتو بوده و افزایش اختلافات میان این دو کشور به صورت طبیعی ناتو را نیز درگیر بحران لیبی خواهد کرد.

اختصاصی کردپرس/سرویس ترکیه