به گزارش کردپرس، الهام احمد، رئیس شاخه سیاسی نیروهای سوریه دموکراتیک (SDF) از مسکو و واشنگتن خواسته است از مشارکت کردها در روند صلح سوریه که از مدت ها پیش متوقف شده بود، حمایت می کند.

الهام احمد که در هفته های اخیر به هر دو پایتخت سفر کرده است همچنین می خواهد منطقه تحت کنترل کردها در این کشور از تحریم های اعمال شده بر اساس قانون حمایت از غیرنظامیان سزار سوریه در سال 2019 معاف شود؛ قانون سزار ایالات متحده حکومت بشار اسد، رئیس جمهور این کشور را به تحریم کرد.

اما کردهای سوریه دقیقاً به چه چیزی امیدوارند و پیشنهادات آنها چقدر عملی است؟

جنگنده های روسی، شورشیان تحت حمایت ترکیه ، اسلام گراهای رادیکال، نیروهای آمریکایی و نیروهای دولتی سوریه و همچنین یگان های مدافع خلق کرد (YPG) ، در سراسر سرزمین هایی که شمال سوریه را تشکیل می دهند، فعالیت می کنند.

آمریکا YPG را متحد اصلی در مبارزه با داعش در شمال شرق سوریه می داند در حالی که روسیه نیروهایی در این منطقه برای حمایت از اسد دارد.

با این که برخی رسانه ها گزارش داده اند که الهام احمد به عنوان رئیس کمیته اجرایی شورای دموکراتیک سوریه (SDC) در حال لابی برای کسب حمایت آمریکا یا روسیه از ایجاد یک کیان رسمی برای کردهاست، کردهای سوریه در واقع به دنبال چنین اهداف حداکثری نیستند.

احزاب کرد سوریه با ایدئولوژی عبدالله اوجالان رهبر زندانی حزب کارگران کردستان (پ ک ک) همسو هستند. آنها می گویند که بر اساس نوشته های اوجالان پس از سال 2001، ناسیونالیسم، جدایی و دولت گرایی را به طور کلی رد می کنند.

با این حال، به نظر می رسد که همزمان، سازمان های وابسته به کردهای سوریه در حال استفاده از تمام ترفندهای ایجاد دولت جداگانه برای خود در قلمرو تحت کنترل شان هستند.

نیروهای نظامی آنها-از جمله نیروهای دموکراتیک سوریه ،YPG و YPJ به عنوان یگان ویژه زنان، در حال ایجاد نیروی نظامی ویژه و انحصار قدرت نظامی در شمال شرق سوریه هستند.

آنها نه تنها با نیروهای ترکیه و گروه های مختلف افراطی اسلام گرا در منطقه درگیر شده اند بلکه گاهی با گروه های مسلح کرد، نیروهای نظامی دولت اسد، شورشیان ارتش آزاد سوریه و دیگران نیز درگیر شده اند.

احزاب سیاسی رقیب در مناطق تحت کنترل آنها نیز با فشار یا ممنوعیت کامل فعالیت مواجه شده اند زیرا SDC و حزب اتحادیه دموکراتیک (PYD) متحد آن، به دنبال آن هستند که همه را تحت کنترل نهادهای حکومتی در آورند که خود ایجاد کرده و تحت سلطه شان قرار داده اند.

از جهاتی کردهایی که شورای دموکراتیک سوریه و PYD را ایجاد کرده اند ثابت کرده اند که بسیار لیبرال هستند و با خرسندی از حضور قبایل عرب، مسیحیان، یزیدی ها، ارمنی ها، ترکمن ها و دیگر گروه ها و قومیت ها در صفوف و ساختارهای حکومتی خود استقبال می کنند.

با این حال، آنها کسانی را که به دنبال فعالیت در خارج از چتر سیاسی "خودمختاری دموکراتیک" هستند، نمی پذیرند و در مقابل آنها اصلا صبور نیستند.

گاهی به نظر می رسد که کردهای حکمران در شمال سوریه با داشتن نیروهای امنیتی ویژه، نهادهای سیاسی، مدارس و انواع سازمان های مدنی تأسیس شده در داخل احزاب، قصد ایجاد دولت جداگانه خود را دارند. اما آنها بعد از شروع جنگ داخلی در سوریه در سال 2011 چه انتخابی داشتند؟

پس از آنکه اسد نیروهای خود و بسیاری از پرسنل دولت سوریه را در اوایل درگیری از شمال شرقی سوریه بیرون کشید تا بر مناطق غربی و جنوبی این کشور که بیشترین تهدید شورشیان در آن به چشم می خورد تمرکز کند، لازم بود کسی خلاء حاصله را پر کند.

گروه های کرد سوریه وابسته به پ ک ک برای دفاع از منطقه در برابر داعش و دیگر گروه های افراطی که در تلاش برای تصرف این منطقه بودند، حرکت کردند. آنها به شدت با اسلام گرایان تندرو جنگیدند و اولین شکست داعش را در کوبانی در سال 2014 رقم زدند.

کردها که برای نخستین بار در زندگی خود از سلطه حکومت مرکزی رهایی یافتند از فرصت استفاده کردند و برنامه ها، مراکز فرهنگی، مدارس و موسسات کردی برای خود و سایر اقلیت ها تأسیس کردند.

نهاد خودگردان کردی جدید سوریه از ترس تاکتیک های بدخواهانه "تفرقه بینداز و حکومت کن" برخی همسایگان، تلاش های دیگر احزاب کرد- به ویژه آنهایی که تحت تأثیر دولت اقلیم کردستان عراق قرار گرفته بودند و نیز گروه های شورشی عرب را برای ایجاد احزاب و شبه نظامیان رقیب در این منطقه- که کنترل بر آن را به سختی دست آورده بودند- رد کردند.

در همین حال، مقامات ترکیه نگران آن چیزی بودند که آن را به عنوان یک دولت نوظهور تحت کنترل پ ک ک در مرز جنوبی خود می پنداشتند. آنکارا طی سه حمله نظامی در پنج سال گذشته که صدها هزار نفر از کردهای سوریه را آواره کرد، صدها کیلومتر از نوار مرزی این کشور را تصرف کرد و کردها را حدود 30 کیلومتر از مرزهای شمالی سوریه عقب راند.

مسکو در سال 2018 با حمله ترکیه به عفرین - که در آن زمان تحت کنترل SDF/YPG/PYD بود -- چراغ سبز نشان داد و نیروهای خود را عقب کشید و به جت های ترکیه اجازه داد در آسمان منطقه که قبلاً توسط روسیه کنترل می شد، عملیات کنند.

ظاهراً واشنگتن نیز یک سال بعد همین کار را انجام داد و نیروهای آمریکایی را درست قبل از حمله ترکیه از منطقه تل ابیض در مرز با ترکیه خارج کرد.

این تجاوزات باعث شده است که دولت کرد سوریه با مشکل جدی روبرو شود. ترکیه در صورت عدم حمایت آمریکا از کردها و عدم حضور نیروی این کشور، می تواند منطقه تحت کنترل خود را در شمال سوریه گسترش دهد.

رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه همین هفته گفت که ترکیه مصمم است تهدیدهای -مورد ادعای خود- در شمال سوریه را از بین ببرد و حمله مشکوک YPG که منجر به کشته شدن دو افسر پلیس ترکیه در اعزاز شد نقطه پایانی برای صبر ترکیه بود.

در همین حال، دولت بشار اسد نسبت به هیچ پیشنهادی برای ایجاد "دولت غیرمتمرکزتر سوریه" که در آن بخشهای شمال شرقی به طور اسمی بخشی از این دولت باقی بماند اما تحت کنترل کردهای سوریه باشد، علاقه ای نشان نمی دهد.

بنابراین فعالیت های دیپلماتیک اخیر الهام احمد بر کسب حمایت مسکو و واشنگتن متمرکز شده است. کردهای سوریه امیدوارند که روس ها را متقاعد کنند که حکومت اسد را به نوعی مصالحه وادار کنند تا آنجا که ممکن است از خودمختاری در شمال شرق سوریه محافظت کند. آنها همچنین قصد دارند از تعهد ایالات متحده برای عدم خروج دوباره نیروهای این کشور از شمال شرق سوریه اطمینان حاصل کنند.

الهام احمد در کنفرانسی که در 29 سپتامبر توسط موسسه واشنگتن برگزار شد امیدواری های خود را این گونه بیان کرد.

او گفت: «شورای دموکراتیک سوریه به دنبال راه حل سیاسی پایدار برای حل این مناقشه است و از گفتگوی داخلی و در نهایت تمرکززدایی سیاسی و فرهنگی که به تنوع در کشور احترام می گذارد و باعث توسعه اقتصادی می شود، حمایت می کند».

الهام احمد تاکید کرد «حمایت مستمر از طرف ایالات متحده به عنوان شریک ما برای انجام این ماموریت بسیار مهم است. اداره خودمختار شمال و شرق سوریه با موانع متعددی از جمله ناامنی، فقر، مداخله خارجی و تروریسم روبرو است».

او افزود: «علاوه بر این، روند صلح ژنو و روند تدوین قانون اساسی جدید متوقف شده است. ایالات متحده می تواند در جهت دستیابی به سوریه با ثبات تر و عاری از استبداد و از بین بردن جنگ های نیابتی به رفع این مشکلات کمک کند».

بدون شک خروج آمریکا از افغانستان در ماه اوت کردهای سوریه را که نگران آینده خود هستند، هراسان کرده است. دولت سوریه، ترکیه و داعش از خروج مشابه آمریکا از شمال شرق سوریه استقبال خواهند کرد.

بعید به نظر می رسد اداره خودگردان شمال و شرق سوریه، نهاد دولتی وابسته به شورای دموکراتیک سوریه بتواند در برابر چنین فشارهای چند جانبه ای ایستادگی کند.

با این حال، ممکن است خروج آمریکا از افغانستان در واقع به نفع کردهای سوریه باشد زیرا دولت بایدن به زودی سعی خواهد کرد از بوجود آمدن پیامدهای خجالت بار در سوریه -مشابه آنچه در مورد افغانستان اتفاق افتاد- جلوگیری کند.

به نظر می رسد الهام احمد پس از دیدارهای ماه گذشته در واشنگتن با نمایندگان کاخ سفید، وزارت خارجه و پنتاگون پاسخ اطمینان بخشی را دریافت کرده است.

او گفت: «آنها (آمریکایی ها) قول دادند که برای از بین بردن داعش و ایجاد زیرساخت در شمال شرق سوریه هر کاری را که لازم است انجام دهند. آنها گفتند که می خواهند در سوریه بمانند و عقب نشینی نمی کنند. آنها به مبارزه با داعش ادامه خواهند داد».

او افزود: «پیش از این، نظر دولت آمریکا در زمان ترامپ و در زمان خروج از افغانستان نامشخص بود اما این بار همه چیز را روشن کردند.»

کردهای سوریه بدون تغییر نگرش در دمشق و آنکارا، چاره ای جز این ندارند که به حضور و حمایت آمریکا در شمال شرق سوریه و همکاری با این کشور تن دهند. در بهترین حالت، آنها می توانند وضعیت موجود را حفظ کنند و طول عمر استقلال نامطمئن خود را افزایش دهند.

اگر آنها بتوانند واشنگتن و روسیه را متقاعد کنند تا به آنها در بازگشایی گذرگاه های مرزی با عراق کمک کنند، خود را از تحریم هایی که برای هدف قرار دادن دولت اسد طراحی شده است، معاف کنند و به جای اینکه از طریق دمشق حمایت اقتصادی شوند، به طور مستقیم به کمکها دسترسی پیدا کنند، ثبات و اقتصاد این منطقه بهتر می شود.

این احتمالاً بهترین چیزی است که کردهای سوریه -بدون در پیش چشم داشتن راه حل سیاسی پایدارتری- می توانند به آن امیدوار باشند.

نویسنده: دیوید رومانو، استاد دانشگاه میزروی و کارشناس مسائل کردها

منبع: روزنامه عرب نیوز

سرویس جهان- خبرگزاری کردپرس